Dom w Trutnowach.Wielu czytelników niniejszego tekstu, zaczyna zastanawiać się w tym momencie, czy nie jest to przypadkiem artykuł sponsorowany. Wiem, że nie rozwieję owych wątpliwości do końca, ale stwierdzam z całą odpowiedzialnością – NIE, NIE JEST! Przyznaję jednak, że niektóre jego fragmenty mogą naprawdę zadziwić.

Odrobina fizyki

Jedno z pytań, które najczęściej słyszą przedstawiciele Daikina brzmi: Jak to w ogóle możliwe, że przy ujemnych temperaturach pompa ciepła może dostarczać energię potrzebną do zapewnienia komfortu cieplnego w domu? W przypadku urządzeń z kolektorem gruntowym umieszczonym poniżej strefy przemarzania gruntu, można jeszcze zrozumieć, że ciepło z ziemi jest kumulowane i wykorzystywane do ogrzewania. Ale jak wykorzystać do tego celu mróz? Dla laików pachnie to w najlepszym razie kompletną abstrakcją. W najgorszym... zwykłym oszustwem! I właściwie trudno się dziwić. Przemiany termodynamiczne nie należą do zjawisk powszechnie znanych oraz rozumianych. Użyjmy zatem jednego z najprostszych przykładów, który każdy może osobiście zweryfikować. Jeżeli otworzymy zamrażarkę, to ze środka powieje chłodem. Panuje tam bowiem temperatura około minus 20 st. C. A teraz dotknijmy dłonią zewnętrznego wymiennika znajdującego się w tylnej części urządzenia. Ta część zamrażarki jest bardzo ciepła! Dokładnie na tej samej zasadzie działają powietrzne pompy ciepła.

Awaryjnym źródłem ciepła w domu jest kominek.Jedyna różnica polega na skali! Odwołując się w dalszym ciągu do prostych przykładów, należy wspomnieć o tym, że każdy z nas dysponuje biologicznym układem chłodniczym. W upalne dni pot parujący z naszego ciała doprowadza do jego ochłodzenia. Ciecz parując i przechodząc w stan lotny odbiera ciepło! Układy chłodnicze jakimi są pompy ciepła działają w analogiczny sposób. W tym przypadku różnica polega na zakresie temperatur w jakich zjawiska się odbywają. Układy pomp ciepła nie odparowują przy plus 40 st.C, ale na przykład przy minus 20 st. C! Taki proces zachodzi właśnie w jednostce zewnętrznej ALTHERMY. Należy pamiętać, że przy wspomnianych minus 20 st. C, energia zamknięta w powietrzu jest naprawdę znaczna. Do zera bezwzględnego, kiedy to zamiera jakikolwiek ruch cząstek, jest jeszcze bardzo, bardzo daleko! Owej energii jest nawet w mroźnym powietrzu na tyle dużo, że pompa ciepła ALTHERMA, dla której jest ono dolnym źródłem, może z powodzeniem zapewnić w domu komfort temperaturowy. Jest oczywiście rzeczą jasną, że im niższa jest temperatura, tym wydajność urządzenia spada, ale w Polsce dni z całodobowymi, naprawdę niskimi temperaturami są stosunkowo nieliczne.

Jednostka wewnętrzna pompy ciepła ALTHERMA LT.

System ALTHERMA LT...

...składa się z jednostki zewnętrznej i wewnętrznej (system split) i wykorzystuje technologię inwerterową (moc kompresora jest regulowana w sposób płynny). Wiele urządzeń z innych firm działa w systemie włącz –wyłącz (pracują lub nie pracują). Automatyka ALTHERMA mierzy temperaturę wody wypływającej z urządzenia i w zależności od wyniku ustawiana jest wydajność pracy kompresora. Przy minus 2 st. C pompa ciepła nie musi pracować z pełną mocą. Ta jest natomiast potrzebna wówczas, gdy temperatura otoczenia spadnie chociażby do minus 18 st. C. Warto podkreślić, że technologia inwerterowa pozwala na spore oszczędności. Dzięki niej możliwe jest zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w porównaniu do wspomnianego rozwiązania typu włącz –wyłącz o około 40%. Urządzenie może pracować w trybie ciągłym przy zmniejszonej wydajności. Dzięki temu redukowane jest zjawisko tak zwanych prądów rozruchowych, które związane są z włączaniem się pompy ciepła. Niskotemperaturowa pompa ciepła ALTHERMA LT może wprowadzać do górnego źródła (systemu ogrzewania w domu) czynnik o temperaturze do 55 st. C. Nadaje się zatem do współpracy z ogrzewaniem podłogowym i odpowiednio dobranymi, dużymi grzejnikami. Niskotemperaturowe pompy ciepła w przeciwieństwie do pomp wysokotemperaturowych Daikina mają zainstalowane elektryczne grzałki wspomagające. Umieszczone są one w hydroboxie – jednostce wewnętrznej (w której ciepło przekazywane jest z czynnika gazowego R 410 A do wody krążącej w instalacji grzewczej). Pompa ciepła powinna być dobrana w taki sposób, aby użycie owych grzałek wynosiło nie więcej niż pięć procent w skali roku.

