Fot. FlickrKalendarzowa wiosna zaczyna się dopiero w drugiej połowie marca i tego warto się trzymać. Aby rozpocząć prace w ogrodzie, temperatury muszą przewyższać 0 stopni C. I nie chodzi o kilka dni, kiedy słońce łaskawie wyjrzy zza chmur, motywując do zdobywania świata i okolic, ale o stale utrzymującą się temperaturę, która rozmrozi glebę po zimie. Dopiero wtedy można zająć się „budzeniem” ogrodu czyli przede wszystkim ściągnąć wszelkie osłony z drzew i krzewów. Warto czynności te wykonać w pochmurny dzień, bo wtedy narażamy rośliny znacznie mniej na gwałtowne skoki temperatur pomiędzy słonecznymi dniami i jeszcze chłodnymi nocami.

Drzewa i krzewy

Bardzo ważną czynnością jest pryskanie drzew. Opryski wykonuje się, gdy temperatura powietrza przekroczy 7 stopni C. Zwykle jest na to czas, gdy kończy się luty i trwa do końca marca. To również forma ochrony przed chorobami.

Fot. Flickr
Marzec to czas na wykonanie zimowego cięcia drzew i krzewów owocowych. Czynność tę wykonuje się dwa razy w roku, jest to tak zwane cięcie zimowe i cięcie letnie. Cięcie zimowe przypada na czas, gdy przymrozki to już tylko wspomnienie i zalecane jest w przypadku młodych drzew pestkowych. Pierwsze „pod nóż” powinny iść drzewa mniej wrażliwe na mróz, jak jabłonie i grusze. Z kolei śliwy, czy morele mogą zaczekać do kwietnia. Cięcie letnie odpowiednie jest dla drzew wieloletnich. W ich przypadku prześwietlenie koron minimalizuje ryzyko występowania chorób. Więcej światła we wnętrzu korony oraz zwiększenie jej przewiewności powoduje, że liście i gałęzie szybciej obsychają i spada ryzyko zachorowania na parch jabłoni czy brunatną zgniliznę drzew pestkowych, które atakują w warunkach podwyższonej wilgotności. U takich gatunków jak wiśnie i czereśnie, które są najbardziej wrażliwe na choroby kory i drewna, wykonuje się wyłącznie letnie cięcie drzew.

Choroby drzew owocowych:
- rak bakteryjny (pędy i liście zasychają i stają się czarne);
- kędzierzawość liści brzoskwini (deformacja liści i ich czerwienienie;
- brunatna zgnilizna (brązowienie i zasychanie liści oraz kwiatów, gnicie owoców);
- zaraza ogniowa jabłoni i gruszy (pędy i liście zasychają i czernieją);
- torbiel śliwy (owoce większe od zdrowych, zdeformowane, niesmaczne i twarde).

Teoretycznie pod koniec marca można zacząć przesadzać krzewy i drzewa. Warunki do tego odpowiednie, to rozmarznięta, miękka gleba. Nowo przesadzone rośliny należy obficie podlać, co ułatwi im adaptację.

Trawnik

Sporo czasu przyjdzie poświęcić na doprowadzenie do ładu trawnika. Najpierw należałoby wygrabić cały trawnik miotłograbiami. Zabieg ten pozwoli na usunięcie obumarłych źdźbeł trawy oraz podniesie do góry ubitą od śniegu trawę. Kolejny zabieg to aeracja, czyli napowietrzanie poprzez nakłuwanie darni. Po napowietrzeniu następuje piaskowanie, które powoduje lepsze krzewienie się trawy i ogranicza rozrost mchów. Wertykulacja, czyli nacinanie darni ostrymi nożami to zabieg usuwający z trawnika martwą darń, tzw. filc. W zależności od wielkości trawnika można użyć wertykulatorów ręcznych lub elektrycznych czy spalinowych. Po skończonej wertykulacji trawnik nie będzie wyglądał lepiej niż przed zabiegiem. Dopiero po wałowaniu, nawiezieniu i obfitym podlaniu, po kilkunastu dniach, dostrzeżemy efekty.

Pielęgnacja trawnika:
- grabienie;
- aeracja;
- piaskowanie;
- wertykulacja*;
- wałowanie;
- nawożenie;
- dosiewanie;
- wyrównywanie krawędzi.
*W opinii niektórych ogrodników powinno się unikać wertykulowania trawników wiosną, gdyż trawa w tym okresie narażona jest na choroby i przemarzanie. Wertykulacja to zabieg redukcyjny, czego wiosną powinno się unikać podczas pielęgnacji trawnika, który wiosną ma słabszą zdolność do regeneracji. Możliwe więc, że warto poprzestać na areacji i wygrabianiu.

