Fot. Waldemar Mulhstein

Okiennice

W strefie klimatu umiarkowanego, w której znajduje się m.in. Polska, okiennice - poza tym, że dodają estetyki budynkowi - chronią przed włamaniami oraz nadmiernym nasłonecznieniem latem. Ich zadaniem jest też zabezpieczenie przed stratami ciepła w okresach chłodnych, podmuchami zimnych, porywistych wiatrów, a także wyciszanie pomieszczeń. Są więc efektywne zarówno latem - zwłaszcza, gdy zostały zamontowane przy dużych oknach zorientowanych na południe (ale także wschód i zachód), jak i jesienią oraz zimą, gdy za oknem pada deszcz czy śnieg, którym towarzyszą silne wiatry. W zależności od materiału, z jakiego zostały wykonane, poprawiają termoizolacyjność okien nawet do 60%. Osiągnięcie tak wysokiego współczynnika możliwe jest dzięki okiennicom ocieplonym kilkucentymetrową warstwą wełny mineralnej, styropianu lub pianki poliuretanowej. Jednocześnie chronią przed hałasem z zewnątrz, pozwalają na swobodną wentylację pomieszczeń, zapewniają intymność i odseparowanie od otoczenia.

Niezależnie od pory roku, są skutecznym zabezpieczeniem przed przypadkowym włamaniem. Są trudną do pokonania przeszkodą, a czyniony przy próbie ich otwarcia hałas może skutecznie zniechęcić do ich forsowania. Nie bez znaczenia jest fakt, że przy produkcji nowoczesnych okiennic stosuje się wysokiej klasy okucia antywłamaniowe, będące skuteczną bronią na włamywacza-amatora.

Tradycyjne okiennice wykonywane były z drewna. Dzisiaj – obok nich – można dostać też wyroby z aluminium, PVC i stali. Wszystkie typy mogą być stosowane zarówno w starym, jak i nowym budownictwie, którego architektura współgra z tego rodzaju elementem dekoracyjno-użytkowym.

Zaletą obecnie oferowanych okiennic jest mnogość kształtów, form i kolorów. Kupić można okiennice tak do niewielkiego, okrągłego okienka, jak i okna znacznie większego od standardowego. Obok tradycyjnych prostokątnych, można zdecydować się na okiennice z łukowatym wykończeniem, jedno- lub wieloskrzydłowe. Oferowane są także produkty z wbudowaną w ramę specjalną roletą, która chroni przez przedostawaniem się do wnętrza pomieszczeń owadów.

Fot. Waldemar MulhsteinBardzo ważny element konstrukcyjny współczesnych okiennic stanowią okucia i automatyka. To od nich w dużej mierze zależy skuteczność działania okiennicy, a także stopień jej odporności na niepożądaną ingerencję osób trzecich. Okucia łączą w sobie często nowoczesność wyrażającą się doskonałością zabezpieczenia antykorozyjnego z tradycjonalizmem w postaci nawiązywania do wzornictwa kowalstwa artystycznego. Cechują się też różnorodnością kształtów i uniwersalnością. Specjalne wkręty uniemożliwiają odkręcenie zawiasów okiennicy, zaś – jeśli jest ona zamknięta – niemożliwy jest także demontaż trzpieni. By okiennica spełniała funkcję antywłamaniową, producenci zaopatrują ją m.in. w antywyważeniowe zamknięcie drążkowe, antywyważeniowe haki blokujące, blokadę przed demontażem, zawias antywyważeniowy.

Z punktu widzenia wygody użytkowania, warto pomyśleć o wyposażeniu okiennic w automatykę, szczególnie jeśli zabezpieczamy nimi kilka czy kilkanaście okien. Okiennice mogą być np. otwierane przy pomocy niewielkiego silniczka, który montuje się w nadprożu okiennym. Można je też połączyć w jeden system – jak to ma miejsce w przypadku rolet zewnętrznych. Sterowanie ich otwieraniem i zamykaniem może być automatyczne, zaprogramowane, lub wykonywane samodzielnie przez właścicieli domu czy mieszkania.

Kraty

Nie zawsze – z różnych względów - możliwy jest montaż okiennic lub innych zabezpieczeń. Wówczas rozwiązaniem może być założenie krat na oknach i przy wejściu np. do kościoła. Kraty – ozdobne i ochronne, drzwiowe i okienne; stałe, rolowane, otwierane, rozsuwane itp. – oferowane są w różnych wymiarach i wzorach, nietrudno je więc dostosować do specyfiki danego obiektu. Odpowiednio dobrane, nie tylko utrudniają wejście do wnętrza osób niepowołanych, ale też stanowią atrakcyjną ozdobę obiektu. Specyficzną odmianą krat są kraty rolowane, do niedawna mało estetyczne, dziś dostępne są też w wersjach pełniących funkcje dekoracyjne. Ich konstrukcja zbliżona jest do rolet. Są produktami funkcjonalnymi, wykonywanymi w rozmaitych wzorach i formach z różnych materiałów i o wariantowych możliwościach obsługi napędu i sterowania. Spełniając rolę skutecznej zapory są wytworami eleganckimi i dają się doskonale wkomponowywać w fasady budynków. Zabezpieczają przed aktami wandalizmu i kradzieżą. Są nieocenione w budynkach, gdzie nie powinna zostać zakłócona klimatyzacja pomieszczeń.