Nieplanowana inwestycja

- Budując dom wcale nie planowałem montowania w nim pompy ciepła – mówi Dawid Paracki, który z żoną Eweliną mieszka w miejscowości Trutnowy w pobliżu Pruszcza Gdańskiego. - Początkowo byłem przekonany, że najlepszym rozwiązaniem będzie kocioł miałowy. Później zmodyfikowałem ten pomysł i poważnie rozważałem montaż kotła na ekogroszek z podajnikiem. Mam jednak taki zwyczaj, że zanim podejmę jakąkolwiek ostateczną decyzję, staram się zasięgnąć informacji u osób, które są specjalistami w danej dziedzinie. Powód jest prosty. Świat jest obecnie tak skomplikowany, że trudno znać się na każdej dziedzinie. Na ogrzewaniu nie znam się absolutnie. W domu moich znajomych od lat funkcjonuje piec wszystkożerny... spala wszystko co się do niego wrzuci. Takie rozwiązanie nie ciągnęło mnie jednak. Wizja nieustannych wędrówek i ciągłego dorzucania paliwa nie była zachęcająca. Kiedy zacząłem pytać znajomych... Jedni mieli kocioł miałowy i byli bardzo zadowoleni.

Inni zachwycali się wspomnianym już ekogroszkiem... Przekonali mnie tym, że konieczność dorzucenia paliwa do zasobnika pojawiała się co cztery, pięć dni... czasami co tydzień. Na szczęście zapytałem również jeszcze jedną osobę - Dawida Sałatę z firmy Ciepło Serwis. Na moje pytanie o ekogroszek usłyszałem, że są rozwiązania znacznie wygodniejsze. Rozwiązaniem tym miała być pompa ciepła. Mówiąc szczerze początkowo idea urządzenia czerpiącego ciepło z powietrza wydawała mi się niemal fantastyczna. W każdym razie dosyć dziwna. Kiedy jednak usłyszałem, że urządzenie jest praktycznie bezobsługowe... że nic nie trzeba przy nim robić... A w dodatku koszty eksploatacji są śmiesznie niskie... Zdecydowałem się niemal natychmiast. Nieco więcej wątpliwości miała żona, gdyż koszt inwestycyjny był dosyć spory. Znacznie większy niż w przypadku kotła na ekogroszek. Ale w końcu i ona dała się przekonać. Owe różnice w cenie dałoby się nieco zniwelować, gdybym nie oglądał się na to, jakie kotły mają sąsiedzi, tylko od razu zdecydował się na pompę ciepła. Nie musiałbym bowiem budować komina [koszt 15 tys. zł – przyp. red.]. Można byłoby też rozważyć sprawę grubości ocieplenia i nieco inaczej urządzić wnętrze domu.

Jednostka zewnętrzna pompy ciepła ALTHERMA LT.

