Zakup wysokiej jakości kotła o jak najwyższej sprawności, wyposażenie instalacji wodnej i grzewczej w automatykę w połączeniu z dobrą izolacją termiczną budynku oraz racjonalnym gospodarowaniem ciepłem czyni ogrzewanie gazowe również ekonomicznym.

W zależności od tego, czy budynek ma dostęp do sieci gazowniczej, czy nie, kocioł gazowy może być zasilany gazem ziemnym lub gazem płynnym. W tym drugim przypadku decyzja o ogrzewaniu gazowym pociąga za sobą konieczność przygotowania na działce miejsca pod naziemną lub podziemną lokalizację zbiornika paliwa – sam zbiornik, najczęściej za symboliczną złotówkę – wydzierżawi inwestorowi firma, od której zamierza kupować gaz. Jeszcze do niedawna korzystanie z gazu płynnego wymagało od użytkownika dużego wysiłku finansowego, związanego z koniecznością zapłacenia przed sezonem grzewczym jednorazowo całkowitej kwoty za napełnienia zbiornika. Dzisiaj dystrybutorzy – oprócz jednorazowej - proponują opłaty miesięczne albo w równych ratach za dostarczony gaz, albo wg wskazań gazomierza za zużyty gaz (tzw. telemetria). Ponadto oferują szereg dodatkowych usług, które ułatwiają komfortowe korzystanie z instalacji, np. internetową kontrolę poziomu zapełnienia zbiornika (zbiornik wyposażony zostaje w specjalne urządzenie, które dokonuje pomiaru gazu, a użytkownik ma dostęp do tych danych w swoim panelu w serwisie dostawcy) itp.

Lokalizacja kotła w zgodzie z prawem

Zgodnie z warunkami technicznymi, jaki powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, kocioł gazowy powinien być umieszczony w pomieszczeniu nieprzeznaczonym na stały pobyt ludzi, spełniającym określone wymagania techniczne, zależne od rodzaju kotła. I tak, jeśli instalujemy kocioł o mocy do 30 kW:
- z otwartą komorą spalania – kubatura pomieszczenia musi wynosić minimum 8 m3;
- z zamkniętą komorą spalania – kubatura nie może być mniejsza niż 6,5 m3.

Pomieszczenie powinno mieć wysokość min. 2,2 m (w wyjątkowych i ściśle określonych przypadkach dopuszcza się montaż urządzenia w pomieszczeniu o wysokości min. 1,9 m – jeśli modernizowana jest kotłownia w obiekcie zbudowanym przed 2002 r.) i:
- w przypadku urządzenia z otwartą komorą spalania – nie może to być pomieszczenie mieszkalne i nie może być w nim zastosowana wentylacja mechaniczna wywiewna: wymiana powietrza powinna odbywać się grawitacyjnie lub za pomocą wentylacji nawiewno-wywiewnej zrównoważonej bądź nadciśnieniowej; jeśli w budynku nie zostało wydzielone oddzielne pomieszczenie kotłowe, urządzenia instaluje się np. w pomieszczeniu gospodarczym czy technicznym, w łazience;
- w przypadku kotła z zamkniętą komorą spalania – może być to pomieszczenie mieszkalne z dowolnym rodzajem wentylacji, a jedynym wymogiem jest zastosowanie koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych.

Ważne jest też, by kocioł był wyposażony w automatykę zabezpieczającą przed konsekwencjami nagłych spadków ciśnienia gazu albo skutkami przerw w jego dostawie. Należy ponadto na stałe podłączyć go do indywidualnych kanałów spalinowych, przestrzegając przy tym ściśle zaleceń producenta urządzenia.
Zasilając kocioł gazem płynnym należy pamiętać, że pomieszczenie, w którym znajduje się urządzenie, nie może mieć podłogi usytuowanej poniżej poziomu gruntu, a także nie mogą się w nim znajdować studzienki czy kanały rewizyjne bądź instalacyjne. Wynika to z faktu, że gaz płynny jest cięższy od powietrza i w razie rozszczelnienia instalacji gromadziłby się w niżej położonych punktach, zamiast swobodnie wypływać na zewnątrz pomieszczenia. Dlatego zalecane jest wykonanie otworów wentylacyjnych możliwie nisko nad podłogą. Z odwrotną sytuacją mamy do czynienia w przypadku gazu ziemnego – jest on lżejszy od powietrza, w razie wycieku unosi się ku sufitowi, dlatego tam powinny znaleźć się otwory wywiewne, które w razie potrzeby wyprowadzą go na zewnątrz, a którymi usuwane jest zużyte powietrze. Nawiew doprowadzający świeże powietrze niezbędne dla poprawnego procesu spalania należy wykonać przy podłodze.

