Odwrócona hipoteka umożliwi uwolnienie kapitału zamrożonego w nieruchomości. Senior, który zaciągnie taki kredyt, otrzyma pieniądze jednorazowo lub w ratach przez określony czas. Bank, który kredytu udziela, przejmie prawo własności do nieruchomości dopiero po śmierci świadczeniobiorcy.

– Osoby, które są właścicielami nieruchomości i są w wieku emerytalnym, bo do nich przede wszystkim skierowany jest ten produkt, będą mogły dostać od banku kredyt, który będzie zabezpieczony daną nieruchomością. Będzie on spłacany po śmierci beneficjenta albo przez spadkobierców, albo poprzez sprzedaż nieruchomości – mówi agencji Newseria Biznes Robert Majkowski, prezes zarządu Funduszu Hipotecznego Dom, który oferuje świadczeniobiorcom rentę dożywotnią.

Z odwróconego kredytu hipotecznego będzie można skorzystać niezależnie od zdolności kredytowej. To umowa terminowa, od której można odstąpić. Co więcej, nawet po śmierci właściciela spadkobiercy mogą odzyskać nieruchomość, spłacając wypłacone świadczenie wraz z odsetkami.

Choć ustawa właśnie wchodzi w życie, to zdaniem eksperta banki szybko takiej propozycji nie przygotują. Seniorzy wciąż ostrożnie podchodzą do tego typu ofert.

– W mojej opinii z wielu powodów przez najbliższe 2-3 lata nie będzie takiego produktu w ofercie banków. Obecnie zainteresowanie odwróconą hipoteką wśród seniorów nie jest na tyle duże, żeby większe instytucje zainteresowały się przygotowaniem takiego rozwiązania – ocenia Majkowski.

Prawie wszystkie zapytane w listopadzie przez Home Broker banki odpowiedziały, że nie mają planów wprowadzenia hipoteki odwróconej do oferty. Jedyną instytucją, która wyraziła konkretne zainteresowanie, był Bank Polskiej Spółdzielczości, jednak i tam prace ruszą najwcześniej za rok.

Jak podkreśla Majkowski, na niskie zainteresowanie potencjalnych świadczeniobiorców wskazują również statystyki dotyczące renty dożywotniej. To podobny do odwróconego kredytu hipotecznego produkt, tyle że w modelu sprzedażowym. Różnica jest m.in. taka, że prawo własności nieruchomości przechodzi na daną instytucję w momencie podpisania umowy. Senior ma zagwarantowane dożywotnie korzystanie ze swojego mieszkania lub domu – zapewnia mu to tzw. służebność osobista mieszkania wpisana do księgi wieczystej, a wszelkie koszty eksploatacji pokrywa świadczeniodawca. Poza tym renta jest wypłacana dożywotnio. Produkt ten oferowany jest dziś przez fundusze hipoteczne w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, ale trwają prace nad ustawą regulującą ten rynek.

Jak wynika z raportu Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych na koniec 2013 roku dwa największe fundusze hipoteczne – Dom i Familia – zarządzały nieruchomościami o wartości 67,6 mln zł. Liczba zawartych umów na rentę dożywotnią wyniosła 283. W 2013 roku zanotowało 40 proc. wzrost względem 2012 roku, a w 2011 roku podpisano zaledwie 96 takich umów.

– Zainteresowanie klientów i banków takim produktem są ze sobą powiązane. Podobnie było z kredytami hipotecznymi – w latach 90. też nie cieszyły się popularnością, bo ich de facto nie było. Dopiero kiedy pojawiła się oferta banków, lawinowo wzrosło zainteresowanie i myślę, że podobnie będzie w przypadku odwróconego kredytu hipotecznego. Jak już banki przygotują ofertę, to na pewno szybko wzrośnie zainteresowanie tego typu rozwiązaniem – prognozuje prezes zarządu Funduszu Hipotecznego Dom.

Majkowski ma nadzieję, że wejście w życie tych rozwiązań przyspieszy prace nad regulacjami dotyczącymi renty dożywotniej.

Odwróconą hipotekę będą mogły oferować banki, oddziały banków zagranicznych i instytucji kredytowych. Ustawa przede wszystkim ma gwarantować seniorom bezpieczeństwo.