Fot. SANDMIX Zarówno naturalne, jak i alternatywne kruszywa mają szereg specjalistycznych zastosowań. Jednym z nich jest energetyka, a konkretnie wydobycie gazu z łupków – temat, który od dłuższego czasu budzi nadzieje dla polskiej gospodarki i bezpieczeństwa energetycznego.

Piasek na wagę złota
Jak ważnym materiałem w wydobywaniu ropy naftowej i gazu jest naturalny piasek przekonały się już amerykańskie koncerny naftowe. W USA, które są światowym liderem w wydobyciu gazu niekonwencjonalnego, pojawił się problem niedoboru piasku kwarcowego. Analitycy banku Morgan Stanley oszacowali, że w latach 2013-2016 zapotrzebowanie na piasek zwiększy się o 96%. Wydobycie powoli nie nadąża za rosnącym potrzebami branży.
̶ Piasek kwarcowy jest niezbędnym materiałem w szczelinowaniu hydraulicznym (frackingu). To obecnie najskuteczniejsza metoda wydobycia węglowodorów, stosowana na całym świecie. Polega ona na wykonaniu poziomego odwiertu w skale łupkowej i wypełnieniu uzyskanej szczeliny płynem szczelinującym, który powoduje pęknięcie skały. Płyn składa się z mieszanki wody, piasku kwarcowego oraz dodatków chemicznych. Piasek pomaga utrzymać uzyskaną szczelinę i umożliwia wydostanie się gazu, a chemikalia m.in. zapobiegają korozji i mnożenia się bakterii – tłumaczy Andrzej Rams z firmy Sandmix, producenta suszonych kruszyw kwarcowych. Coraz częściej składnikiem płynu szczelinującego stają się proppanty ceramiczne, które pełnią funkcję podobną do piasku. Jednak wciąż są mniej popularnym materiałem, który nie zastąpi wyspecjalizowanego i naturalnego piasku.

Sztuczna gleba w rekultywacji
Naturalne kruszywa oraz kruszywa z recyklingu mają zastosowanie również w oczyszczalniach ścieków, a także w tworzeniu sztucznych traw i gleb, co może być szansą na nowoczesne rozwiązania w kwestii ochrony środowiska w obszarach wydobywczych.
Producenci kruszyw biorą udział również w projektach takich jak Blue Gas – projekt na rzecz innowacyjnych technologii w wydobywaniu polskiego gazu łupkowego. Konsorcjum złożone m.in. z Grupy Azoty pracuje nad połączeniem odpadów przemysłowych i osadu z oczyszczalni ścieków. Celem jest stworzenie sztucznej gleby do zastosowania przy rekultywacji obszarów zniszczonych odwiertami.

Polskie łupki. Przyszłość dla producentów kruszyw?
Według raportu Państwowego Instytutu Geologicznego z 2012 roku złoża gazu łupkowego oszacowano na 346-768 miliardów metrów sześciennych. To jednak nieaktualne dane, pochodzące z dokumentów archiwalnych. Ze względu na zbyt małą liczbę odwiertów umożliwiających weryfikacje złóż wciąż nie wiadomo jakim potencjałem energetycznym dysponuje Polska.
Rząd tworzy obecnie bardziej sprzyjające inwestorom otoczenie prawne. Projekt tzw. Specustawy węglowodorowej z 17 września właśnie trafił do konsultacji międzyresortowych i społecznych. Jego celem jest regulacja i usprawnianie decyzji administracyjne dotyczących prowadzenia prac poszukiwawczych i eksploatacji gazu ziemnego, łupkowego i ropy naftowej.
Jeśli ustawy łupkowe spełnią swoją funkcję − zwiększy się zainteresowanie firm naftowych i liczba odwiertów z pewnością będzie to szansa na ożywienie w branży kruszyw, w której nie brak innowacji i praktycznych zastosowań. Polska energetyka ich potrzebuje.