Fot. RöbenSolidność i trwałość dachu w głównej mierze zapewniają materiały użyte do jego wykonania. Na szczególną uwagę zasługują tu dachówki ceramiczne ze względu na swój duży ciężar (waga mkw. przekracza zwykle 40kg) w porównaniu do innych materiałów pokryciowych oraz kształt – dach układa się z poszczególnych mniejszych elementów. Te właściwości ceramicznych pokryć dachowych w połączeniu z prawidłowym wykonaniem krycia znacząco podwyższają odporność dachu na działanie wiatrów, wichur i innych gwałtownych zjawisk pogodowych.

Fot. Röben

Rola zamków w dachówkach

Pokrycie ceramiczne to najczęściej dachówki zakładkowe. Tworzą one stabilną połać dachową dzięki zamkom, którymi połączone są kolejne elementy. Duże znaczenie ma również ciężar pokrycia – poszczególne dachówki przylegają do konstrukcji dachu pod wpływem własnego ciężaru. Zamki znajdują się z boku i na górze ceramicznego elementu – każdą kolejną dachówkę trzeba więc „wpiąć” w następną. Warto dodać, że dachówki skrajne lewe zawsze powinniśmy przykręcać, z kolei dachówki skrajne prawe można mocować klamrami lub przykręcać. Podobnie powinno postępować się z dachówkami kalenicowymi i okapowymi. Dzięki spinaniu dachówek specjalnymi klamrami, pokrycie jest stabilne, bezpieczne i odporne na działanie wiatrów.

Fot. Röben

Klamrowanie dachówek

W przypadku klamrowania szczególną uwagę trzeba zwrócić na staranność wykonania. Zdarza się, że dla przyspieszenia prac dekarskich klamry stosowane są jedynie w przypadku dachówek skrajnych. Jest to praktyka nieprawidłowa – dla bezpieczeństwa, spinki należy stosować na całej połaci. Zazwyczaj zaleca się klamrowanie (spinanie) co trzeciej dachówki po skosie (ok. 4szt./m2)., o ile specyfika dachu lub częste występowanie porywistego wiatru nie wymuszają innych rozwiązań (w przypadku bardzo stromych dachów, np. mansardowych, zaleca się mocowanie wszystkich dachówek na całej połaci, ponieważ dachówki nie dociskają rzędu pod sobą swoją masą, jak to ma miejsce na dachach o mniejszym kącie nachylenia).

Fot. Röben

Strefy wiatru

Zarówno dach, jak i cała konstrukcja budynku muszą przenosić obciążenia spowodowane silnym wiatrem czy np. zalegającym zimą śniegiem. Obciążenia te są różne w zależności od strefy, w jakiej położony jest budynek. Polska została podzielona na trzy strefy: najłagodniejsze warunki panują w części środkowej, bardziej wymagające na północy kraju (województwa zachodniopomorskie, pomorskie), najsilniej wieje na południowych obszarach górzystych (województwa dolnośląskie, śląskie, małopolskie i podkarpackie). Projektując dom, należy zwrócić uwagę, w jakiej strefie wietrznej będzie on położony. Zalecenia dla dekarzy w każdej strefie są inne – tam, gdzie średnia siła wiatru jest stosunkowo niska, nie są one tak surowe, jak na obszarach o wysokiej i średniej sile wiatru.

Obliczanie liczby i rodzaju klamer

Dlaczego strefy wiatru są tak istotne? Ich kluczową zaletą jest pomoc w określeniu liczby, rodzaju i umiejscowienia klamer, za pomocą których przypina się dachówki do więźby, zapewniając tym samym lepsze mocowanie. Przy obliczeniach należy oczywiście uwzględnić też inne parametry, w tym: geometrię i wymiary budynku (wysokość, szerokość, długość), kształt oraz kąt nachylenia dachu, materiał pokryciowy z przynależnymi klamrami, jak również konstrukcję dachu pod pokryciem.

Niestety nie wszyscy dekarze klamrują dachówki, a ci, którzy o tym pamiętają, mają problemy z określeniem, które dachówki oraz w jakiej liczbie powinny być klamrowane. Z pomocą przychodzą producenci dachówek – przykładowo, firma Röben zaleca na połaci klamrowanie co trzeciej dachówki po skosie. Co więcej, należałoby zróżnicować te wartości. Niektóre rejony wymają klamrowania większej liczby dachówek. W takich miejscach warto też rozważyć zastosowanie mniejszych dachówek, które w badaniach wykazują lepszą odporność na działanie sił wiatru niż pokrycia o dużych formatach, ponieważ mniej się unoszą. Przez uchodzące przy tym powietrze redukowane jest znacznie ssanie wiatru (tzw. wyrównanie ciśnienia), a to właśnie działanie sił ssania wiatru jest odpowiedzialne za zrywanie dachówek.