Fot. Waldemar MulhsteinMateriałami używanymi do produkcji krat są m.in. stal galwanizowana, wzmocnione aluminium. Grubość prętów, z których są wykonane, oscyluje między kilku do kilkudziesięciu milimetrów. Optymalnym rozwiązaniem są kraty z prętów ze stali utwardzonej o przekroju kwadratowym i średnicy min. 20 mm. Należy też pamiętać, że w przypadku okna o dużej powierzchni niezbędne jest wybranie osłony wyposażonej w dodatkowe pręty usztywniające.

To, jakie zostaną zamontowane kraty, zależy od decyzji inwestora i architektury obiektu. Mogą być one proste, zdobione, kute itp. Indywidualną decyzją właściciela jest też miejsce ich montażu - na zewnątrz czy wewnątrz budynku. Do ściany mocuje się je w kilku punktach przy pomocy śrub i nakrętek. Innym sposobem jest przyspawanie ich do wmurowanych wcześniej lub wbetonowanych kotwi. Należy zwrócić uwagę, by odległość pomiędzy miejscem mocowania a ramą kraty była na tyle niewielka, by uniemożliwić wsunięcie nożyc. Przy czym nie wolno zapominać, że przy montażu zewnętrznym konstrukcja krat winna uniemożliwiać wspięcie się po nich włamywacza na wyższy poziom.

Rolety zewnętrzne

To popularny sposób zabezpieczania okien w mieszkaniach i domach. Utrudniają one włamanie, a przy tym zabezpieczają przed nadmiernym nasłonecznieniem, hałasem dobiegającym z zewnątrz, stratami ciepła.

Fot. Waldemar MulhsteinRoleta zewnętrzna zbudowana jest z prostokątnej, trapezowej lub półokrągłej skrzynki, w której znajduje się wał z nawiniętym na niego pancerzem. Profile mogą być wypełnione pianką poliuretanową, która izoluje i wzmacnia roletę. Często pancerz posiada również otwory wentylacyjne, należy jednak pamiętać, że osłabiają one jego wytrzymałość. Montaż kasety zależy od jej typu - może być ona przystosowana do montażu do muru, ramy okiennej, ale też podtynkowo, bądź schowana w nadprożu lub pod nadprożem w styropianowej formie.

Opuszczanie lub podnoszenie pancerza może odbywać się za pomocą korby, taśmy, silnika (z mechanicznymi lub elektronicznymi wyłącznikami krańcowymi). Rolety zewnętrzne zwija się ręcznie (przy pomocy linki lub korby) albo elektrycznie (kluczyk, klawisz, sterowanie pilotem na fale radiowe lub podczerwień). Można zainstalować programator czasowy, który zwija roletę o określonej godzinie (symulując na przykład obecność domowników). Brzegi pancerza przesuwają się po zamocowanej do ściany prowadnicy.

Rolety potocznie nazywa się antywłamaniowymi, choć jest to w wielu przypadkach błędne określenie. Większość z nich może zniechęcić potencjalnego intruza czy opóźnić jego działanie, jednak – by można było mówić o rolecie antywłamaniowej, muszą być spełnione określone warunki. Decydującą rolę odgrywają rodzaje zastosowanego pancerza, prowadnic i okuć. W przypadku pancerza największy wpływ na wytrzymałość ma rodzaj zastosowanego materiału (pvc, aluminium, stal nierdzewna) i wypełnienie. Wybierając pancerz, warto kierować się zasadą, żeby do szerokich okien stosować mocniejsze profile. Im węższa roleta, tym większa wytrzymałość pancerza. Profile wypełnione żywicą epoksydową mogą być stosowane do specjalnych prowadnic z wychwytem, które nie pozwalają na wypchnięcie pancerza z prowadnic nawet pod wpływem bardzo dużej siły. Duży ciężar pancerzy antywłamaniowych często wymaga zastosowania różnych przekładni lub silnika elektrycznego.

Fot. Waldemar Mulhstein

Folie antywłamaniowe

To kolejny sposób zabezpieczenia mieszkań przed osobami trzecimi. Ich zastosowanie w znaczący sposób wydłuża czas potrzebny do włamania, a tym samym zwiększa prawdopodobieństwo czy to rezygnacji agresora, czy zauważenia go przez sąsiadów lub przechodniów albo załączenia się alarmu. Obecność folii na szybie okna nie jest dostrzegalna dla potencjalnego złodzieja, więc przy próbie wybicia jej ma miejsce efekt zaskoczenia.

