Któż nie chce rozkoszować się smakiem owoców z własnego sadu? Są przepyszne, mają rewelacyjny aromat, a co najważniejsze są znacznie zdrowsze niż te kupowane w sklepie. Wszyscy, którzy są szczęśliwymi posiadaczami własnej działki mogą jej część przeznaczyć na założenie przydomowego sadu. Dobrze rozplanowany pomieści jabłonie, grusze, śliwy, morele i inne drzewa owocowe. Do tego kilka krzewów i własnymi owocami można cieszyć się przez cały rok, świeżymi i w różnych przetworach. Ważne, by sad przydomowy był dobrze zaplanowany, a drzewa miały zapewnione odpowiednie warunki. Dzięki naszemu poradnikowi nie będzie to trudne, a plony będą obfite.

Przydomowy sad - od czego zacząć?

Planując założenie przydomowego sadu nie trzeba od razu oczami wyobraźni widzieć całych szpalerów jabłoni, śliw i grusz. Pod uwagę należy brać przede wszystkim wielkość rodziny i jej potrzeby. Dla czteroosobowej rodziny w zupełności wystarczą dwie jabłonie, dwie wiśnie, czereśnia, ze trzy śliwy, morela, brzoskwinia. To zaledwie 10 drzewek, oczywiście ich dobór może być zupełnie inny, w zależności od własnych preferencji.

Wyznaczenie miejsca

Drzewa rosną dość powoli, więc o ile to możliwe, to zakładanie ogrodu najlepiej rozpocząć równolegle z budową domu. Najlepszym miejscem dla drzew owocowych i krzewów jest miejsce nasłonecznione i osłonięte od wiatrów. Owoce dojrzewające w promieniach słonecznych są bardzo soczyste, aromatyczne i słodkie. Plony też będą bardziej obfite. Doskonale nadają się do jedzenia na bieżąco i przygotowywania różnych przetworów, które wystarczą do kolejnych zbiorów.

Przygotowanie podłoża

Drzewa i krzewy owocowe lubią glebę żyzną i próchniczą. Przed sadzeniem należy dobrze ją odchwaścić. W przypadku gleby leżącej długi czas odłogiem najlepiej jest to zrobić rok wcześniej pozbywając się perzu (najtrudniejszy do pokonania) oraz innych chwastów. Na odchwaszczonej ziemi dobrze będą rosły nie tylko drzewka, ale również posiana trawa.

Przygotowane miejsce należy przekopać lub zaorać i wierzchnią warstwę zmieszać z torfem i kompostem. Kto ma takie możliwości może zasilić go naturalnym obornikiem. Warto także sprawdzić kwasowość gleby i ewentualnie uzupełnić niedobory potasu lub azotu. Tak przygotowana gleba musi odczekać kilka tygodni, by można było zacząć nasadzanie drzew owocowych.

Jak sadzić drzewka?

Kwestią zasadniczą jest zakup odpowiednich sadzonek. Nie ma sensu branie ich od sąsiadów lub kupowanie na targu od przypadkowego sadownika. Będziemy wtedy zastanawiać się czy się przyjmą czy nie. Jeśli chcemy mieć pewność, że rośliny będą zdrowe i później będą pięknie owocowały, to należy kupować je w szkółkach oferujących rośliny z certyfikatem. I tu bardzo ważna uwaga. Sadzonki to nie ciepłe bułeczki, które można kupić codziennie w najbliższym sklepie. W okresie największego zainteresowania sadzonkami wiele szkółek umieszcza informację "wyprzedane" . Na dobrej jakości drzewa i krzewy owocowe trzeba czasami czekać kilka miesięcy.

Odmiany drzew i krzewów owocowych do sadu

Wybierając drzewa owocowe do sadu warto zwrócić uwagę na czas ich owocowania. Najlepszym rozwiązaniem jest wybranie odmian drzew owocujących w różnym czasie. Pozwala to dłużej cieszyć się ich smakiem i rozłożyć przygotowywanie przetworów w miarę równomiernie.

