Ponadto poziom hałasu oraz drgań przenikających do pomieszczeń nie może przekraczać wartości dopuszczalnych, określonych w Polskich Normach, a izolacyjność akustyczna przegród wewnętrznych i zewnętrznych obiektu nie może być mniejsza od wymaganej w PN.W teorii każde mieszkanie powinno zapewniać komfort akustyczny. Praktyka pokazuje jednak, że bardzo trudno znaleźć jest mieszkanie, które na tyle skutecznie izoluje od hałasu, że przestaje być on traktowany jako uciążliwy. Przyczyn tego zjawiska może być wiele – np. wadliwy projekt, zastosowanie niewłaściwych materiałów. Docierające do wnętrza domu czy mieszkania dźwięki mają źródło zewnętrzne (hałas komunikacyjny) i wewnętrzne (hałas bytowy i instalacyjny). Ich dokuczliwość można zminimalizować, lecz najlepiej zadbać o to na etapie projektowania oraz wyboru materiałów budowlanych i wykończeniowych o odpowiednich parametrach izolacyjności akustycznej. W budynkach już istniejących – jeżeli hałas utrudnia normalne funkcjonowanie i jest bardzo uciążliwy – trzeba izolować akustycznie przegrody. Należy jednak pamiętać, że nie istnieje materiał, który zabezpieczy wnętrze przed każdym rodzajem hałasu. Materiałami wygłuszającymi są np. wełna mineralna, styropian – skutecznie chronią one przed dźwiękami uderzeniowymi, jednak znacznie słabiej przed powietrznymi. Odwrotnie jest w przypadku pełnych materiałów konstrukcyjnych (cegła ceramiczna, cegła wapienno-piaskowa, beton), które – ze względu na dużą masę jednostkową – dają znakomitą ochronę przed dźwiękami powietrznymi, ale cechują je gorsze parametry dźwiękochłonne i niższa skuteczność w przypadku ochrony przed hałasem uderzeniowym.

STROPY

Współczesne stropy – wykonane w technologii drewnianej, żelbetowej, betonowej - zabezpieczają wnętrza pomieszczeń przed hałasem powietrznym, jednak nie są skuteczne w ochronie przed dźwiękami uderzeniowymi. Sposób ich wyciszenia powinien być określony już na etapie projektu i wybrany odpowiednio do rodzaju stropu, przeznaczenia obiektu oraz wielkości przewidywanego przenoszenia bocznego. Poziom docierającego do wnętrza hałasu można obniżyć stosując:

1. Sufit podwieszany –

skuteczny jest przede wszystkim w przypadku uciążliwych dźwięków powietrznych, nieco mniej - uderzeniowych; eliminuje także szumy wywołane pracą instalacji wentylacyjnej. Wpływ na jego właściwości dźwiękochłonne mają głębokość konstrukcji, rodzaj zastosowanego materiału izolacyjnego oraz wykończeniowego. W zależności od przypisanej mu funkcji, sufit może być wykonany z jednej lub dwóch warstw płyt, np. z wełny mineralnej i dodatkowej warstwy izolacyjnej (płyta gipsowa, panel aluminiowy, płyta drewniana, polistyrenowa, napinana folia). Dostępne są specjalne płyty (np. dB-Panel), których zastosowanie umożliwia uzyskanie izolacyjności akustycznej wzdłużnej na poziomie 42 dB. Pewnym mankamentem sufitu podwieszanego jest fakt, że obniża on wysokość pomieszczenia.