Kocioł z otwartą komorą spalania wymaga sprawnej wentylacji i dostarczania dużych ilości świeżego powietrza - aby móc spalić 1 m3 gazu ziemnego, musimy zapewnić ok. 14-18 m3 powietrza. Jeśli mamy zainstalowany kocioł o mocy np. 24 kW, spalający w ciągu godziny ok. 2,5 m3 GZ50, łatwo obliczyć, że musimy dostarczyć ok. 35-45 m3 powietrza. Zarówno kratka wywiewna, jak i otwór nawiewny powinny mieć powierzchnię min. ok. 200 cm2 (np. 14x14 cm). Jeśli nie ma możliwości doprowadzenia powietrza z zewnątrz bezpośrednio do pomieszczenia z kotłem (bo nie zamyka go żadna ściana zewnętrzna), można wykonać otwór nawiewny w ścianie zewnętrznej w sąsiednim pomieszczeniu oraz kolejny w ścianie działowej pomiędzy nim a pomieszczeniem z kotłem. Każdy z nich powinien mieć powierzchnię 200 cm2. Otwór w ścianie działowej można zastąpić otworami w drzwiach, a ich powierzchnia po zsumowaniu powinna wynosić 200 cm2. Ani kanał wywiewny, ani otwór wlotowy nie mogą być w żaden sposób zamykane. Niezwykle istotne jest też, by przewody wentylacyjne były wykonane z materiałów niepalnych. Sprawnie funkcjonująca wentylacja to warunek prawidłowego działania komina, którym odprowadzane są produkty uboczne spalania gazu, czyli spaliny.

Sposoby odprowadzenia spalin

1. Zestaw powietrzno-spalinowy

To wygodne, tanie rozwiązanie w przypadku kotłów kondensacyjnych i tradycyjnych z zamkniętą komorą spalania. Zestaw powietrzno-spalinowy składa się z dwóch rur umieszczonych jedna w drugiej – wewnętrzną odprowadzane są spaliny, zewnętrzna zasysa powietrze. Koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe mają różną długość – to, czy należy zastosować bardzo krótkie, czy długie, określa producent urządzenia.

Przy zastosowaniu zestawu spaliny mogą być odprowadzane m.in.:
- przez ścianę zewnętrzną (system poziomy);
- przed dach (system pionowy);
- przez podłączenie koncentrycznego zestawu powietrzno-spalinowego do komina.

System poziomy może być stosowany wyłącznie w określonych warunkach, zgodnych z § 175 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Jeśli w jednorodzinnym domu wolnostojącym (lub budynku zagrodowym albo rekreacji indywidualnej) zainstalowany został kocioł z zamkniętą komorą spalania i o nominalnej mocy cieplnej nieprzekraczającej 21 kW, lub o mocy 5 kW w pozostałych budynkach mieszkalnych, można indywidualne koncentryczne przewody doprowadzające powietrze i odprowadzające spaliny wyprowadzić przez zewnętrzną ścianę budynku. W pozostałych przypadkach nie ma takich ograniczeń.

Wyprowadzając przewody przez ścianę budynku, należy przestrzegać następujących wymagań:
- jeśli w odległości do 8 m od nich znajduje się plac zabaw lub innego rodzaju miejsce rekreacyjne, wyloty winny być usytuowane powyżej 2,5 m nad poziomem terenu;
- w pozostałych wypadkach możliwe jest sytuowanie ich niżej, ale nie mniej niż 0,5 m nad poziomem gruntu;
- powinny znajdować się one w odległości przynajmniej 0,5 m od krawędzi otwieranych okien i ryzalitów przesłaniających;
- odległość między wylotami indywidualnych koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych lub oddzielnych przewodów powietrznych i spalinowych musi wynosić min. 3 m.

Rozwiązanie poziome jest przydatne zwłaszcza w obiektach, w których nie ma możliwości wykonania klasycznego komina lub wyprowadzenia spalin przez połać dachową, a właściciel jest zainteresowany instalacją nowoczesnego kotła gazowego. Należy jednak pamiętać, że zwiększa ono ryzyko szybkiej destrukcji elewacji.

2. Za pomocą komina

Bezpośredni wpływ na to, jaki powinien być komin (przekrój wewnętrzny, wysokość), ma typ zainstalowanego kotła gazowego. Inne wymagania stawia kominowi kocioł z otwartą komorą spalania, inne z zamkniętą komorą spalania (kotły typu turbo, kondensacyjne).

