Surowiec do produkcji szarego styropianu wzbogacony jest dodatkami atermicznymi, które decydują o ciemnej barwie i o znakomitych właściwościach termoizolacyjnych gotowych płyt. Odcień szarości płyt zależy między innymi od rodzaju dodatku i od gęstości danej odmiany (fot. PSPS). Fot. PSPS

Inteligentny materiał

Szary styropian to bynajmniej nie tylko kolor dodany do standardowej białej odmiany. Różnice między białymi i szarymi płytami zaczynają się już na poziomie surowca, z którego powstają oba produkty.

Polistyren do produkcji szarych odmian to surowiec innowacyjny. Poza tym, że jest on opracowywany przy jeszcze mniejszym obciążeniu środowiska naturalnego, w specjalnym procesie ekstruzji uszlachetniony został także wyjątkowymi dodatkami atermicznymi. To właśnie obecności grafitu, aluminium albo związków węgla, zarówno surowiec, jak i płyty zawdzięczają swój srebrnoszary kolor.

Na tym nie kończy się jednak rola dodatków. Sprawiają one również, że w matrycy końcowego produktu, za pomocą składników pochłaniających i odbijających podczerwień, ograniczono przepuszczalność promieniowania cieplnego gotowych płyt. Dzięki temu szare odmiany styropianu są w stanie osiągnąć nawet o 1/3 lepszy (niższy) niż białe współczynnik przewodzenia ciepła, tzw. lambdę deklarowaną (λD). Podczas gdy deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła białych płyt fasadowych wynosi od 0,045 do 0,036 W/(m.K), lambda szarych płyt osiąga wartości między 0,033-0,030 W/mK. Tak doskonałe parametry pozycjonują szary styropian jako jeden z najlepszych dostępnych na rynku wyrobów do izolacji budynków.

Schemat działania dodatków atermicznych w szarym styropianie (rys. PSPS). Fot. PSPS
Matryca płyty (rys. PSPS). Fot. PSPS

Innowacyjność w praktyce

Dla większości wyrobów do izolacji termicznej budynków, osiągnięcie przez przegrody zewnętrzne wymaganej już od 1 stycznia 2021 r. obniżonej wartości współczynnika przenikania ciepła (U) w praktyce oznaczać będzie najczęściej konieczność zwiększenia ich grubości. Może to wiązać się z pewnymi utrudnieniami użytkowymi i wykonawczymi. I tu pojawiają się praktyczne korzyści z innowacyjności szarego styropianu. Dzięki zdecydowanie lepszym parametrom szarych płyt, ich zastosowanie pozwoli na uzyskanie wymaganej poprawy izolacyjności przegrody bez konieczności zwiększania dotychczas stosowanej grubości warstwy ocieplenia!

Możliwość zastosowania cieńszej warstwy termoizolacji będzie miała szczególne znaczenie m.in. przy obróbkach dachowych, a także w obrębie otworów okiennych. Mniejsze zagłębienie okien w grubości przegrody pozwoli wpuścić do pomieszczeń więcej światła dziennego, co wpłynie na lepsze wykorzystanie i zbilansowanie energii – i przyjemniejsze odczucia domowników.

Mniejsza grubość termoizolacji to także łatwiejsze wykonawstwo i niższa całkowita waga ocieplenia. Alternatywa w postaci szarych płyt, zwalnia z konieczności zastosowania izolacji grubszej i cięższej, zmniejsza ryzyko potencjalnych uszkodzeń elewacji i ich ewentualne skutki dla otoczenia.

Przykład: zgodnie z obowiązującymi od 2021 wymaganiami izolacyjności przegród, do ocieplenia ściany z pustaka ceramicznego gr. 25 cm wystarczą płyty szarego styropianu o lambdzie 0,031 w/mK grubości 13 cm, lub standardowego białego o lambdzie 0,040 w/mK o grubości 16 cm. Zastosowanie wyrobów o gorszej lambdzie będzie wymagać nawet dodatkowych 7 cm izolacji.

