Polskie firmy wciąż mają długą drogę do zamknięcia obiegu i zrównoważonego rozwoju, ale inicjatywy w tym kierunku podejmuje już coraz więcej przedsiębiorstw – zarówno tych dużych, jak i z sektora MŚP. – W ramach zrównoważonego rozwoju wdrożyliśmy już bardzo wiele działań, ponieważ realizujemy je już od wielu lat. Tym, co zrobiliśmy w ostatnim czasie, było przede wszystkim zmierzenie i redukcja śladu węglowego dla pewnych gam produktowych – mówi Anna Derucka, dyrektor personalna i członkini zarządu firmy Torf Corporation, nagrodzonej w tegorocznym programie BASF „Razem dla planety”. Jego ideą jest promowanie inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju i dzielenie się doświadczeniami w tym zakresie.

– Do programu zgłosiło się bardzo wiele firm, od średnich po duże. I rzeczywiście poziom przygotowania był bardzo wysoki, firmy przedstawiały swoje innowacyjne rozwiązania, mieliśmy m.in. wiele ciekawych rozwiązań z wykorzystaniem biomateriałów – mówi agencji Newseria Biznes dr hab. Joanna Kulczycka, profesor AGH, prodziekan ds. współpracy i rozwoju tej uczelni oraz członkini kapituły konkursowej.

Biorąc pod uwagę rosnącą rolę raportowania ESG w biznesie, z czasem coraz więcej firm będzie musiało uwzględnić zrównoważony rozwój w swoich strategiach. Nawet jeśli same nie będą objęte wymogami regulacyjnymi, to wymusi to ich rola w łańcuchach dostaw, czyli oczekiwania partnerów czy docelowych konsumentów. Przykładem jest podejście do obiegu zamkniętego. Jak wynika z badania „Polacy o GOZ” firmy Stena Recycling, już 65 proc. badanych oczekuje stosowania przez producentów większej ilości materiałów pochodzących z recyklingu.

– Staramy się poszerzać zakres naszych działań dotyczących zrównoważonego rozwoju i obiegu zamkniętego, który jest jego częścią. Najbardziej sztandarową kwestią jest wtórne użycie gazu odpadowego z produkcji jednego z naszych wyrobów i wykorzystanie go do podgrzewania naszych procesów. Dzięki temu jesteśmy w stanie zminimalizować zużycie paliw kopalnych, wykorzystując nasze własne poboczne produkty jako paliwo – wyjaśnia Bartosz Gorzkowski, dyrektor techniczny DJCHEM CHEMICALS POLAND. 

Spółka w programie „Razem dla planety” uzyskała za tę inicjatywę Diamentową Planetę i pierwsze miejsce w kategorii Mistrz Obiegu Zamkniętego. Zajęła także drugie miejsce i otrzymała Platynową Planetę w kategorii Lider zrównoważonego rozwoju MŚP. Organizatorzy konkursu chcieli w niej wyróżnić innowacyjne projekty współpracujących z branżą chemiczną małych i średnich firm, szczególnie po to, by pokazać, że inicjatywy prośrodowiskowe to nie tylko domena dużych podmiotów.

– Nasza firma zajmuje się produkcją antyutleniaczy i antyozonantów aminowych i są to nasze główne produkty. Dodatkowo zajmujemy się dystrybucją nawaniacza do gazu ziemnego. Świadczymy też wiele usług związanych z branżą chemiczną, takich jak doradztwo techniczne przy projektowaniu instalacji, w szczególności oczyszczania wód poprocesowych w produkcji chemicznej oraz różnego rodzaju badania laboratoryjne  – dodaje Bartosz Gorzkowski.

