Fot. Bolix

Na co zwracać uwagę?

Po wybudowaniu domu czy jego remoncie jesteśmy przekonani, że przez wiele lat dom nie będzie wymagał poważnych inwestycji. Umyka nam często fakt, że prace wykonane na zewnątrz budynków będą wystawione na oddziaływanie ekstremalnych czasami temperatur, deszcz i śnieg, wiatr, promieniowanie, a także destrukcyjny wpływ środków chemicznych, instalacji elektrycznych czy też mechaniczne naciski i obciążenia. Aby skutecznie oprzeć się tym czynnikom, ściany budynku muszą być dobrze zaprojektowane, solidnie postawione i pokryte odpowiednimi powłokami. Bardzo ważna jest odporność na działanie negatywnych czynników warstw zewnętrznych – zwłaszcza materiałów użytych do ocieplenia i wykończenia elewacji: klejów, podkładów, tynków, farb. Producenci łączą je w dedykowane systemy, opatrzone zaleceniami wykonawczymi i certyfikatami wskazującymi jakość, a oferowane rozwiązania obejmują specjalnymi okresami gwarancyjnymi. Czy rzeczywiście mogą zapewnić, że poszczególne komponenty stworzą spójną, funkcjonalną, a przede wszystkim trwałą całość?

Ważne badania

W budownictwie najważniejsze znaczenie ma realna trwałość materiałów. Cóż z tego, że producent gwarantuje kilkanaście lat bezproblemowego użytkowania, jeśli produkt po kilku latach wymaga wymiany. W takim wypadku wieloletnia gwarancja nie jest prawdziwą i zgodną z prawdą deklaracją, lecz zabiegiem marketingowo-handlowym. Teoretycznie producent może udzielić dowolnie długiej – choć mieszczącej się w określonych ramach czasowych – gwarancji. W razie zaistnienia problemów najczęstszym wytłumaczeniem jest wadliwa aplikacja przez wykonawcę i eksploatacja przez inwestora. Teoretycznie, bo w praktyce firmy traktujące klientów poważnie unikają takiego zachowania. Podatność materiałów na starzenie jest przez nich starannie badana, z uwzględnieniem wszystkich istotnych czynników wpływających na pogarszanie się własności użytkowych wyrobów.

Aby sprawdzić reakcję na niekorzystne warunki, z jakimi będą miały później kontakt, najczęściej poddaje się je przyspieszonemu starzeniu. Polega ono na intensywnym oddziaływaniu na materiał czynnikami degradującymi. Fot. BolixMetoda ta umożliwia porównywanie produktów, długofalowe przewidywanie zmian ich cech, poznanie mechanizmów i przyczyn zmiany właściwości, a w efekcie ustalenie realnego czasu przydatności. Finalny odbiorca chce bowiem wiedzieć, jak realizowana przez niego inwestycja budowlana wyglądać będzie za kilka, kilkanaście lat.

Trwałość kontrolowana

Dlatego ważne jest, by testy obejmowały szerokie spectrum potencjalnych zagrożeń i prowadzone były dla różnych właściwości fizycznych, chemicznych i strukturalnych wyrobu. Badanie odporności na promieniowanie UV oraz cykle mrożenia/rozmrażania pozwalają na uzyskanie wiarygodnych prognoz trwałości; w oparciu o nie można też tworzyć systemy przeznaczone do określonych zastosowań. Wyniki badania dają odpowiedź na pytanie, jak zmienią się parametry po określonym czasie użytkowania (odporność mechaniczna, trwałość kolorystyczna, przyczepność, odporność na mikroorganizmy, podatność na brudzenie itd.).

Uzyskanie wiarygodnych danych wymaga zaawansowanych, długotrwałych prac badawczych oraz specjalistycznego sprzętu. Starzenie w warunkach naturalnych jest optymalnym źródłem wiedzy na temat tempa i stopnia degradacji materiałów budowlanych. Z kolei specjalne komory starzeniowe, w których bada się wyroby, zapewniają przyspieszenie, kontrolę oraz powtarzalność tych procesów.