Rys. PSPS

Środowisko i recykling

Troska o środowisko oraz zdrowie i komfort użytkowników to obecnie kluczowe kryteria wyboru produktów, także tych budowlanych. Do najistotniejszych cech wyrobu budowlanego z perspektywy oceny środowiskowej należy jego trwałość oraz oddziaływanie na ekosystem na wszystkich etapach cyklu życia – w procesie produkcji, eksploatacji oraz po zakończeniu jego użytkowania.

Rys. PSPS z płytami styropianowymi to nie tylko jeden z najtrwalszych, ale i najmniej uciążliwych dla środowiska sposobów ograniczenia zapotrzebowania budynków na energię. Styropian aż w 98 % stanowi powietrze – najlepszy izolator, neutralny, bezinwazyjny i niewyczerpalny surowiec dostępny na naszej planecie. Pozostałe 2 % to inteligentna polistyrenowa osłonka, która sprawia, że powietrze jest zamknięte i nieruchome. Szare płyty styropianowe (podobnie zresztą jak białe) powstają w bezodpadowym i przyjaznym dla środowiska procesie produkcji, a ich skład i budowa pozwala poddać je pełnemu recyklingowi, nawet wielokrotnie.

Uzyskany wtórnie surowiec może być użyty do ponownej produkcji nowych płyt styropianowych, bez uszczerbku dla ich końcowej wydajności. Raz wprowadzony do obrotu i zainstalowany na budynku wyrób nie tylko przez wiele lat przyczynia się więc do zmniejszenia jego zapotrzebowania na energię i emisji szkodliwych substancji do atmosfery, ale też może być wielokrotnie ponownie wykorzystany w tym samym celu.

Między innymi dlatego, spośród dominujących dziś w Europie rozwiązań i wyrobów do izolacji ścian budynków, to właśnie styropian i systemy ociepleń ze styropianem należą do najczęściej stosowanych.

Bilans kosztów inwestycji a oszczędności

Wybierając wyrób do izolacji warto pamiętać, że koszt ocieplenia przekłada się na stopę zwrotu tej inwestycji, a więc czas, w jakim zaczniemy odczuwać oszczędności wynikające z niższych kosztów ogrzewania czy klimatyzacji budynku poddanego termomodernizacji.

Szare płyty styropianowe są wprawdzie droższe niż białe tej samej grubości, ale ich wybór, z racji lepszej izolacyjności, oznacza możliwość zastosowania płyt o obniżonej grubości, poza tym wiąże się z mniejszym zużyciem innych składników systemu: kleju, siatki, kołków i tynku. Sprawia to, że w ogólnym bilansie ocieplenie z szarym styropianem może okazać się porównywalne, a nawet tańsze niż ze standardowym białym.

O ile w obrębie płyt styropianowych różnice kosztów ocieplenia w systemie ETICS sprowadzać się będą do różnic wynikających z izolacyjności oraz grubości płyt, o tyle ocieplenie z konkurencyjną wełną mineralną, w tym samym układzie grubości i warstw, może być droższe nawet o 50%. Wpływają na to nie tylko znacznie wyższe koszty wyrobu do izolacji, ale także droższe kleje, większa ilość i wyższy koszt łączników czy droższe wykonawstwo.

Inteligentny produkt i inteligentny użytkownik

Innowacyjne właściwości szarych płyt związane z pochłanianiem ciepła i promieniowania podczerwonego sprawiają, że szary styropian, jeszcze bardziej niż biały, należy chronić przed słońcem. Dlatego tak ważne jest, aby prace ociepleniowe prowadzone były w sposób profesjonalny, tj. z zachowaniem wszystkich wymagań produktowych i wykonawczych wskazanych w karcie technicznej szarego styropianu (w szczególności stosowania zacieniających siatek osłonowych na rusztowaniach, przez cały czas trwania prac). Skrupulatne przestrzeganie reżimu wykonawczego przewidzianego przez producentów izolacji i systemowej chemii pozwoli uniknąć najczęściej popełnianych błędów podczas aplikacji ocieplenia z szarych płyt i bezawaryjnie cieszyć się ich właściwościami przez wiele lat eksploatacji.