Folia nie tylko utrudnia włamanie, ale też chroni przed rozpryskiwaniem się szkła w razie przypadkowego zbicia szyby (a tym samym ewentualnym poranieniem stojących w pobliżu osób). Tłumi też promieniowanie słoneczne, może zabezpieczać siedzące wewnątrz osoby przed obserwacją z zewnątrz (spoglądając przez okno zabezpieczone taką szybą, widzimy, co się dzieje na zewnątrz, ale sami nie jesteśmy widziani).

Folia może też stanowić element bardziej zaawansowanego systemu bezpieczeństwa. Przykładem takiego jest No-Bar - zaawansowany system zabezpieczeń, znacznie zwiększający efekt działania folii okiennych poprzez mocowanie ich bezpośrednio do ramy okiennej. Jego zastosowanie pozwala na zabezpieczenie szklanych powierzchni przed rozbiciem, wyważeniem i przed ryzykiem wypchnięcia okna z ramy. Montuje się go na istniejące okna i inne powierzchnie szklane, w sposób niewidoczny w listwach okiennych. Dostępny jest w szerokiej palecie kolorów.

Fot. Waldemar Mulhstein

Szyby, zamki i okucia

Do zabezpieczeń okien – poza wspomnianymi już kratami, okiennicami, roletami czy foliami – stosuje się również specjalne okucia – blokady zawiasów, klamki z kluczykami, a także specjalistyczne, bezpieczne szkło. Okno powinno być też wyposażone w okucia o podwyższonej odporności na włamanie z rolkami/suwakami grzybkowymi i odpowiadającymi im zaczepami. Dodatkowym zabezpieczeniem winna być płytka przeciwwierceniowa. Charakteryzować się powinny wzmocnioną konstrukcją, a także brakiem dostępu do listew przyszybowych od strony zewnętrznej.

Równie istotne znaczenie mają okucia wykorzystane w drzwiach. Drzwi antywłamaniowe mają konstrukcję wzmocnioną, odporną na wyważenie. Powinny być dobrze osadzone i wyposażone w mocne, trudne do sforsowania zamki. Płaszczyzny skrzydła mogą mieć konstrukcję dodatkowo wzmocnioną prętami stalowymi, kratownicami lub innymi elementami odpornymi na przecinanie. Dodatkowym utrudnieniem dla włamywacza, uniemożliwiającym ich wyważenie, jest zamocowanie zaczepów nie do konstrukcji ościeżnicy lecz bezpośrednio w murze przy pomocy odpowiednio wytrzymałych złącz rozporowych. Połączenie zamka z zaczepem wzmacnia zamki blokujące, usztywniając tym samym naroże skrzydła i utrudniając wyważenie łomem. Zamki powinny mieć certyfikat jak najwyższej odporności na włamanie.

Fot. Waldemar Mulhstein

Systemy alarmowe

To coraz popularniejszy sposób zabezpieczania mieszkań, domów i ważnych obiektów przed włamaniem. Należy jednak pamiętać, że skuteczność systemów alarmowych zależy od klasy urządzeń i profesjonalnego montażu. Najtańsze i najprostsze rozwiązania nierzadko bywają zawodne – mankamentem bywa np. brak transmisji sygnału. Nawet jednak i te najprostsze systemy mogą utrudnić i opóźnić włamanie.

Klasę wyższym systemem jest instalacja oparta również na czujkach, ale podłączona do systemu monitoringu. Nadajnik telefoniczny lub radiowy przekazuje sygnał do odpowiednich służb, umożliwiając ich interwencję. Walorem monitoringu jest to, że sygnały alarmujące o włamaniu są dla agresora niesłyszalne, można więc złapać go na gorącym uczynku. Aby system skutecznie bronił obiektu, niezbędne jest zainstalowanie odpowiednich czujek.

W zależności o rodzaju systemu i jego klasy, stosuje się różne czujki. Są wśród nich m.in. mechaniczne, elektromechaniczne, wibracyjne, ultradźwiękowe, mikrofalowe, pasywne podczerwieni, aktywne podczerwieni i inne.

Poza ochroną domu, można też zdecydować się na rozszerzenie systemu alarmowego o urządzenia ochrony peryferyjnej: systemy ogrodzeniowe, które ostrzegają o próbie sforsowania przez intruza muru, płotu czy ogrodzenia; czy systemy podłożowe – bazujące na zlokalizowanym kilka centymetrów pod ziemią kablu światłowodowym, reagującym na nacisk powodowany przez przechodzącego człowieka.

Ponadto system może zostać rozbudowany o kamery, bramo-i wideofony, które dodatkowo zabezpieczają przed wejściem niepowołanych osób.