W tegorocznej edycji w centrum postawiony jest HAŁAS. Cykl otwartych wykładów, warsztatów, pokazów filmowych i innych wydarzeń towarzyszących skupiać się będzie na dostrzeżeniu i zrozumieniu hałasu jako zjawiska psychofizycznego, społecznego, kulturowego i ekonomicznego, a przede wszystkim – przestrzennego.

Projekt rozpoczyna się w marcu i potrwa do lipca 2023 r. Zakończy się uroczystą odsłoną instalacji przygotowanej przez studentów Politechniki Warszawskiej.


Hałas jest rezultatem sposobu zagospodarowania i użytkowania przestrzeni. Stanowi problem, bez którego rozwiązania nasze środowisko nie będzie ani przyjazne, ani szczęśliwe. Szacuje się, że hałas ma wpływ na 48000 nowych przypadków choroby niedokrwiennej serca rocznie, jak i 12 000 przedwczesnych zgonów. Szacunki mówią o 22 milionach ludzi w Europie cierpiących na chroniczne rozdrażnienie i 6,5 milionach mających chroniczne zaburzenia snu.


– Żyjemy w sztucznie zbudowanym otoczeniu. Oddziaływanie tego otoczenia w bezpośredni sposób wpływa na nasze zmysły, pchając nas w dobrostan albo jego przeciwieństwo. Hałas, beznamiętny, ciągle majaczący na granicy naszego postrzegania, doprowadza nas do szaleństwa, czego często nawet nie zauważamy. W naszym projekcie chcemy go rozpoznać, zdefiniować i pokazać, jak możemy się przed nim bronić. W trakcie wykładów i warsztatów będziemy rozmawiali o hałasie kompleksowo. Dowiemy się, czym jest dźwięk i jak na nas wpływa. Jaki hałas nas otacza w miejscach, w których żyjemy, i dlaczego powstaje. Spojrzymy na to zagadnienie z punktu widzenia planowania przestrzennego aglomeracji. Co przy projektowaniu planiści biorą pod uwagę i jakie mają narzędzia poprawiające stan akustyczny miast? Poruszymy temat samych budynków, doboru materiałów na ich fasady i ich ustawienia w środowisku akustycznym. Jako inwestorzy, członkowie wspólnot mieszkaniowych, często podejmujemy decyzję o odnowieniu elewacji albo stworzeniu nowych miejsc parkingowych, nie myśląc o konsekwencjach akustycznych przedsięwzięcia. Takie inwestycje mogą znacząco poprawić albo pogorszyć nasz poziom życia. Będziemy mówili o źródłach dźwięku wytwarzanych przez otaczające nas urządzenia, jak wentylatory, pompy ciepła, czy instalacje w ścianach, i o tym, jak się przed nimi bronić. Zajmiemy się też wnętrzami: szkołami, w których przebywanie na przerwie grozi uszczerbkiem na zdrowiu, miejscami pracy, gdzie usiłujemy się skupić, przestrzeniami rozrywki, gdzie wypoczywamy albo szukamy wrażeń kulturalnych, oraz mieszkaniami z tupiącymi sąsiadami nad głową. Chcemy też zwrócić uwagę na to, jaki wpływ jako twórcy hałasu mamy na rośliny i zwierzęta, istoty, z którymi dzielimy naszą planetę. Celem jest zwiększenie naszej świadomości, uwrażliwienie na problem, ale też pokazanie rozwiązań i przedstawienie narzędzi, które efektywnie mogą nam pomóc w walce z niechcianymi dźwiękami – komentuje architekt Magda Maciąg z Oddziału Warszawskiego SARP, przedstawicielka zespołu: W CENTRUM.


Projekt HAŁAS: W CENTRUM obejmuje 9 wykładów i wydarzenia towarzyszące skierowane do mieszkańców miasta, architektów i projektantów. Prelegentami będą między innymi eksperci w dziedzinie akustyki, architektury, urbanistyki, zanieczyszczenia hałasem; to m.in. przedstawiciele takich instytucji, jak Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego czy Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych. W programie zaplanowano również warsztaty skierowane do projektantów, wycieczki, a także pokazy filmów.

