Wykorzystywane do wykonania fundamentów bloczki betonowe czy beton to materiały wymagające zabezpieczenia przed niekorzystnym działaniem wody i wilgoci, a więc zastosowania odpowiedniego uszczelnienia. W tym celu stosuje się grubowarstwowe powłoki bitumiczne. Dlaczego i jak należy chronić budowle przed destrukcyjnym wpływem wody?

Fot. Sopro

Pomiar podstawowy – wodoprzepuszczalność gruntu

To od czego powinniśmy zacząć planowanie prac związanych z hydroizolacją zewnętrznych powłok budynku jest ustalenie klasy obciążenia uszczelnienia, które można przeprowadzić dokonując pomiaru wskazującego, z jaką szybkością woda odprowadzana jest przez grunt. Jeśli współczynnik przepuszczalności plasuje się na poziomie k>10-4 m/s, oznacza to, że przesączająca się woda płynie w ziemi z prędkością co najmniej 0.1 mm na sekundę. Jeśli nie osiąga tej wartości, mamy do czynienia ze słabo przepuszczalnym gruntem, co w efekcie skutkuje zjawiskiem wywierania ciśnienia na uszczelnienie przez nagromadzoną np. podczas opadu wodę. O 4 różnorodnych przypadkach obciążeń wodą, które wymagają odpowiedniego zabezpieczenia budowli, mówi norma DIN 18195, a są to:

Fot. Sopro

Przypadek 1. Wilgoć z gruntu i niespiętrzająca się woda infiltracyjna na płycie fundamentowej i ścianach

Wilgoć z gruntu stawia najmniejsze wymagania uszczelnieniom budowlanym, jednak w tym wypadku należy uwzględnić sytuację, gdy nie tylko grunt, ale i materiał wypełniający wykop budowlany jest wysoce paroprzepuszczalny, jak to ma miejsce w przypadku piasku i żwiru. Jeśli pomiar przepuszczalności wynosi mniej niż k>10-4 m/s konieczne jest wykonanie trwale działającego drenażu.

Przypadek 2. Woda nienapierająca na powierzchniach stropów i w pomieszczeniach wilgotnych (uszczelnienia umiarkowanie i wysoko obciążone)

Na poziomych czy pochyłych powierzchniach – balkonach, czy nieznajdujących się nad pomieszczeniami ogrzewanymi tarasach, spotykamy się najczęściej z umiarkowanymi obciążeniami, gdzie woda praktycznie nie wywiera ciśnienia hydrostatycznego. Inaczej jest w przypadku tarasów nad pomieszczeniami czy intensywnie zazielenionych powierzchniach – tutaj należy brać po uwagę wysoki poziom obciążenia uszczelnienia.

Fot. Sopro

Przypadek 3. Spiętrzająca się woda infiltracyjna

Bierzemy go pod uwagę wtedy, gdy zewnętrzne ściany piwnicy lub fundamenty znajdują się w gruncie na głębokości do 3 metrów, zaś grunt związany jest mało przepuszczalny, tj współczynnik filtracji gruntu k ≤ 10-4 i nie został wykonany drenaż.

Przypadek 4. Woda napierająca z zewnątrz

W tym wypadku, niezależnie od głębokości osadzenia fundamentów czy struktury gruntu wszystkie stykające się z gruntem elementy budowli powinny zostać uszczelnione od zewnątrz przed napierającą wodą, zwłaszcza w sytuacji, gdy pozostają w styczności z wodą podziemną lub gruntową.

W poniższym poradniku omówimy poszczególne etapy prac na podstawie schematu uszczelnienia piwnicy z zastosowaniem produktów Sopro.

Fot. Sopro

Jak wykonać uszczelnienie?

Etap pierwszy: Przed przystąpieniem do właściwych prac hydroizolacyjnych należy upewnić się, że wszystkie podłoża są trwałe, nośne i pozbawione substancji zmniejszających przyczepność. Na ławach fundamentowych lub płycie fundamentowej wykonujemy warstwę hydroizolacji poziomej, która zabezpieczy ściany przed wilgocią pochodzącą z podłoża. W tym celu wykorzystać możemy elastyczne, cementowe, hydraulicznie wiążące, mostkujące rysy zaprawy uszczelniające (Sopro DSF^® 523 lub Sopro TDS 823. Spoiny i zagłębienia powyżej 5 mm wypełniamy, a naroża połączeń płyty fundamentowej i ścian wyokrąglamy, korzystając ze szpachli wyrównawczej (Sopro RAM 3^® lub Sopro AMT 468), zaś w obszarze cokołu i fundamentu nanosimy elastyczną zaprawę uszczelniającą. Uszczelnione powierzchnie, po uprzednim oczyszczeniu, gruntujemy szybkoschnącym, niezawierającym rozpuszczalników, wodorozcieńczalnym podkładem (Sopro KDG 751). Po wyschnięciu gruntu możemy rozpocząć nakładanie właściwej hydroizolacji.