Komin współpracujący z kotłem z zamkniętą komorą spalania może być konstrukcją powietrzno-spalinową, pozwalającą – oprócz odprowadzania spalin - na pobór powietrza z zewnątrz budynku. Część kotłów z zamkniętą komorą spalania posiada rozdzielne przyłącza dla powietrza i spalin – w tym przypadku spaliny można usuwać przez pionowy komin, a powietrze może być pobierane przez poziomy kanał z zewnątrz. Z kolei dla kotła kondensacyjnego wymagany jest komin spełniający wytyczne normy PN-EN 13063-3:2008 (Kominy. Systemy kominowe z ceramicznymi kanałami wewnętrznymi. Część 3: Wymagania i badania kanałów powietrzno-spalinowych). Kocioł taki wytwarza stosunkowo niewielką ilość spalin (mniejszą niż podczas opalania paliwami stałymi) i o niskiej temperaturze (średnio ok. 50⁰C). Optymalnym rozwiązaniem dla niego jest komin z zamkniętą komorą spalania (tzw. SPS albo LAS). Tworzą go dwa równoważne elementy: przewód, którym odprowadzane są na zewnątrz spaliny, i kanał, którym dostarczane jest świeże powietrze niezbędne do prawidłowego procesu spalania. Zimne powietrze z zewnątrz podczas drogi do kotła ogrzewa się, odbierając ciepło od transportowanych w przeciwną stronę spalin. Ponieważ w kondensacyjnym kotle gazowym znajdują się wytwarzające nadciśnienie wentylatory, komin musi posiadać klasyfikację do pracy w nadciśnieniu. Jednocześnie system powinien wyróżniać się wysoką szczelnością, odpornością na działanie kondensatu i korozję.

W przypadku kotła z otwartą komorą spalania zadaniem instalacji do odprowadzania spalin jest w równej mierze usuwanie ich na zewnątrz, jak spowodowanie, by w pomieszczeniu, w którym zlokalizowany został kocioł, wytworzone zostało odpowiednie podciśnienie, zapewniające napływ przez otwory wentylacyjne powietrza niezbędnego do procesu spalania. Należy pamiętać, że pomieszczenie z urządzeniem grzewczym z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin musi być właściwie wentylowane. Dobrym rozwiązaniem są kominy uniwersalne, wyposażone w uniwersalny tryb pracy (nadciśnienie i podciśnienie) i możliwość współpracy z kotłami z otwartą i zamkniętą komorą spalania.

Kominy ze względu na usytuowanie można podzielić na dwie podstawowe grupy:

Tabela
Komin współpracujący z kotłem gazowym powinien:
- być wyposażony w całkowicie drożne przewody spalinowe i dymowe wykonane z materiałów niepalnych;
- mieć obudowę przewodów spalinowych o odporności ogniowej min. 60 min.;
- mieć odpowiedni przekrój przewodu i kanału spalinowego;
- być odporny na agresywny wpływ skroplin kondensatu – przewody kominowe powinny być wykonane z kwasoodpornej stali lub ceramiki bądź też ze stopu aluminiowo-krzemowego, jeśli więc modernizowana jest stara kotłownia z tradycyjnym kominem i planowany jest montaż kotła gazowego, komin należy koniecznie uzupełnić o kwasoodporny wkład;
- być odporny na działanie wysokich temperatur oraz ich wahania i zmiany;
- wykazywać się wysoką szczelnością;
- skutecznie i efektywnie zapewniać dobry ciąg.

W podstawowym wyposażeniu komina spalinowego powinny znaleźć się zamknięty szczelnymi drzwiami otwór rewizyjny (wyczystka, usytuowana poniżej przewodu, który łączy wylot spalin z urządzenia gazowego z kominem, a także na wszelkich załamaniach komina) oraz pojemnik na kondensat z odprowadzeniem skroplin. Projektując i budując komin, należy utrzymać pion – odchylenie od niego nie powinno przekraczać 30° na odcinku do max. 2 m. Istotne znaczenie ma też jego wysokość oraz średnica (przekrój) przewodów kominowych, która powinna być stała na całej długości i wynosić w przypadku przewodów murowanych min. 0, 14 m, zaś w przypadku stalowych wkładów kominowych – min. 0,12 m. Z kolei jeśli chodzi o wysokość komina, to – od paleniska do wylotu ponad dach – nie powinna być mniejsza niż 4 m. Wysokość wyprowadzenia przewodów kominowych ponad dach powinna gwarantować niezakłócony ciąg.

Zgodnie z PN 89/B-10425, wyloty przewodów kominowych powinny znajdować się minimum 60 cm powyżej poziomu kalenicy – jeśli mamy dowolnej konstrukcji dach płaski, którego kąt nachylenia połaci nie przekracza 12⁰, i tyle samo od obrzeży budynku, jeśli mamy do czynienia z dachem wgłębionym. Z kolei dla dachu skośnego, o kącie nachylenia połaci >12o, wysokość wylotu przewodu kominowego zależy od materiału pokryciowego:
- dla pokryć łatwo zapalnych wylot musi być min. 60 cm ponad poziomem kalenicy
- dla pokryć trudno zapalnych i niepalnych – jest to min. 30 cm powyżej powierzchni dachu i min. 100 cm od powierzchni dachu, mierząc w kierunku poziomym.