Fot. OsramLampy LED coraz częściej pojawiają się w naszych domach. Nic dziwnego, wszak to najtrwalsze i najbardziej energooszczędne źródło światła ze wszystkich dostępnych obecnie na rynku. Dlatego ponad połowa ankietowanych deklaruje zakup lampy LED przy najbliższej okazji. Ich popularność powoduje duże nasycenie rynku, konsekwencją czego jest szeroka oferta produktów tanich i niskiej jakości, często niebezpiecznych dla naszego zdrowia.

Niebezpieczne oszczędności

Lampy LED wymagają odpowiednio skonstruowanego układu optycznego oraz wydajnego luminoforu, w przeciwnym razie pojawia się niebezpieczeństwo związane z narażeniem wzroku na działanie światła niebieskiego. – Diody nie wytwarzają bezpośrednio światła białego. Aby je uzyskać wykorzystuje się tzw. luminofor, który znajduje się w diodzie i zamienia światło barwy niebieskiej na światło barwy żółtej. Obie barwy (niebieska i żółta) mieszając się ze sobą dają światło białe – tłumaczy Andrzej Wiśniewski, ekspert techniczny firmy OSRAM.

Niestety, wiele tanich, niemarkowych produktów jest w ogóle pozbawionych układu optycznego i użyty w nich luminofor często jest słabej jakości. Ilość wytwarzanego światła niebieskiego nie jest wówczas kontrolowana, co wynika między innymi ze składu chemicznego stosowanego luminoforu. A niskiej jakości luminofor sprzyja dużej emisji światła niebieskiego, które nie jest obojętne dla naszego zdrowia. – Przy długotrwałym działaniu światła niebieskiego na fotoreceptory może ono teoretycznie wywołać zaburzenia w plamce żółtej, generując lub pogłębiając jej zmiany, w tym o charakterze zwyrodnieniowym – objaśnia dr n. med. Adam Trapkowski, okulista.

Grupy osób szczególnie narażonych na negatywny wpływ światła niebieskiego to przede wszystkim dzieci, u których soczewka jest bardziej przezierna, chorzy z afakią lub uszkodzeniami soczewek oraz osoby mające długotrwały kontakt z takim światłem, na przykład oświetleniowcy. Tym ostatnim zaleca się stosowanie okularów z filtrami ochronnymi. Ważne jest również, aby nie skupiać nadmiernie wzroku na źródle światła. – Ze względu na ryzyko długotrwałego bezpośredniego spoglądania na źródło światła, zaleca się też, aby dzieci nie użytkowały latarek LED bez nadzoru dorosłych – dodaje okulista.

Fot. Osram

Jaśniej nie zawsze znaczy lepiej

Wydawać by się mogło, że im jaśniejsze i bardziej jaskrawe światło, emitowane przez lampę LED, tym większa będzie ilość wytwarzanego z niej światła. Niestety jest to błędne przekonanie. Zbyt wysoka jaskrawość (luminancja) produktów tanich, pozbawionych układów optycznych, może powodować efekt olśnienia lub oślepienia prowadzący do zaburzeń widzenia. Warto też zauważyć, że mimo jasnego światła poziom natężenia oświetlenia często jest znacznie mniejszy, niż w produktach uznanych producentów, zawierających odpowiednią optykę. – Stosowanie źródeł światła, pozbawionych odpowiedniego układu optycznego, o wysokiej luminancji powoduje brak koncentracji, rozdrażnienie, ból głowy, szybkie zmęczenie wzroku, a w drastycznych przypadkach nawet uszkodzenie siatkówki oka. W dobrze skonstruowanych lampach LED często stosuje się bańki rozpraszające światło (szkło matowe, mleczne, układy pryzmatyczne, soczewki rozpraszające itp.) eliminujące zjawisko olśnienia – podkreśla doktor Adam Trapkowski.

Cena = jakość

Wybierając lampę LED nie kierujmy się wyłącznie ceną, lecz przede wszystkim dbałością o nasze zdrowie i bezpieczeństwo. Pamiętajmy, że jest to inwestycja, która w porównaniu do innych rozwiązań na kilka, a nawet kilkanaście lat zapewni nam komfort użytkowania, energooszczędność i bezpieczeństwo. Biorąc pod uwagę możliwe zagrożenia powinniśmy decydować się na wysokiej jakości systemy diodowe z jak najmniejszą ilością niebezpiecznego dla siatkówki oka światła niebieskiego, budową ograniczającą olśnienie i gwarancją bezpiecznej eksploatacji. – Uwzględniając fakt, że najwięcej osób wkrótce postawi na ten właśnie rodzaj oświetlenia oraz to, że wciąż cena decyduje o wyborze produktu, niezmiernie istotna staje się konieczność zwiększania świadomości konsumentów, na co należy zwracać uwagę przy zakupie lamp LED – mówi Janusz Mitko, kierownik działu marketingu firmy OSRAM. – Jest to bardzo ważne szczególnie w kontekście tego, że wiele z dostępnych na rynku lamp LED niemarkowych producentów ma wady, z których użytkownicy nie zdają sobie sprawy, a które mogą mieć niekorzystny wpływ nie tylko na komfort użytkowania, ale przede wszystkim na nasze bezpieczeństwo i zdrowie – uzupełnia.