Pompa niskotemperaturowa

Dom Eweliny i Dawida Parackich jest niepodpiwniczony (parter z poddaszem użytkowym). Ma powierzchnię 139 m² (powierzchnia użytkowa 112 m² – liczona bez garażu, kotłowni itp). Dom wzniesiony jest z pustaków gazobetonowych o grubości 24 cm i ocieplony warstwą styropianu o grubości 15 cm. Połać dachowa pokryta jest dachówką ceramiczną i ocieplona wełną mineralną o grubości 30 cm. W całym budynku zamontowano okna z PVC. W 2011 roku w wykańczanym w domu Eweliny i Dawida zainstalowano niskotemperaturową pompę ALTHERMA LT o mocy 8 kW z zasobnikiem c.w.u. o pojemności 300 litrów, wykonanym ze stali nierdzewnej. W całym budynku ułożone jest ogrzewanie podłogowe. W łazienkach umieszczone są dodatkowo grzejniki drabinkowe, które pracują na tym samym parametrze temperaturowym co podłogówka. Ich zadaniem nie jest bowiem ogrzewanie pomieszczeń, tylko ewentualne suszenie ręczników. Rurki ogrzewania podłogowego rozmieszczone są co 15 centymetrów (w łazienkach co 10 cm). W garażu rozstaw ten jest większy i zapewnia utrzymanie w nim temperatury na poziomie 12 st. C. - Temperatura wody grzewczej krążącej w ogrzewaniu podłogowym wynosi na wejściu 32 st. C – mówi David Paracki. - Tylko raz kiedy miały nadejść ciężkie mrozy zastanawialiśmy się, czy nie ustawić jej na wyższym poziomie. Baliśmy się, że ogrzewanie nie podoła zadaniu, chociaż przedstawiciel firmy Ciepło Serwis zapewniał nas, iż niepotrzebnie się stresujemy. Miał rację.

- Producent gwarantuje niezakłóconą pracę pomp LT do minus 20 st. C – stwierdza Dawid Sałata autoryzowany przedstawiciel firmy Daikin. – Jeśli chodzi o grzałki wspomagające... W przypadku omawianego domu punkt równowagi załączenia owych grzałek ustawiony jest na poziomie minus 7 st. C. Od tej temperatury to automatyka decyduje, czy istnieje potrzeba wspomagania pracy pompy ciepła. Naprawdę niskie zużycie energii elektrycznej wskazuje jednak na to, że grzałki nie są włączane zbyt często, a pomimo to w domu jest ciepło. - Jestem mega zadowolony z pompy ciepła – stwierdza inwestor David Paracki. - Przychodzę do domu po pracy i jest ciepło! Nie muszę wynosić popiołu, niczego dorzucać, przerzucać... Nie ma brudu, kurzu, smrodu... W pomieszczeniu które miało być kotłownią, a w którym stoi obecnie pompa ciepła, ustawiliśmy pralkę. Gdyby znajdował się tam kocioł na paliwo stałe, byłoby to absolutnie niemożliwe. Latem podgrzewanie ciepłej wody użytkowej to koszt rzędu 40 – 50 złotych miesięcznie. Był kiedyś u mnie znajomy, który ma w domu kocioł gazowy. Kiedy zapytał mnie czym ogrzewam dom, że jest w nim tak ciepło, a ja w odpowiedzi pokazałem mu urządzenie ALTHERMA LT oraz licznik zużycia prądu... Popatrzył, podumał i usłyszałem, że to jest niemożliwe! Nawet moja teściowa, która mieszka w bloku, płaci za ogrzewanie więcej niż ja! Również od niej usłyszałem, że takie rachunki, jakie płacę, są po prostu niewytłumaczalne. A skoro już jesteśmy przy rachunkach... W okresie niegrzewczym płacę za prąd około 200 złotych miesięcznie. W okresie grzewczym jest to natomiast około 500 złotych [przy ustawionej temperaturze 24 st. C – przyp. red.]. A warto podkreślić, że wszystkie urządzenia w domu, w tym cała kuchnia, pracują w oparciu o energię elektryczną. Mówiąc krótko... Ja w ogóle nie odczuwam tego, co dla wielu ludzi jest codzienną troską. Można powiedzieć, że nie wiem co to są koszty ogrzewania!

Koszty inwestycyjne :
- jednostka zewnętrzna – 9330 zł,*
- jednostka wewnętrzna – 11640 zł,
- zbiornik c.w.u. – 300 l – 5000 zł,
- robocizna, armatura (rury, złączki, okablowanie itp.) – 3000 zł,
- ogrzewanie podłogowe (materiały i robocizna) – 15000 zł
* ceny brutto z 8 procentowym podatkiem VAT z tytułu usługi hydraulicznej>

W pomieszczeniu , w którym znajduje się jednostka wewnętrzna pompy ciepła oraz zbiornik c.w.u. właściciele domu urządzili pralnię.

Problemy? Jakie problemy?

