Fot. www.cte.fea.plKiedy przymierzamy się do kupna działki, zwróćmy uwagę na to, czy w jej obrębie nie ma obiektów, które mogą ją zacienić, warto zatem wykonać analizę nasłonecznienia i zacienienia przez budynki czy drzewa znajdujące się w okolicy. Warto również, dopytać się w urzędzie miasta o plan zagospodarowania przestrzennego w obrębie naszej działki i sprawdzić, jakie inwestycje są planowane w okolicy, ponieważ okazać się może, że niebawem pojawi się budynek, który może ją zacienić. Idealna działka powinna być usytuowana na niewielkim wzniesieniu, na jego południowym zboczu, powyżej doliny. Wjazd powinien znajdować się od strony północnej, umożliwiając najkorzystniejsze rozmieszczenie pomieszczeń w domu.

Duże znaczenie ma również wielkość działki, która umożliwi nam odpowiednią orientację domu względem stron świata, jak również pozwoli na nasadzenie roślinności, która może mieć istotny wpływ na bilans cieplny domu. Oczywiście na małej parceli miejskiej również jesteśmy w stanie wybudować dom energooszczędny, mimo że trudniej będzie ustawić go w optymalnej pozycji. Sprzymierzeńcami niskoenergetycznych budynków w mieście są warunki klimatyczne, które w środowisku miejskim charakteryzują się słabszymi wiatrami oraz zjawiskiem „miejskiej wyspy ciepła”, co również przekłada się na wysokość rachunków za energię.

Jeżeli już dokonaliśmy wyboru miejsca, warto zadbać o odpowiednie usytuowanie domu. Optymalna orientacja względem słońca pozwoli nam dogrzewać pomieszczenia przez słońce w zimie, natomiast dzięki odpowiednio zaprojektowanemu dachowi nie będzie przegrzewał się w lecie. Poprawne ustawienie domu na działce może spowodować wzrost lub spadek zużycia energii o 5-7% - jak podaje Jerzy Żurawski – ekspert ds. energooszczędności.

Połacie dachowe powinny być ułożone w taki sposób, aby kąt padania promieni słonecznych w zimie był jak największy w lecie zaś, możliwie jak najmniejszy. Również na tym etapie należy rozważyć taką konstrukcję dachu, która umożliwi nam późniejsze zainstalowanie np. paneli fotowoltaicznych czy kolektorów słonecznych w odpowiedniej orientacji względem słońca. Warto również zadbać o to, by największa ściana znajdowała się na linii wschód – zachód, ponieważ to ona będzie największym absorberem ciepła.

Istotnym elementem jest również odpowiednie zacienienie okien południowych w lecie, aby uniknąć przegrzewania się pomieszczeń. Oczywiście najwygodniejszym rozwiązaniem są żaluzje czy rolety, ale podobny efekt możemy osiągnąć sadząc drzewa liściaste, które w lecie będą zacieniały południową elewację, w zimie natomiast tracąc liście, umożliwią docieranie promieni słonecznych do domu. Północną stronę budynku dodatkowo obsadzić można krzewami zimozielonymi, które osłonią go od zimnego wiatru zapobiegając stratom ciepła.

Nie w każdym miejscu w domu potrzebujemy takiej samej ilości ciepła.

Reguły architektoniczne nie zawsze uda nam się zastosować ze względu na zróżnicowaną wielkość i charakterystykę działek. Warto jednak wziąć pod uwagę kilka zasad, którymi będziemy mogli się kierować wybierając projekt naszego domu.

Fot. www.pogodnydom.plKuchnia - warto pamiętać, że pomieszczenia takie jak kuchnia, czy spiżarnia potrzebują znacznie mniej ciepła słonecznego, zatem powinny znajdować się po północnej lub północno - wschodniej stronie budynku. Taka lokalizacja uchroni kuchnie od przegrzewania się oraz umożliwi usuwanie nadmiernego ciepła powstałego przy gotowaniu. Lokalizacja północno- wschodnia pozwoli na nagrzewanie się kuchni w porze śniadaniowej, kiedy na zewnątrz jest jeszcze zimno.

Miejsce pracy – jeżeli pracujemy w domu, najbardziej pożądaną lokalizacją naszego miejsca pracy jest wschód, ponieważ głównie pracujemy w godzinach porannych. Istotna jest tu również barwa światła, które rano jest jaśniejsza, co pobudza nas do działania.

Salon – najlepszą lokalizacją dla salonu, jadalni i tarasu jest południowy - zachód, ponieważ właśnie po południu spędzamy tam najwięcej czasu relaksując się i odpoczywając z najbliższymi. Światło zachodnie ma też cieplejszą barwę, dzięki czemu uspokaja i wycisza.

Fot. www.pogodnydom.plSypialnia – optymalną lokalizacją sypialni jest północ, wtedy słońce nie będzie zaglądać przez okno nawet podczas popołudniowej drzemki. Warto również rozważyć lokalizację północno-wschodnią, jeżeli lubimy, aby budziły nas promienie porannego słońca.

Aby zapewnić optymalne warunki nagrzewania się i dystrybucji ciepła pomiędzy pomieszczeniami, budynek powinien mieć zwartą formę oraz mało skomplikowany układ wewnętrzny.

Istotnym elementem są okna. Warto pamiętać, że odpowiednia ich ilość i powierzchnia sprawi, że w naszym domu będzie jasno i ciepło. Największe pole okien powinno znajdować się na najbardziej usłonecznionej części elewacji, dzięki czemu będziemy mogli je traktować, jako dodatkowe źródło ciepła w zimie. W lecie natomiast, gdy słońce jest wysoko, watro pomyśleć o dodatkowym daszku lub roletach w celu uniknięcia przegrzewania domu. Tę sama zasadę stosuje się na elewacji północnej. Tutaj natomiast powierzchnia okien powinna być jak najmniejsza. Należy również pamiętać, że przez okna upływa znacznie więcej ciepła niż przez ściany, co może również powodować stratę energii w zimie. Tematyce okien poświęcony jest artykuł: "Okna - pasywne źródło ciepła"

Bardzo cenimy estetykę i wygodę, ale warto tez pomyśleć o ekologii miejsca, w którym będziemy spędzać czas z najbliższymi. Należy pamiętać, że poprawne ustawienie domu na działce oraz odpowiednia izolacja i wielkość okien maja bardzo duży wpływ na zapotrzebowania energetyczne naszego domu. Dzięki kilku zasadom, które warto wziąć pod uwagę planując budowę domu, będziemy w stanie zaoszczędzić pieniądze. Będzie to również miejsce komfortowe dla nas i przyjazne dla środowiska.