2. Podłoga pływająca –

znakomicie sprawdza się jako izolacja akustyczna chroniąca przed dźwiękami powietrznymi i uderzeniowymi. Jest bardziej efektywnym rozwiązaniem konstrukcyjnym niż podłoga np. z położonym tylko dywanem, ponieważ znacznie ogranicza przenoszenie dźwięków bocznymi konstrukcjami. Jej charakterystyczną cechą jest to, iż jest oddzielona od wszystkich elementów konstrukcyjnych. Składa się z 4 warstw: bezpośrednio na stropie (lub na paroizolacji) układa się ok. 5 cm tłumiący materiał izolacyjny (wełna mineralna, płyty elastycznego styropianu), który przykrywany jest warstwą rozdzielającą (np. polietylenową folią budowlaną), a następnie zalewany jastrychem anhydrytowym. Warstwę zewnętrzną stanowi dowolny materiał wykończeniowy, przy czym warto wiedzieć, że najskuteczniej izoluje akustycznie wykładzina PVC. W przypadku podłogi pływającej niezwykle ważne jest wykonanie dylatacji brzegowych – żadna z warstw nie może się bowiem stykać ze ścianami czy innymi elementami konstrukcyjnymi budynku. Wełna mineralna do zastosowań w podłogach pływających (np. Paroc) ma równoległą, czyli niezaburzoną orientację włókien. Poziomy układ włókien pozwala na uzyskanie mniejszych wartości sztywności dynamicznej, co daje lepszą izolacyjność akustyczną od dźwięków uderzeniowych. Różnica w izolacyjności akustycznej podłóg z zastosowaniem produktu o poziomym układzie włókien w porównaniu z produktem o zaburzonym układzie może wynosić 5 dB lub więcej na niekorzyść układu zaburzonego.

3. Podłoga na legarach –

zalecana w sytuacji, gdy niska nośność stropu nie pozwala wykonanie podłogi ciężkiej, pływającej. Na stropie układa się w poprzek belek stropowych drewniane legary (najczęściej co 1 metr) na podkładkach tłumiących, które zapobiegają przenoszeniu drgań na konstrukcję nośną stropu. Izolację akustyczną, najczęściej z wełny mineralnej, umieszcza się pomiędzy legarami – jej grubość zależy od funkcji, jaką ma pełnić materiał izolacyjny: jeśli jego zadaniem jest wyłącznie tłumienie hałasu, wystarczy warstwa kilkucentymetrowa; jeżeli ma także zabezpieczać przed niekontrolowanymi stratami ciepła – grubość warstwy musi być nawet większa niż 20 cm. Bezpośrednio na legarach można ułożyć deski podłogowe, płyty wiórowe, płyty g-k itp. Podobnie jak w przypadku podłogi pływającej, żadna z warstw nie może stykać się ze ścianami.

4. Podłoga z suchym jastrychem –

jest rozwiązaniem wykorzystywanym w miejscach, gdzie niewskazane są roboty mokre. To rodzaj podłogi pływającej, którą można wykonywać zimą (nie ma potrzeby oczekiwania na związanie betonu). Jest łatwa w realizacji, a samo wykonanie podłogi składa się z 3 etapów: przygotowania podłoża, ułożenia płyt i wykończenia. By zapobiec przenoszeniu dźwięków, należy pamiętać o pozostawieniu szczelin dylatacyjnych pomiędzy płytami a wszystkimi pionowymi elementami budowlanymi. Na styku ze ścianą niezbędne jest umocowanie cienkich (2-4 cm) pasków wełny mineralnej lub styropianu (podłoga pracuje, kurcząc się i rozszerzając). Pomiędzy legarami układa się materiał izolacyjny, a następnie wykańcza płytami gipsowymi lub wiórowymi (o grubości ok. 25 mm). Muszą one być łączone za pomocą zakładek lub na pióro i wpust. Najlepiej wykorzystać gotowe płyty z fabrycznie przygotowanym złączem pióro-wpust. Suchy jastrych może być pokryty wszystkimi rodzajami wykładzin - parkietem drewnianym, panelami podłogowymi, wykładziną dywanową, płytkami ceramicznymi, korkiem, PCV i linoleum.

ŚCIANY

Przy ocenie izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych i uderzeniowych nie wystarczy brać pod uwagę tylko konstrukcji podłogowej. Przenoszenia dźwięków przez konstrukcje boczne (np. ściany) również wpływają na całkowitą izolacyjność akustyczną. Ściany zewnętrzne – oddzielają przestrzeń budynku od otoczenia, warunków atmosferycznych i hałasu środowiskowego; wewnętrzne – dzielą wnętrze budynku na poszczególne lokale, separują od generowanego przez sąsiadów powietrznego hałasu bytowego i od hałasu instalacyjnego; działowe - wydzielają w danym lokalu konkretne pomieszczenia, blokują przenoszenie dźwięków z jednego pomieszczenia do drugiego.