- Kłopot z pracą pompy pojawił się raz, a potem okazało się, że to ja byłem przyczyną wszystkich komplikacji – wspomina Dawid Paracki. - Chciałem odpowietrzyć grzejnik-drabinkę w łazience... W domu moich rodziców sprawa była prosta, odkręcało się koreczek, chwilę czekało i po sprawie. W przypadku instalacji z pompą ciepła sprawa jest nieco bardziej złożona. Po odpowietrzeniu trzeba dopuścić do instalacji wody, gdyż w przeciwnym razie elektronika urządzenia wskaże, że jest jej w instalacji zbyt mało. Efekt był taki, że pompa automatycznie się wyłączyła. Czasami czytam w Internecie opinie ludzi niezadowolonych z pomp ciepła, z ich funkcjonowania, rachunków itp. Kiedy byłem na etapie podejmowania decyzji, niektóre opinie trochę mnie zmroziły. Dzisiaj już wiem, że te najczęściej piszą je internetowe trolle, które zawsze oraz wszystko krytykują, albo ludzie, którzy mieli pecha i wciśnięto im urządzenia marnej jakości, albo też niewłaściwie wykonano lub dobrano instalację. Jeśli wszystko jest OK, to wiem, że o pompie ciepła nie można powiedzieć złego słowa.

Potrzebne i niepotrzebne dodatki

W salonie znajduje się kominek, którego charakter gospodarz określa przymiotnikiem: rekreacyjny. - Każdy z nas lubi przecież od czasu, do czasu popatrzeć w ogień – stwierdza. - W każdym razie ja zawsze marzyłem, aby kominek w domu mieć. Nie jest on wprawdzie wyposażony w płaszcz wodny ani DGP [systemu dystrybucji gorącego powietrza – przyp. red.], ale stanowi wystarczające zabezpieczenie dla domu na wypadek braku prądu. A jeśli chodzi o patrzenie w ogień... życie zweryfikowało nieco pierwotne wyobrażenia i dzisiaj stwierdzam, że kominek to mocno przereklamowane urządzenie. Dużo jest przy nim pracy – czyszczenie, rozpalanie, wynoszenie popiołu, a przyjemność... powiedziałbym, że umiarkowana. Kiedy wracam po pracy do domu, to nie mam ochoty na dodatkowe zajęcia. Marzę tylko o odpoczynku! Ale w deszczowe wiosenne i jesienne dni, kiedy w domu robi się czasami chłodno, kominek się przydaje. Bezwładność ogrzewania podłogowego jest bowiem spora i po ponownym włączeniu pompy ciepła musi upłynąć kilkanaście godzin zanim powróci komfort cieplny.



Wskazanie licznika energii elektrycznej.To samo zjawisko bezwładności pozwala jednak zachować w domu temperaturę w czasie sezonu grzewczego, nawet podczas kilkugodzinnych przerw w dostawie prądu. W pewnym momencie zacząłem myśleć o zainstalowaniu kolektorów słonecznych na dachu. Ludzie masowo montowali solary, było dofinansowanie... Nauczony doświadczeniem zapytałem jednak Dawida Sałatę z Ciepło Serwisu, co o tym sądzi. Usłyszałem, że to nie ma sensu. Do ogrzania ciepłej wody użytkowej w pełni wystarczy pompa ciepła, która dostarcza ją za naprawdę niewielkie pieniądze. Biorąc to pod uwagę, ekonomiczny sens montowania solarów byłby żaden, a nakłady spore i to nawet pomimo dofinansowania. Z kalkulacji wynikało, że więcej kosztowałoby mnie serwisowanie instalacji solarnej, niż prąd który pompa ciepła zużywa na podgrzanie wody. O tym jak efektywna jest instalacja z ALTHERMĄ LT świadczy następujące wydarzenie. Po sezonie zimowym, kiedy to pompa ciepła grzała już tylko ciepłą wodę, podczas prac instalacyjnych związanych z montażem napędu bramy wjazdowej, został wyłączony prąd w obrębie całej mojej posesji. Po ukończeniu prac zapomniałem ponownie uruchomić pompę ciepła i... o tym, że nie działa przypomniałem sobie dopiero pod koniec następnego dnia, kiedy z kranu zamiast ciepłej poleciała zimna woda. Wcześniej nawet nie zauważyłem, że coś jest nie tak, gdyż zmagazynowana woda miała odpowiednią temperaturę.

[M.Ż. – 2013]
(W)