Staw

Wiosną najważniejsze jest usunięcie z wody gazów gnilnych. W tym celu trzeba uruchomić pompę, aby wymieszać warstwy wody i nasycić ją tlenem. Jeśli staw jest bardzo mulisty, warto zastanowić się nad jego usunięciem. Należałoby również przyciąć zeszłoroczne suche lub gnijące pędy roślin. W przypadku sadzenia nowych roślin, trzeba wiedzieć, że wiele gatunków wodnych szybko się rozrasta (popularne lilie czy grążele), więc nie ma sensu sadzić ich zbyt gęsto. Aby ograniczyć rozrost, warto umieszczać je w ażurowych koszach bądź w donicach przeznaczonych do roślin wodnych. Ułatwi to również ich pielęgnację. Nie wolno stosować ziemi do zwykłych kwiatów, gdyż powoduje ona rozrost glonów! Karmienie ryb rozpoczynamy dopiero, gdy temperatura wody przekroczy 10 stopni C. Dopiero w tej temperaturze ryby budzą się z letargu i reagują na pokarm w wodzie, nie pozwalając opaść mu na dno i zamienić się w pożywkę dla glonów.

Fot. Flickr

Kwiaty

Czas na wysiew roślin jednorocznych, do skrzynek trafiają astry, aksamitki, werbeny. Z kolei, gdy zrobi się ciepło, już na końcówce marca, wysiewamy do gruntu jednoroczne, czyli chabry, ostróżki. Wybierając kwiaty warto zwrócić uwagę, by kupować rośliny o różnym terminie kwitnienia. Dzięki temu ogród będzie kolorowy przez cały sezon. Wszystkie rośliny w ogrodzie należałoby nawieźć nawozem wieloskładnikowym. Również rośliny doniczkowe i balkonowe można zacząć „pobudzać” do życia. Skracanie korzeni, przesadzanie, wymiana ziemi na świeżą, obfite podlewanie, wystawianie na słońce, to czynności jakie należy wykonać w marcu. W przypadku kaktusów, pierwszy raz powinny być podlane ciepłą (ale nie gorącą!) wodą. Trzeba też wystawić je na słońce. Wkrótce po tym powinny zakwitnąć.

Fot. Flickr

Warzywa i owoce

W ogrodzie warzywnym pora coś zasiać. Kupując nasiona, warto wybierać te z polskich firm, a to z dwóch powodów, po pierwsze, są tańsze niż importowane, a po drugie, są lepiej przystosowane do uprawy w naszym klimacie. Warto również zwrócić uwagę na stosunek ceny do ilości nasion. Uprawa odmian odpornych lub chociaż tolerancyjnych na choroby, to najtańszy i najskuteczniejszy sposób na uniknięcie konieczności ochrony chemicznej warzyw przed chorobami i szkodnikami.

Oznaczenia na opakowaniach roślin:
- MIX – wymieszane nasiona tego samego gatunku, ale różniące się najczęściej kolorem kwiatów;
- F1 - odmiana mieszańcowa o specjalnych cechach. Rośliny są wyjątkowo dorodne, ale nie do ponownego odtworzenia. Nasiona zebrane z takich roślin nie powtórzą cech (zalet) rośliny matecznej;
- jakość WE - nasiona spełniające normy Wspólnoty Europejskiej, oznaczenie może być umieszczane tylko na gatunkach wytypowanych przez Wspólnotę;
- nasiona ekologiczne - zostały uzyskane z certyfikowanych plantacji stosujących ekologiczne metody uprawy;
- nasiona zaprawiane – to nasiona, które zostały obsypane preparatami chemicznymi chroniącymi je przed chorobami i szkodnikami. Nasiona tego typu należy wysiewać w rękawicach;
- nasiona inkrustowane - do zaprawy nasiennej został dodany środek zwiększający przyczepność środka zaprawiającego;
- nasiona zaprawiane ziołami – nasiona moczone w wyciągach z ziół. Zaprawa mniej skuteczna od chemicznej, ale nie zaburzająca naturalnych procesów zachodzących w glebie;
- nasiona otoczkowane - nasiona są powleczone kulistą otoczką zawierającą środki ochrony i nawozy, co ułatwia wysiew.

Marta Sobiecka