Ciężar maty trzcinowej średnio zagęszczonej (ręcznie) około 220 kg/m3
Ciężar pokrycia tradycyjnego grubości ok. 30 cm – 220 × 0,30 = 66 kg
Współczynnik przewodności: w stanie lekko zawilgoconym l = 0,07 do 0,09 W/m2K

Grubość pokrycia w wersji tradycyjnej ok. 30 cm:
– izolacyjność cieplna U (dawne K) = 0,24 W/m2K
Sprawdzona nasiąkliwość strzechy na głębokość ok. 5 cm:
wilgotność względna trzciny na strzechy ok. 15% wymagany spadek dachu w przybliżeniu 100% = 45°


Cena ułożenia strzechy – 130–150 zł/m2 bez kosztu konstrukcji drewnianej dachu.
Cena: trzciny w wiązkach: ok. 30 zł/m2
Trwałość pokrycia: 30 do 50 lat
wymagana jest jednak ciągła kontrola stanu strzechy, zwłaszcza naroża, kalenic i opierzeń przykominowych w okresach silnych wiatrów i opadów.

Co można – uwarunkowania konstrukcyjne i urzędowe

Pokrycie trzciną należy do najcięższych. Jeden metr kwadratowy waży więcej niż dachówka betonowa lub ceramiczna układana podwójnie. Wymaga to solidnej konstrukcji dachu. Trzcina ogranicza także rozwiązania architektoniczne budynku. Żadnych ekstrawagancji w formie wieżyczek, facjatek, lukarn czy ulubionych ostatnio łamańców dachowych. Najlepiej tzw. dwuspad przy kryciu „na długo” ze szczytami wypełnionymi deskowaniem, lub czterospadowy przy kryciu niemieckim umożliwiającym staranne wykończenie naroży i kalenicy. Nie mogą to też być budynki o rozległym rzucie. Kwadrat lub prostokąt to w zasadzie wszystko na co można sobie pozwolić. Nachylenie połaci ze względu na wymaganą szczelność i sposób mocowania wiązek trzciny musi mieścić się w przedziale 40–50°. Kominy (możliwie najmniejsza ilość dziurawiąca połać) powinny znaleźć się w linii kalenicy i wystawać ponad nią na minimum 60 cm. Wymagana jest zwiększona grubość ściany przewodów dymowych oraz siatek przeciwwiskrowym.



Obróbki blacharskie – solidne i szeroko przełożone. Nie należy natomiast montować rynien. Okap o wysięgu 70–80 cm znakomicie je zastąpi.
Trzcina jest materiałem palnym, choć ze względu na znaczną zawartość krzemionki i permanentnie lekkie zawilgocenie – dość trudno zapalnym. Groźniejszym od płomienia zapałki jest rozżarzony papieros lub duża iskra z komina.
Problemem jest ochrona przed piorunami. Prawo i rozsądek nakazują montować piorunochrony, ale brzydkie to jest i nieekologiczne. Może rosły dąb lub kasztanowiec sadzony w bliskości domu lepszą ochronę?

I wreszcie urzędowe sprawy

Z powodu palnego pokrycia prawo wymusza odpowiednio duże odległości pomiędzy budynkami. Pomiędzy dachami palnymi (budynek mieszkalny i budynek inwentarsko-składowy) – nawet 25 metrów. Odległość strzechy od granicy działki – 12 m. Na urodę zagrody lub osiedla nie wpływa to dobrze. Lepiej więc ograniczyć się do krycia trzciną budynków zlokalizowanych w odosobnieniu. Ze względu na gęstość zabudowy wykluczona też będzie lokalizacja budynku ze strzechą w miastach. Ubezpieczyciele od ognia policzą sobie więcej niż za dachówkę. Strażacy nakazywać będą wyposażenie zagrody w bosaki, łopaty, beczki z wody i piaskiem oraz postraszą kontrolami. Kominiarze będą musieli częściej czyścić kominy i kontrolować ich stan techniczny (nie tylko w okolicach „Nowego Roku”.

Czy warto?

Jest to materiał naturalny pochodzenia roślinnego o wybitnym charakterze ekologicznym. Materiał piękny, doskonale komponujący się w wiejskim krajobrazie. Może być szansą na rewaloryzację strasznie zdewastowanej architektury wiejskiej. Nie jest to rozwiązanie dla osób nawykłych do higienicznego (w znaczeniu miastowym) pedantycznego trybu życia. Stała obecność paprochów spadających z połaci, symbioza z mało sympatycznymi owadami – jak, osy, muchówki czy obrzydliwe pająki, także z małymi gryzoniami, może zniszczyć całą radość z posiadania modnego dachu.

Natomiast dla wszystkich lekko tylko skażonych ideologią „eko” a nie zwracających szczególnej uwagi na to co napisałem powyżej, strzecha będzie oznaką szczęścia i szczególnego naznaczenia.

Po pierwsze – będą to ludzie dobrzy – wszak właściciel strzechy wrogów mieć nie może.

Po drugie – pracowici. Ze względu na brak fachowców i wysokich kosztów robocizny sami zabiorą się do roboty i zrobią to znakomicie po całej serii prób i edukacji potajemnej.

Po trzecie – łagodni i zadowoleni – bo żyć będą jak święty Franciszek, pośród braci mniejszych, chwaleni przez przejezdnych za upór, odwagę i efekty wizualne.

Czego więcej trzeba? Warto więc. Nawet dlatego, by docenić mądrość i spolegliwość przodków.