– W ramach zrównoważonego rozwoju wdrożyliśmy już bardzo wiele działań, realizujemy je od wielu lat. To, co zrobiliśmy w ostatnim czasie, to przede wszystkim zmierzenie i redukcja śladu węglowego dla pewnych gam produktowych we wszystkich trzech zakresach – wyjaśnia Anna Derucka, dyrektor personalna i członkini zarządu firmy Torf Corporation. – Dodatkowo dla niektórych gam produktowych zamknęliśmy też obieg, na przykład podkładów etykietowych, a nasze opakowania w dużej większości pochodzą już z recyklingu, a na pewno się do niego również nadają. Co więcej, nasze składy są bardzo czyste i zawierają tylko te surowce i substancje, które są potrzebne do tego, aby produkt działał i był wysokiej jakości. Większość naszych produktów ma ponad 90 proc. składników pochodzenia naturalnego i składy są wyczyszczone z mikroplastików i innych substancji, które mogą być szkodliwe dla środowiska.

Trzecie miejsce i Zieloną Planetę wśród zrównoważonych MŚP otrzymała firma Styropmin, producent materiałów termoizolacyjnych, a wyróżnienia firmy N Cosmetics Edyta Wilk-Domalewska oraz Auto Miras Autoryzowany Serwis Samochodowy.

W kategorii Innowator Roku najlepsza okazała się z kolei spółka Orlen Południe, nagrodzona za inwestycję w technologię konwersji gliceryny do bioglikolu propylenowego. Pozwala ona ograniczyć emisję CO₂ nawet o 80 proc. Jest to pierwsza tego typu instalacja na świecie, w której zastosowano katalizator miedziowy BASF H9-66, promujący konwersję gliceryny przy udziale wodoru do glikolu propylenowego.

– Do programu ogłoszonego przez spółkę BASF zgłosiliśmy nasz sztandarowy projekt, dotyczący wykorzystania surowców biomasowych, surowców zrównoważonych, z których poprzez uwodornienie produkujemy glikol propylenowy. Innowacją jest tu właśnie wykorzystanie surowców odpadowych, jakim jest gliceryna, do wytwarzania wysokomarżowych produktów – wyjaśnia Grzegorz Semerjak, dyrektor technologii i rozwoju w Orlen Południe.

Drugie miejsce w kategorii Innowator Roku zajął producent drzwi Porta KMI Poland, a trzecie – Podanfol, producent osłonek do wędlin, za produkt zastępujący standardowy poliamid.

– W konkursie było bardzo wiele ciekawych rozwiązań, prezentowały się firmy duże, ale także małe i średnie. Ciekawe rozwiązanie dla użytkownika zaprezentowała firma Porta – doceniamy to, że drzwi mogą być wykonane zarówno z ciekawych materiałów izolacyjnych, jak i surowców wtórnych, ale przede wszystkim trwałe i dobrze izolujące – mówi prof. Joanna Kulczycka. 

Program „Razem dla planety” to szansa dla firm na pochwalenie się swoimi działaniami na rzecz zrównoważonego rozwoju w szerszym gronie. Zgłosiło się do niego ponad 30 firm, w tym mocna reprezentacja sektora MŚP. W skład kapituły, której zadaniem była ocena tych projektów, weszli m.in. przedstawiciele świata nauki, organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony klimatu oraz organizacji branżowych. Nagrodzone projekty mogą zainspirować do wdrożenia zrównoważonych inicjatyw w kolejnych firmach. Tegoroczny raport opracowany przez Politykę Insight („Potencjał gospodarki obiegu zamkniętego”) pokazuje, że takie zachęty mogą być potrzebne, bo polskie firmy wciąż mają na tym polu wiele do zrobienia – jak na razie tylko 37 proc. deklaruje podejmowanie działań związanych z modelem gospodarki obiegu zamkniętego, a praktyki wdrażane przez firmy to najczęściej ponowne wykorzystanie odpadów i opakowań, segregacja odpadów i recykling. Z badania wynika też, że w rozwiązania z zakresu GOZ obecnie inwestuje 11,5 proc. firm, jednak kolejne 16,7 proc. ma takie plany.