Ściany oddzielające domy w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej muszą mieć – zgodnie z przepisami - izolacyjność akustyczną od dźwięków powietrznych nie mniejszą niż 52-55 dB. W mieszkaniach stosunkowo nowych, kilkuletnich, ściany wewnętrzne i działowe najczęściej dość skutecznie chronią przed hałasem powietrznym bytowym i hałasem materiałowym. W starszych jednak nierzadko jesteśmy mimowolnymi uczestnikami życia sąsiadów. Słyszymy nie tylko dochodzącą zza ściany głośną muzykę czy dźwięki telewizora, ale i rozmowy, odgłosy codziennych prac itp. Jest to niezwykle stresujące, ponieważ mieszkanie tym samym traci status przestrzeni intymnej, prywatnej; przestaje gwarantować komfort wypoczynku; nieustannie dochodzące zza przegrody dźwięki, na których eliminację nie mamy wpływu, powodują wzrost napięcia, denerwują. Można spróbować zminimalizować szkodliwość tego rodzaju hałasu poprawiając izolacyjność akustyczną poprzez:

1. płyta g-k i wełna mineralna

- w przypadku ściany działowej murowanej - montaż płyt gipsowo-kartonowych na stelażu metalowym i wypełnienie przestrzeni pomiędzy tą konstrukcją a istniejącą przegrodą płytami z wełny mineralnej, które mają bardzo dobre właściwości wytłumiające. Do budowy należy użyć nie słupkowych lecz profili sufitowych - sztywniejszych, cieńszych, łatwiej do zamocowania łącznikami elastycznymi tłumiącymi dźwięki. Należy pamiętać o bardzo starannym wykonaniu prac, ponieważ mają one decydujący wpływ na akustyczną szczelność przegrody. Niezbędne jest zastosowanie taśmy tłumiącej pod profilem montażowym, która zabezpieczy przed przenoszeniem dźwięków ze ściany na podłogę. Istotne jest także staranne wypełnienie wełną przestrzeni pomiędzy elementami pionowymi i poziomymi rusztu – wolne przestrzenie zdecydowanie obniżają skuteczność izolacji akustycznej. Aby podnieść parametry izolacji akustycznej konstrukcji, warto zastosować dodatkowo folię akustyczną, która układa się pod warstwą wełny mineralnej. Od strony pomieszczenia konstrukcję zamyka płyta g-k (zamocowana jedno- lub dwuwarstwowo), którą można wykończyć w dowolny sposób. Nie wolno dopuścić do tego, by poszycie z płyt stykało się ze ścianami, sufitem czy podłogą. Należy unikać stosowania zamiast metalowych profili drewnianych – przenoszą one hałas materiałowy, więc izolacja akustyczna nie będzie skuteczna.

Rys. Rockwool

- w przypadku ściany działowej w systemie suchej zabudowy – izolacyjność akustyczna przegrody jest uzależniona głównie od szczelności połączeń, gęstości i grubości wypełnienia, masy płyt okładzinowych (im większa, tym lepsza izolacyjność), elastyczności ich zamocowania do szkieletu. I w tym przypadku niezbędne jest stosowanie obwodowych podkładek tłumiących dźwięki, a niewskazane – wykorzystywanie rusztu drewnianego. Materiał izolacyjny mocuje się szczelnie do metalowego rusztu, obustronnie obudowanego płytami g-k. Aby uniknąć bocznego przenoszenia hałasu, ściany należy podzielić na segmenty. Na skuteczność izolacji akustycznej ścian o podwójnym szkielecie wpływa także sposób ich montażu – wykorzystanie przewiązek spinających prowokuje powstawanie mostków akustycznych, a tym samym zmniejszenie skuteczności izolacyjności przegrody.

***
Dodatkowy efekt zmniejszenia natężenia przenikania dźwięków – ważny zwłaszcza, gdy lubimy słuchać głośno muzyki – osiągniemy, wykańczając płyty g-k można materiałami wytłumiającymi (a zarazem poprawiającymi akustykę wnętrza), jakimi są np. tynki akustyczne, głęboko tłoczone tapety itp.

