Fot. JAF Polska
Czy mebel musi być w całości wykonany z drewna, żeby wyglądał jak drewniany? Niekoniecznie. Czy każdy mebel lub element stolarki, który wygląda na drewniany, został wykonany z naturalnych materiałów? Też nie! Obecnie na rynku mamy do wyboru multum oklein - drewnianych lub drewnopodobnych. Jednak nie dajmy zmylić się podobnie brzmiącym nazwom. Różnice między nimi są fundamentalne, a rysunek drewna widoczny na powierzchni to nie wszystko. Zwłaszcza przy bliższym poznaniu.

Fornir = drewno

Szukasz prawdziwego drewna? Lepiej trafić nie mogłeś! Fornir to okleina naturalna, autentyczna i szlachetna. Tworzą ją cienkie płaty drewna, które zostały ścięte bezpośrednio z pnia za pomocą skrawania obwodowego, mimośrodowego lub płaskiego. Jest to atrakcyjna alternatywa dla mebli, stolarki i innych przedmiotów wykonanych z litego drewna. Zastosowanie forniru umożliwia wytwarzanie wyrobów estetycznych o wysokiej jakości, przy jednoczesnym zaoszczędzeniu cennych gatunków drewna. Elementy wykonane z płyt fornirowanych zostały oklejone drewnem, co niesie ze sobą wiele zalet. Meble okleinowane są mniej podatne na wypaczanie i pękanie niż meble „masywne” (lite).

Fot. JAF Polska
„Płyta fornirowana to gotowy półfabrykat, którego wierzch został oklejony fornirem. Oprócz niepowtarzalnego wyglądu, fornir zaskakuje również w dotyku. W naturze nie ma dwóch identycznych drzew. Nie ma też dwóch takich samych fornirów - zawsze różnią się strukturą i usłojeniem, a tego nie da się podrobić. Dlatego decydując się na fornir nie ma wątpliwości, że wybraliśmy okleinę pochodzenia naturalnego. Powierzchnię takich płyt można do woli lakierować, malować, woskować, patynować lub postarzać w inny sposób. Nadaje się również do szczotkowania. Możemy też zamówić ciąg mebli oklejonych z jednego wzoru, przedłużyć podłogę lub dopasować do niej pozostałe elementy wnętrza. Niezależnie od zastosowania, fornir to połączenie trwałości oraz piękna. Esencja zalet prawdziwego drewna.” - mówi Przemysław Konstańczak z JAF Polska, ekspert i entuzjasta oklein naturalnych

Fornir (w przeciwieństwie do laminatu) zapewnia klimat żywego drewna oraz uniwersalność zastosowania. Nie zawiera toksycznych związków i powstaje w sposób naturalny. Dlatego poszczególne egzemplarze tego samego gatunku różnią się odcieniem oraz rysunkiem drewna. Oferują jednak nieskończoność wariantów wykończenia. Możemy je swobodnie modelować i dopasować np. do zaokrąglonych powierzchni bez ostrych narożników. Nie bez przyczyny fornir wykorzystywany jest w szkutnictwie. Fornir nie lubi wody i zbyt wysokich temperatur, za to lubi być natłuszczony. Dokładne parametry są pochodną cech gatunku drewna, z którego został wykonany. Fornir z miękkiego drewna sosnowego również będzie miękki, a fornir z drewna egzotycznego - znacznie twardszy.

Fornir modyfikowany: pół na pół

Na rynku spotkamy się również z pojęciem forniru modyfikowanego. Co to takiego i czy fornir z natury wymaga ulepszenia? Pokrótce objaśnił to kolejny z naszych ekspertów:

Fot. JAF Polska
„Fornir modyfikowany powstaje w efekcie technologicznej ingerencji w drewno. Jest to jednak drewno pochodzące ze specjalnie do tego celu przewidzianych gatunków i plantacji. W zamian uzyskujemy ujednolicone spektrum kolorów oraz powtarzalność usłojenia. Dzięki temu jesteśmy w stanie zamówić nieograniczoną liczbę płyt o identycznym wyglądzie. Dla jednych może być to atut, dla innych spora wada. Mówi się, że w ten sposób każdy arkusz pozbawiony jest niedoskonałości, ale czy rzeczywiście naturalne cechy drewna należy poprawiać? Dyskutowałbym.” - tłumaczy Maciej Pawluczuk z JAF Polska, specjalista w temacie oklein i pasjonat drewna

Eko-fornir i inne laminaty

Drewnopodobny to nie to samo, co drewnopochodny. Eko-fornir to laminat CPL, czyli okleina sztuczna. Wykonany jest z warstw włókien celulozowych, zaimpregnowanych żywicami i poddanych działaniu wysokiego ciśnienia oraz temperatury. W zamian otrzymujemy materiał o podwyższonej wytrzymałości (zwłaszcza na promienie UV), który jednak nie ma nic wspólnego z naturalnym drewnem. Używa się go zwykle w miejscach o podwyższonym stopniu eksploatacji. Popularnym wyborem jest laminat 3D. To nic innego jak folia z wyczuwalną strukturą, która może imitować drewno, kamień oraz inne faktury. Wśród jej zalet możemy wymienić odporność na zabrudzenia - m.in. nie zostają na niej ślady palców. Wśród laminatów najbardziej wytrzymałe są obecnie laminaty HPL. Laminaty powstają z połączenia różnych materiałów i oferują mnogość wzorów oraz kolorów, zwłaszcza jednolitych. Niestety uszkodzony laminat trudno nareperować, gdyż nie da się go po prostu zeszlifować. Najważniejszą zaletą oklein sztucznych jest ich atrakcyjna cena, dostępność oraz dowolność wymiarowa. Nie straszna im również wilgoć. To nie tyle tańszy odpowiednik, co substytut okleiny naturalnej.

Co wybrać?

Jeżeli budżet i przeznaczenie na to pozwalają - warto zainwestować w fornir. To materiał równie piękny, co trwały. Drewno wprowadza do wnętrza naturalne ciepło, którego nie da się uzyskać folią. Okleina naturalna jest zawsze jedyna w swoim rodzaju, a zarazem ponadczasowa. Poza wrodzoną elegancją - urzeka również funkcjonalnością. Gdy znudzi nam się jej dotychczasowy wygląd… wystarczy zmienić sposób wykończenia. Nic dziwnego, że fornir upodobali sobie projektanci wnętrz oraz twórcy instrumentów muzycznych. Na obronę laminatu można dodać, że jest mniej wymagający w utrzymaniu i bardziej odporny na warunki atmosferyczne. Natomiast nic nie uosabia unikatowego charakteru drewna lepiej niż fornir.