Od 2001 r. pomimo nieznacznych wahań (np. wzrostu w 2005 r.) w kategorii rozbiórek utrzymywała się tendencja spadkowa. Natomiast w 2010 r. odnotowano – w stosunku do lat 2009 i 2008 – znaczny wzrost liczby wydanych nakazów rozbiórki. Należy przypuszczać, że przyczyną wzrostu były zniszczenia popowodziowe.

Decyzje nakazujące rozbiórkę wykazane zostały według określonych przypadków naruszenia przepisów ustawy – Prawo budowlane:
1) budowy bez pozwolenia na budowę (art. 48),
2) budowy prowadzonej niezgodnie z warunkami pozwolenia na budowę (art. 50a i 51),
3) niewłaściwego utrzymania obiektów budowlanych (art. 66 i 67).

Nakazy rozbiórki

W 2011 r. wydano ogółem 5561 nakazów rozbiórki. W porównaniu z 2010 r., w którym wydano 7326 takich nakazów, ich liczba zmalała o 24 %, a w porównaniu z rokiem 2009 (5823 nakazy) zmalała o 4,5 %.

W 2011 r. nieco ponad 49 % ogólnej liczby wydanych nakazów rozbiórki dotyczyło przypadków samowoli budowlanej. W tej kategorii zostało wydanych 2728 decyzji.

W stosunku do 2010 r. (3220 decyzji) oznacza to spadek o 15 %, a w stosunku do 2009 r.
(3239 decyzji) o 16 %.

Natomiast liczba nakazów spowodowanych prowadzeniem budów niezgodnie z warunkami pozwolenia na budowę (907 nakazów w 2011 r.) wzrosła o 4 % w stosunku do 2010 r. (871 nakazów) i zmalała o 6 % w stosunku do roku 2009 (962 nakazów).

W stosunku do 2010 r. spadła liczba nakazów spowodowanych niewłaściwym utrzymaniem obiektów budowlanych. W 2011 r. wydano w tej kategorii 1926 nakazów (34,6 % ogólnej liczby nakazów rozbiórki), co oznacza spadek o 40,5 % w stosunku do roku poprzedzającego.

Można przypuszczać, że znacząco mniejsza liczba nakazów rozbiórek jest skutkiem:
1) wcześniejszego wyeliminowania z użytkowania znacznej liczby wyeksploatowanych obiektów budowlanych (zwłaszcza budynków),
2) wieloletnich intensywnych kontroli prowadzonych przez nadzór budowlany w zakresie właściwego utrzymywania i uŜytkowania obiektów, zgodnie z art. 61 ustawy – Prawo budowlane.

W 2011 r. w porównaniu do 2010 r. w dziewięciu województwach zanotowano znaczny spadek liczby nakazów rozbiórki – największy w województwie świętokrzyskim (o 69 %), a w sześciu województwach liczba wydanych nakazów rozbiórki wzrosła – najbardziej znacząco w woj. opolskim (o 31%).

Dla budynków mieszkalnych w 2011 r. wydano nakazy rozbiórki z tytułu:
1) samowoli budowlanej (art. 48) – 349 nakazów, co stanowi 6,3 % ogólnej liczby wydanych nakazów,
2) realizacji budowy niezgodnie z warunkami pozwolenia (art. 50a i 51) – 337 nakazów rozbiórki, co stanowi 6% ogólnej liczby wydanych nakazów,
3) niewłaściwego utrzymania obiektów budowlanych (art. 67) – 789 nakazów, co stanowi 14 % ogólnej liczby wydanych nakazów.

Rozbiórki wykonane

W 2011 r. wykonano ogółem 3372 rozbiórki. W porównaniu z 2010 r. (3080 rozbiórek) ich liczba wzrosła o 9,5 %, a w porównaniu z rokiem 2009 (3244 rozbiórek) wzrost wynosi 4 %.


Rozbiórki wykonano z tytułu:
• samowoli budowlanej (art. 48) – 1844 rozbiórki, co stanowi 54,7 % liczby wykonanych rozbiórek, oznacza to wzrost o 11 % w stosunku 2010 r.,
• realizacji budowy niezgodnie z warunkami pozwolenia (art. 50a i 51) – 224 rozbiórki, co stanowi 6,6 % ogólnej liczby wykonanych rozbiórek, w stosunku do 2010 r. jest to spadek o 13 %,
• niewłaściwego utrzymania obiektów budowlanych (art. 67) – 1304 rozbiórki, co stanowi 38,7 % ogólnej liczby wykonanych rozbiórek, jest to wzrost o 13 % w stosunku do 2010 r.

Prawie wszystkie rozbiórki, bo 99,4 % tj. 3351 rozbiórek, zostało wykonanych przez podmiot zobowiązany. Tylko 21 rozbiórek wykonano w drodze wykonania zastępczego (0,6 % ogólnej liczby wykonanych rozbiórek).

W ogólnej liczbie wykonanych rozbiórek mieści się 306 rozbiórek budynków mieszkalnych, w tym 46 z tytułu samowoli budowlanej (1,3 % ogólnej liczby rozbiórek), 7 z tytułu realizacji budowy niezgodnie z warunkami pozwolenia (0,2 % ogólnej liczby rozbiórek) i 253 z tytułu niewłaściwego utrzymania obiektów
budowlanych (7,5 % ogólnej liczby rozbiórek).

W 2011 r. najwięcej rozbiórek wykonano w województwie podkarpackim (433), najmniej w opolskim (49).