Pompy ciepła to jedna z kluczowych technologii w dekarbonizacji ogrzewnictwa i ciepłownictwa, która może istotnie przyczynić się do poprawy jakości powietrza w Polsce. Aby w pełni wykorzystać jej potencjał w budynkach jednorodzinnych, niezbędne jest jednak spełnienie trzech warunków: pompy ciepła muszą zapewniać użytkownikom komfort cieplny, muszą być konkurencyjne cenowo oraz nie mogą obciążać systemu elektroenergetycznego. Najnowszy raport Europejskiego Centrum Czystego Powietrza (ECAC) − „Pompy ciepła przyjazne dla odbiorców i dla systemu elektroenergetycznego” zajmuje się właśnie tymi trzema aspektami.

W raporcie przedstawiono szereg ważnych analiz odnoszących się do możliwości elastycznej współpracy domowych pomp ciepła z systemem elektroenergetycznym − przy uwzględnieniu pakietu taryf i cen obowiązujących na polskim rynku energii. Dzięki opracowaniu można ocenić z perspektywy użytkownika opłacalność dostępnych obecnie rozwiązań, w tym modelowej taryfy dynamicznej, a także sprawdzić, jaki wpływ na komfort cieplny w budynku ma wykorzystanie elastycznej pracy pompy ciepła.

W kolejnych częściach raportu poddano analizie:

• Koszty eksploatacji pomp ciepła − przy uwzględnieniu najbardziej popularnych taryf na energię elektryczną. Porównanie wykazało, że najkorzystniejsza dla posiadaczy pomp ciepła jest taryfa trzystrefowa (G13).
• Komfort cieplny w budynkach o różnym standardzie energetycznym − przy założeniu, że pompa ciepła pracuje w sposób elastyczny, dostosowując się do aktualnych warunków w systemie elektroenergetycznym i cen energii na rynku hurtowym. Analiza potwierdziła, że pompy ciepła mogą pracować elastycznie bez utraty komfortu cieplnego nawet w budynkach o przeciętnym standardzie energetycznym.
• Opłacalność modelowej taryfy dynamicznej dla użytkowników pomp ciepła – która zapewnia najlepsze dopasowanie pracy pomp ciepła do warunków w systemie elektroenergetycznym, a jednocześnie pozwala uzyskać oszczędności na rachunku za energię elektryczną oraz chroni odbiorców przed nadmiernymi skokami cen.

Autorzy raportu „Pompy ciepła przyjazne dla odbiorców i dla systemu elektroenergetycznego”nie poprzestają jednak na analizach kosztowych.Odnosząc się do istotnej roli technologii pomp ciepła oraz tkwiącego w niej potencjału, formułują rekomendacje w czterech zasadniczych obszarach, kierując je do przedstawicieli władz publicznych. Wskazane przez nich działania mogą znacząco usprawnić transformację ogrzewnictwa w Polsce, przynosząc szereg korzyści właścicielom budynków czy społeczeństwu i zapewniając harmonijną współpracę szybko przybywających instalacji pomp ciepła z systemem elektroenergetycznym.

Jak podkreśla Łukasz Adamkiewicz, prezes zarządu ECAC − Pompy ciepła mogą odegrać istotną rolę w spełnieniu nowych norm jakości powietrza, wynikających z rewizji dyrektywy AAQD. Obniżenie dopuszczalnych stężeń pyłów o połowę jest kluczowe z perspektywy ochrony zdrowia publicznego i wymaga stosowania urządzeń grzewczych, które minimalizują emisję szkodliwych substancji.

Z kolei Paweł Lachman, prezes zarządu PORT PC i współautor raportu, zwraca uwagę na wciąż niedoceniany walor technologii pomp ciepła, czyli możliwość elastycznej współpracy z systemem elektroenergetycznym − Nasze badania jasno pokazują, że nawet w budynkach o przeciętnym standardzie energetycznym pompy ciepła mogą pracować elastycznie bez utraty komfortu cieplnego odbiorców, dostosowując swoją pracę nie tylko do warunków atmosferycznych, ale także do funkcjonowania systemu elektroenergetycznego.

Monika Morawiecka z Regulatory Assistance Project, współautorka raportu, przekonuje, że właśnie ta cecha pomp ciepła powinna być powszechnie wykorzystywana − Pompy ciepła muszą działać elastycznie, aby z jednej strony nie obciążać systemu energetycznego w godzinach szczytu, a z drugiej – pomóc w integracji jak największej ilości źródeł odnawialnych. Odpowiednio skonstruowane taryfy dynamiczne zapewnią taki efekt, jednocześnie obniżając koszty ogrzewania.