Bardzo istotną informacją jest sposób zapylania drzew owocowych. Samopylne są morele, brzoskwinie, wiśnie. Drzewa obcopylne to przede wszystkim jabłonie, grusze, śliwy oraz czereśnie. Dla uzyskania dobrych plonów trzeba w sadzie posadzić drugie drzewko tego samego rodzaju, ale innej odmiany.

Ile miejsca na drzewko

Pamiętajmy, że drzewo rośnie i trzeba zapewnić mu odpowiednią ilość miejsca. Dla tradycyjnych drzew przyjmuje się, że potrzebują one 7-9 m2 na sztukę. W przypadku drzewek karłowatych to 3-4 m2. Różnią się one także okresem wzrostu i pierwszym owocowaniem. W przypadku odmian dużych na owoce trzeba czekać nawet 6 lat, drzewa karłowate mogą owocować już w drugim roku. Obfitość owocowania w dużej mierze zależy od pielęgnacji drzewek owocowych.

Jak pielęgnować drzewa owocowe

Większość osób uważa, że drzewa owocowe nie wymagają pielęgnacji i co roku będą rodzić dorodne owoce. Nic bardziej mylnego. Zwłaszcza młode rośliny potrzebują szczególnej opieki.

Najczęściej kupujemy drzewka jednoroczne, tzw. okulent bez pędów bocznych lub drzewka dwuletnie z pędami bocznymi, które na wiosnę możemy już formować. Po posadzeniu młodych drzewek trzeba je opalikować, czyli zabezpieczyć je palikami. Dzięki temu będą prosto rosły, aż do wzmocnienia korzeni, które zapewnią im odpowiednią stabilność.

Bez względu na wielkość drzewa, co roku trzeba go prześwietlać, czyli odpowiednio przycinać gałęzie. Ten zabieg wykonuje się na wiosnę, kiedy drzewo jeszcze nie puszcza soków. W pierwszej kolejności usuwane są gałęzie uschnięte lub uszkodzone przez mróz. W razie konieczności należy przyciąć także starsze gałęzie, dzięki temu doświetlone będą wszystkie partie drzewa, a owoce będą dorodne i soczyste.

Krzewy owocowe

Sad to nie tylko drzewka owocowe, ale także krzewy. Porzeczki, agrest, maliny to doskonałe owoce do przygotowania przetworów na zimę. Nie tylko są smaczne, ale także bardzo zdrowe. warto posadzić kilka krzewów na obrzeżach sadu. Lepiej nie sadzić ich między drzewami, bo będą miały za mało światła, a później owoców. Borówkę amerykańską i winogrona można sadzić wzdłuż ogrodzenia, łatwiejsze będzie ich prowadzenie, a dodatkowo skutecznie odgrodzą od drogi lub sąsiadów.

Własny sad przydomowy zapewnia dostęp do owoców naprawdę zdrowych, pozbawionych środków chemicznych. Różnorodność drzew i krzewów pozwala na przygotowanie domowych soków, dżemów, nalewek i win, które wzbogacą domową kuchnię w okresie zimowym i wiosennym.

Przydomowy sad to nie tylko miejsce o charakterze użytkowym, może być także świetnym miejscem wypoczynku. Wystarczy tylko między drzewami wysiać trawę, w cieniu drzew ustawić meble ogrodowe i cieszyć się panującą wokół ciszą. Minusem tego rozwiązania jest konieczność koszenia trawy co dwa tygodnie. Alternatywą może być zasianie kwietnej łąki. Nie trzeba jej kosić, a rośliny kwitnące w różnych terminach będą zawsze cieszyć kolorowym widokiem. W połączeniu z zielenią drzew i kolorami owoców ogród stanie się idealną oazą zapewniającą pełny relaks i odpoczynek.