Fot. Fundusz Hipoteczny DOM S.A. Ustawa regulująca odwróconą hipotekę w modelu kredytowym (tzw. odwrócony kredyt hipoteczny) weszła w życie w połowie grudnia ubiegłego roku. A co dzieje się z odwróconą hipoteką w modelu sprzedażowym (tj. rentą dożywotnią), którą oferują fundusze hipoteczne w oparciu o zapisy Kodeksu Cywilnego? Sam projekt ustawy o dożywotnim świadczeniu pieniężnym w zamian za przeniesienie prawa własności do nieruchomości jest po konsultacjach społecznych i dwóch konferencjach uzgodnieniowych. Niestety, wbrew oczekiwaniom i rekomendacjom ekspertów termin rozpoczęcia parlamentarnego etapu legislacyjnego staje się trudny do określenia. - Uzgodnienia resortowe do projektu ustawy o rencie dożywotniej miały zakończyć się już w poprzednim roku. Liczyliśmy, że zbiegną się z wejściem w życie ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym. Od wielu lat apelujemy o stosowne regulacje dla obu produktów, gdyż tylko wtedy interesy seniorów będą w pełni zabezpieczone, a dodatkowo będą mieć możliwość wyboru i dopasowania produktu do swoich potrzeb – podkreśla Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Skąd ten poślizg?

Jedną z przyczyn opóźnienia może być brak porozumienia autora projektu tj. Ministerstwa Gospodarki, z Komisją Nadzoru Finansowego, czyli instytucją, która miałaby sprawować nadzór nad instytucjami oferującymi rentę dożywotnią (tj. funduszami hipotecznymi). Kwestią sporną jest zakres nadzoru i narzędzi, w jakie zostanie wyposażony KNF. – Od wielu lat zabiegamy o to, by znajdować się pod nadzorem KNF. Komisja Nadzoru Finansowego początkowo uważała, że rentę dożywotnią powinny oferować instytucje, które już teraz są nadzorowane (np. ubezpieczyciele), a nie nowe podmioty, w których ten nadzór należałoby dopiero wprowadzić (np. fundusze hipoteczne) – komentuje Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. - W mojej ocenie nie było to dobre rozwiązanie, ograniczałoby ono konkurencyjność na rynku i w ostatnich miesiącach osiągnięto porozumienie w tej sprawie, jednak nadal nie wiemy, czy udało się wypracować zapisy ustawy określające nowe kompetencje Komisji Nadzoru Finansowego – dodaje.

Z czego wynikają trudności?

Ustawodawca, jako główny cel ustawy o dożywotnim świadczeniu pieniężnym, wskazywał zapewnienie bezpieczeństwa osobom, które korzystają z tego produktu. Propozycja Ministerstwa Gospodarki wyraźnie reguluje nie tylko kwestie zabezpieczenia i ewentualnego odzyskania należności w ramach przyznanych dożywotnich świadczeń pieniężnych, ale także zabezpiecza odzyskanie prawa własności nieruchomości w przypadku zalegania przez świadczeniodawcę z wypłatami. Dodatkowo, ustawodawca wprowadza szereg restrykcyjnych wymogów kapitałowo-finansowych, które będą musiały spełnić wszystkie firmy, chcące oferować rentę dożywotnią. Podleganie nadzorowi i kontroli Komisji Nadzoru Finansowego, a także posiadanie od niej odpowiedniego zezwolenia – to tylko niektóre z wymagań stawianych przed firmami, które będą chciały oferować rentę dożywotnią. Inne to: posiadanie statusu spółki akcyjnej albo europejskiej spółki akcyjnej, która dysponuje kapitałem zakładowym w minimalnej wysokości o równowartości 2 milionów EUR. Dodatkowo, firmy chcące oferować ten produkt finansowy miałyby obowiązek posiadania kapitału własnego wyższego o co najmniej 15 proc. od szacowanej sumy zobowiązań z tytułu zawartych umów o dożywotnie świadczenie za okres kolejnych 2 lat. Musiałyby również dysponować rezerwami na pokrycie zobowiązań z tytułu zawartych umów dożywocia w wysokości nie niższej niż suma wierzytelności, wymagalnych w ciągu dwóch najbliższych lat. - Już dziś jesteśmy gotowi do spełnienia wymagań wynikających z nowej ustawy - podkreśla Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Jakie zmiany w dotychczasowej ofercie funduszy hipotecznych przewiduje projekt ustawy o dożywotnim świadczeniu pieniężnym przygotowywany przez Ministerstwo Gospodarki?

Opracowanie własne na podstawie portalu „Rynek Pierwotny. Portal Nowych Nieruchomości”, oferty Funduszu Hipotecznego DOM S.A. oraz projektu ustawy o dożywotnim świadczeniu pieniężnym