Rada Eksperta Sopro: Podczas rozpoczęcia drugiego etapu prac należy pamiętać o zabezpieczeniu szczelin i dylatacji konstrukcyjnych np. taśmą do uszczelnień bitumicznych Sopro KDB 756, która w sposób skuteczny i niezawodny pokrywa wszelkie spoiny. Taśmę nakładamy na warstwę grzebieniową i równomiernie dociskamy gładką powierzchnią pacy, by uzyskać pewność całkowitego przylegania do podłoża.

Fot. Sopro
Etap drugi: Do wykonania grubowarstwowej powłoki uszczelniającej należy używać produktów dostosowanych do obranej technologii prac oraz czasu, jakim dysponujemy na wykonanie poszczególnych etapów budowlanych. W przypadku zadań terminowych warto postawić na produkty, które charakteryzują się szybkim osiąganiem odporności na deszcz (po ok. 4 h), szybkim schnięciem, odpornością na działanie występujących w gruncie, szkodliwych dla betonu substancji agresywnych – np. bitumicznej masy uszczelniającej o wysokiej wydajności – Sopro KSP 652. Bitumiczna masa jest gotowa do użycia dlatego do szpachlowania może być pobierana bezpośrednio z pojemnika, co nie tylko w znaczny sposób ułatwia pracę, ale przede wszystkim oszczędza czas wykonawcy. KSP 652 nanosi się za pomocą kielni zębatej 10 mm w dwóch warstwach. Do nakładania drugiej warstwy należy przystąpić po dokładnym wyschnięciu pierwszej.

Wymagane minimalne grubości 2 warstw po wyschnięciu powinny wynosić:

3 mm w przypadku ochrony przed wilgocią z gruntu i niespiętrzającą się wodą infiltracyjną
3 mm w przypadku ochrony przed wodą nienapierającą o umiarkowanym obciążeniu
4 mm w przypadku ochrony przed spiętrzającą się wodą infiltracyjną +siatka
4 mm w przypadku ochrony przed wodą napierającą z zewnątrz + siatka
Rada Eksperta Sopro: Jeśli uszczelniany przez nas element będzie poddawany dużym obciążeniom np. przez spiętrzającą się wodę infiltracyjną, powierzchnię należy zabezpieczyć specjalną siatką zbrojącą, umieszczoną w pierwszej warstwie Sopro KSP 652.

Etap trzeci: Gdy uszczelnienie jest już gotowe, suche i zabezpieczone (np. za pomocą styroduru i matą Sopro KDS 663) przystępujemy do zasypania wykopu wokół fundamentów. Prace te wykonujemy etapowo, pamiętając o stosownym zagęszczeniu poszczególnych warstw. Niewystarczające zagęszczenie wypełnienia wykopu może prowadzić do procesu osiadania gruntu, co stanowi z kolei poważne zagrożenie dla trwałości i funkcjonalności samej hydroizolacji.

Rada Eksperta Sopro: Każdy poszczególny etap uszczelniania budowli powinien być udokumentowany, wykazując dokładną wartość pomiarów pojedynczych warstw uszczelnienia.

Fot. Sopro

Renowacja starych powłok bitumicznych

Proces naprawczy starej powłoki rozpoczynamy od sprawdzenia z jakiego materiału została wykonana warstwa uszczelniająca. Niezbędne będzie tu wykonanie testu przecierania, który polega na zbadaniu powłoki przy pomocy białej szmatki i benzyny. Gdy materiał pozostanie zabarwiony na brązowo, mamy do czynienia z powłoką bitumiczną, którą po oczyszczeniu z zabrudzeń należy poddać renowacji za pomocą masy uszczelniającej Sopro KSP 652.

Jeśli przetarta powierzchnia nie wykazała rozpuszczenia starej powłoki i szmatka jest czysta, z dużym prawdopodobieństwem będziemy pracować z powłoką smołową, która wymaga nieco innego traktowania. Pracę rozpoczynamy od zbadania grubości powłoki – jeśli jest jej dużo, starannie ją usuwamy. Na oczyszczoną powierzchnię nakładamy zaprawę uszczelniającą Sopro DSF^® 523, całość wzmacniamy siatką zbrojącą, na którą nakładamy drugą warstwę zaprawy DSF®523. Tak przygotowana powierzchnia może zostać poddana renowacji przy użyciu bitumicznej masy uszczelniającej.

Wszechobecna wilgoć na ścianach, odspajanie tynku, nieestetyczne wykwity, pokrywająca powierzchnię pleśń czy przykry zapach unoszący się w pomieszczeniu to tylko niektóre z konsekwencji nieprawidłowo wykonanego lub uszkodzonego uszczelnienia. Proces renowacyjny lub naprawczy jest nie tylko niezwykle czasochłonny, ale przede wszystkim generuje ogromne koszty. Dlatego należy podkreślić, że niezawodna ochrona przed przenikającą wodą i wilgocią to warunek konieczny do utrzymania wysokich walorów użytkowych i mieszkaniowych budynku.