2. korek

- zastosowanie tego materiału to również skuteczny materiał wytłumiający; dostępny jest w postaci paneli ściennych lub płyt do izolacji akustycznej. Montaż okładziny jest bardzo prosty i możliwy do wykonania we własnym zakresie – przykleja się ją do ściany specjalistycznym klejem.
UWAGA! Aby osiągnąć zamierzony efekt w postaci wyciszenia mieszkania i zlikwidowania przenoszenia hałasu przez ściany, niezbędne jest wykonanie izolacji akustycznej po obu stronach przegrody (w mieszkaniu naszym i sąsiada). W przeciwnym razie na naszych inwestycjach skorzysta sąsiad, ponieważ przenikanie dźwięków z naszego mieszkania będzie znacznie ograniczone, natomiast my nadal będziemy wszystko słyszeć.

OKNA i DRZWI

Przez drzwi wejściowe przenika hałas powodowany przez innych użytkowników budynku wielorodzinnego (szczególnie uciążliwy jest dla osób mieszkających na parterze), przez wewnątrzlokalowe – dźwięki generowane przez członków rodziny. Ich izolacyjność akustyczna zależy od konstrukcji oraz zastosowanych do wykonania materiałów, a także technologii zamocowania.

Przenikalność dźwięków z klatki schodowej można zmniejszyć montując drzwi pełne, wykonane z solidnych materiałów, z wypełnieniem (np. z pianki poliuretanowej). Z kolei w mieszkaniu, by osiągnąć wyższy stopień wytłumienia, lepiej zamontować drzwi pełne – przez skrzydła z szybami czy otworami wentylacyjnymi hałas łatwiej przenika. Należy także zadbać o poprawny montaż odpowiednich uszczelek na całym obwodzie skrzydła/futryny.

Z kolei okna są przegrodą, przez którą do wnętrza przedostaje się hałas komunikacyjny. Skuteczność w izolowaniu od dźwięków z zewnątrz zależy m.in. od konstrukcji okien, rodzaju szklenia, szczelności skrzydła, sposobu zamocowania. Jeśli mieszkamy przy ruchliwej arterii, w niewielkiej odległości od dworca PKP czy lotniska – generalnie w obszarze, gdzie hałas komunikacyjny jest szczególnie wysoki – warto zdecydować się na okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej. Przy czym należy pamiętać, by po ich osadzeniu jako uszczelnienie zostały zastosowane materiały tłumiące, izolujące nie tylko termicznie, ale również akustycznie.

INSTALACJE

Hałas może być też generowany przez wyposażenie techniczne budynków, np. instalację grzewczą, wentylacyjno-klimatyzacyjną. I problemem są nie tylko dźwięki związane z pracą urządzeń np. szum w instalacji c.o., ale też np. dochodzące do naszego mieszkania za pośrednictwem kaloryferów rozmowy sąsiadów, wyraźnie słyszalne odgłosy korzystania z łazienki nocą, jednostajna praca wentylatora łazienkowego, hałas wywoływany przez pracującą windę itd.

Nie z każdym rodzajem irytującego hałasu jesteśmy w stanie sobie poradzić – w określonych przypadkach, jeśli hałas wywoływany przez wyposażeni techniczne nie pozwala nam normalnie funkcjonować - należy zwrócić się do administratora budynku. Uciążliwość dźwięków generowanych przez system wentylacyjny, windę, instalację wodociągową itp. można zmniejszyć montując np. tłumiki drgań, zabudowując urządzenia, zmniejszając prędkość przepływu powietrza w instalacji wentylacyjnej, izolując przejścia rur przez ściany i stropy itp. Zabudować warto też urządzenia, jakie posiadamy w domu, by zminimalizować generowany przez nie hałas. Inną metodą jest posadowienie ich na gumowych lub innych, wyciszających podkładkach.

Aby hałas generowany przez różne instalacje nie był uciążliwy, należy zadbać o minimalizację jego potencjalnych skutków na etapie budowy obiektu. Niezbędne jest umiejscowienie pomieszczeń technicznych w odpowiedniej odległości od lokali, w dobrze zaizolowanych i wyciszonych pomieszczeniach, do których drzwi również powinny być wyciszone. Ponadto konieczny jest montaż skutecznej izolacji akustyczno-budowlanej.