Rekomendacje sformułowane w raporcie ECAC:

1. Komunikacja − bardzo ważne jest, aby cała polityka publiczna była oparta na rzetelnej i kompleksowej komunikacji. Niezbędne jest powszechne informowanie o zaletach zastosowania pomp ciepła w budynkach i perspektywach rozwojowych tej technologii, o możliwościach elastycznej pracy pomp ciepła bez uszczerbku dla komfortu cieplnego, a z korzyścią dla systemu elektroenergetycznego, a także o przewidywanych wzrostach cen paliw kopalnych w związku z wprowadzeniem opłat w ramach EU ETS2.
2. Taryfy na energię elektryczną. Taryfa trójstrefowa – najkorzystniejsza obecnie dla posiadaczy pomp ciepła, a oferowana jedynie przez Tauron, powinna stać się standardem u wszystkich dostawców. Istotne jest również, aby taryfy dynamiczne były tak skonstruowane, aby dawać odbiorcom energii zabezpieczenie przed ekstremalnym wzrostem cen.
3. Programy dotacyjne. Programy takie jak „Czyste powietrze” czy „Moje ciepło” powinny oferować dofinansowanie tylko dla takich pomp ciepła, które mogą pracować elastycznie z wykorzystaniem automatyki do zarządzania poborem energii.
4. Program badawczy. Należy wdrożyć wieloletni program badawczy dla budynków o zróżnicowanej charakterystyce energetycznej, wyposażonych w pompy ciepła o różnych standardach, a także fotowoltaikę i magazyny ciepła lub energii elektrycznej – umożliwi to identyfikację optymalnych rozwiązań dla przyszłego budownictwa energooszczędnego.

Raport ECAC dostępny jest na stronie:
https://cleanaircentre.eu/wp-content/uploads/2024/10/ECAC_Raport_POMPY_CIEPLA.pdf 

 

JUŻ WKRÓTCE ZAPRASZAMY NA WEBINARIUM „POMPY CIEPŁA A TARYFY DYNAMICZNE”

 

Termin: 21.10.2024, godz:10:00-11:30

Udział bezpłatny, wymagana rejestracja.

Strona wydarzenia: https://portpc.pl/webinarium_21-10-2024/

Harmonogram:

10:00-10:10 Wprowadzenie, Dzień Pomp Ciepła – Paweł Lachman – Prezes Zarządu |  Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła

10:10-10:40 Pompy ciepła a taryfy dynamiczne – Monika Morawiecka  – Senior Advisor, Consultant | Regulatory Assistance Project (RAP)

10:40-11:10 Pompy ciepła, fotowoltaika i magazyny energii. Koszty ogrzewania budynków – Paweł Lachman – Prezes Zarządu |  Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła

11:10-11:30 Pytania i odpowiedzi

_________________________________________________________________________________

O ECAC:

Fundacja Europejskie Centrum Czystego Powietrza (European Clean Air Centre − ECAC) jest niezależną organizacją pozarządową promującą cele w zakresie jakości powietrza i ochrony klimatu w ramach różnych polityk na szczeblu krajowym i unijnym. Wspieramy i promujemy bezstronne, oparte na wiedzy i badaniach rozwiązania mające na celu poprawę jakości powietrza.

O autorach raportu:

Jan Rączka  − doktor nauk ekonomicznych, doświadczony ekspert w dziedzinie ekonomii środowiska, polityki środowiskowej i klimatycznej oraz zrównoważonego, zielonego finansowania. Jest liderem Zespołu Wsparcia Sprawiedliwej Transformacji w Fundacji Instrat. Przez 5 lat był prezesem zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (2008-13). Pracował jako finansista w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju w zespole infrastruktury komunalnej i środowiskowej (2004-8). Wcześniej był adiunktem na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Monika Morawiecka − ekspertka i menedżerka w sektorze energetycznym, współzałożycielka Eksperckiej Rady ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu. Od 2022 roku współpracuje z Regulatory Assistance Project (RAP), niezależną organizacją pozarządową, zaangażowaną w przyspieszenie transformacji energetycznej w stronę zrównoważonej, bezpiecznej i kosztowo efektywnej przyszłości. Wcześniej przez 15 lat związana z Grupą PGE − od 2010 roku jako szefowa strategii Grupy PGE, a w latach 2019-2021 jako Prezes Zarządu PGE Baltica. W latach 2013-2018 członkini Rady Zarządzającej Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej, a także posiadaczka międzynarodowego dyplomu Master of International Management.

Paweł Lachman − od stycznia 2011 roku pełni funkcję prezesa zarządu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), a od 2020 roku pełni funkcję koordynatora Branżowego Porozumienia na rzecz Efektywności Energetycznej. Posiada ponad 25-letnie doświadczenie w prowadzeniu szkoleń dla instalatorów i projektantów z zakresu odnawialnych źródeł energii [OZE] oraz branży grzewczej (pompy ciepła, układy hybrydowe pomp ciepła, kolektory słoneczne, wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, układy hydrauliczne centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej). Absolwent Politechniki Krakowskiej, kierunek: Inżynieria Środowiska. Autor ponad 60 artykułów branżowych poświęconych odnawialnym źródłom ciepła i ciepłownictwu.

Adolf Mirowski − ekspert w zakresie systemów grzewczych, ciepłowniczych energetycznych i energii odnawialnej. Prezes zarządu Instytutu Certyfikacji Emisji Budynków, który opracowuje kompletne systemy multienergetyczne dla przemysłu i ciepłownictwa. Od 2017 roku prowadzi antysmogową certyfikację systemów ciepłowniczych. Instytut jest członkiem konsorcjum, który wygrał konkurs ogłoszony przez NCBR na realizację projektu „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”. Posiada tytuł doktora nauk technicznych przyznany przez Akademię Górniczo- Hutniczą w Krakowie.