– Hałas znacząco wpływa na jakość życia. Warszawa mapuje zanieczyszczenie dźwiękiem. Dziś to ruch kołowy jest głównym źródłem hałasu w Warszawie. Widzimy wielką rolę planowania przestrzennego w ochronie przed hałasem. W projekcie nowego Studium dla Warszawy dążymy do ochrony przed hałasem terenów mieszkaniowych i rekreacyjnych przez wkomponowanie w otoczenie środków ograniczających rozprzestrzenianie się hałasu ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań opartych na przyrodzie oraz rozwiązań technicznych zintegrowanych z architekturą. Nie mniej istotna w projekcie Studium jest kwestia zrównoważonej mobilności i zwiększenia roli cichych środków transportu. Stawiamy na nasze zdrowie i ciche oraz ograniczające hałas sposoby poruszania się po mieście – pieszo, rowerem i transportem zbiorowym. Nie zapominamy, że kluczem do ograniczenia nadmiarowych dalekich podróży po mieście jest dobre planowanie miejskie oparte na wygodniej lokalności – mówi Bartosz Rozbiewski, zastępca dyrektora w Biurze Architektury i Planowania Przestrzennego m. st. Warszawy.


Równolegle do otwartych wydarzeń, na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej prowadzone jest seminarium, na którym studenci poszukują zewnętrznej formy przestrzennej, która w najlepszy sposób zobrazuje problematykę hałasu. Powstały projekt będzie zrealizowany na placu przed Warszawskim Pawilonem Architektury ZODIAK.


– Projekt HAŁAS: W CENTRUM wpisuje się w przyjętą przez Grupę Saint-Gobain strategię Grow&Impact. Jednym z jej filarów pozostaje społeczna i środowiskowa odpowiedzialność biznesu, realizowana między innymi poprzez społeczne kampanie edukacyjne. Skutki hałasu odczuwamy już nie tylko w ruchliwych centrach miast, ale także – coraz częściej – na przedmieściach. Przekonuje o tym raport „W pogoni za ciszą”, w którym pokazujemy, że natężenie dźwięku podczas przerwy w szkole jest porównywalne z tym w okolicy lotniska. To prawda, że w czasach dynamicznej urbanizacji wyeliminowanie niepożądanych dźwięków otoczenia jest trudne. Kluczowe okazuje się w tym kontekście promowanie nowoczesnych rozwiązań dla budownictwa. Jako wiodący producent innowacyjnych rozwiązań, możemy ograniczyć poziom hałasu w przestrzeni miejskiej i poprawić komfort życia jej mieszkańców. Mamy nadzieję, że projekt HAŁAS: W CENTRUM pozwoli nie tylko uwrażliwić społeczeństwo na problem hałasu, ale też dostarczy rozwiązań, które skutki tego problemu ograniczą. Chodzi o rozwiązania, dzięki którym poradzimy sobie z hałasem w miejscach, gdzie mieszkamy, pracujemy, odpoczywamy, gdzie uczą i bawią się nasze dzieci– mówi Joanna Czynsz-Piechowiak, prezes Grupy Saint-Gobain w Polsce i Ukrainie.


– Około 60 procent ludzkości mieszka w miastach, gdzie hałas stanowi jedno z najważniejszych, ale w codziennej dyskusji o komforcie życia i zdrowia rzadziej zauważanych zanieczyszczeń. Hałas uważany jest raczej za coś typowego dla miast, szczególnie tych dużych. Według WHO zanieczyszczenie hałasem jest jednak drugą po zanieczyszczeniu powietrza przyczyną utraty zdrowia na świecie. W tym kontekście budowanie świadomości tego tematu leży w interesie wszystkich mieszkańców miast. Cieszę się, że możemy jako Partner być częścią projektu HAŁAS: W CENTRUM. Zdecydowanie wpisuje się on swoimi założeniami w naszą filozofię działania i wspiera realizację 11. Celu Zrównoważonego Rozwoju ONZ, który ma uczynić miasta bardziej zrównoważonymi – komentuje Dominika Lenkowska-Piechocka, założycielka i prezeska Who Will Save The Planet.

Pełen harmonogram projektu będzie dostępny na stronie www.wcentrum.edu.pl. Wydarzenia można śledzić na bieżąco na kanałach społecznościowych :W CENTRUM – Instagramie, LinkedInie i Facebooku.


HAŁAS: W CENTRUM stanowi kontynuację cyklu poświęconego najbardziej aktualnym tematom z problematyki planowania i użytkowania przestrzeni miejskiej. Edycja w roku 2022 poświęcona była zagadnieniu wody (https://www.wcentrum.edu.pl/woda-wcentrum). W kolejnych latach poruszone zostaną takie tematy, jak: zarządzanie odpadami, zieleń, parkowanie czy obecność dzikich zwierząt w mieście.

HAŁAS: W CENTRUM, zdjęcia z inauguracji projektu. Fot. Monika Ostrowska