Fot. PERFECT Systemy KominoweFot. PERFECT Systemy Kominowe
Możemy wyróżnić kilka przyczyn niewystarczającego „za niskiego” ciągu kominowego. Ciąg kominowy to zjawisko w którym ciepło powstające w procesie spalania wytwarza siły wyporu umożliwiające transport spalin. Powstałe w ten sposób podciśnienie w przewodzie kominowym, czopuchu i palenisku jest nazywane ciągiem kominowym.

Pierwsza grupa zakłóceń, to warunki zewnętrzne, w jakich będzie pracował komin, wpływające na zbyt małą różnicę ciśnień pomiędzy wlotem a wylotem komina. Niskie ciśnienie atmosferyczne jest zjawiskiem pogodowym, niezależnym od człowieka. Wraz ze spadkiem ciśnienia spada gęstość powietrza co osłabia ciąg kominowy ponieważ różnica gęstości powietrza pomiędzy wlotem i wylotem komina jest mniejsza.

Zapobieganie temu zakłóceniu polega na uwzględnieniu powyższego podczas projektowania przewodu kominowego i założenie odpowiedniego zapasu na wypadek wystąpienia tego niekorzystnego zjawiska. Duża wysokość geograficzna, zjawisko spadku gęstości powietrza występuje także w przypadku wzrostu wysokości geograficznej, im większa wysokość geograficzna tym gęstość powietrza mniejsza i słabszy ciąg.

Zapobieganie temu zjawisku polega na uwzględnieniu wysokości geograficznej podczas projektowania trzonów kominowych i właściwy dobór średnicy do wysokości geograficznej w jakiej będzie pracował układ kocioł (urządzenie grzewcze) – przewód kominowy. W praktyce może to oznaczać , że prawidłowa dymencja przewodu kominowego ,dla tego samego urządzenie grzewczego, będzie inna nad morzem i inna w górach.

Upały (temperatura na zewnątrz budynku jest wyższa niż wewnątrz) – w dobrze izolowanych domach może się zdarzyć, w czasie letnich upałów, że temperatura powietrza na zewnątrz będzie wyższa niż wewnątrz. W tych warunkach zanikają siły wyporu co prowadzi nie tylko do osłabienia ciągu kominowego ale są to warunki powstania zjawiska odwróconego ciągu w którym przepływ powietrza odbywa się nie od wewnątrz na zewnątrz ale od zewnątrz do wewnątrz. Zapobiec temu zjawisku można poprzez zwiększenie temperatury spalin w urządzeniu grzewczym oraz zmniejszenie oporów przepływu np. poprzez otwarcie okna w kotłowni.

Ukształtowanie terenu – zlokalizowanie komina w dolinie, niecce lub obniżeniu terenu powoduje osłabienie ciągu wynikające z układu naturalnych prądów powietrznych, głównie zstępujących stwarzających dodatkowe opory dla przewodów kominowych. Rozwiązaniem tego problemu stanowi stosowanie nasad kominowych typu „Napolen”, które neutralizują negatywny wspływ prądów zstępujących.

Sąsiedztwo budynków lub drzew, strefa wiatrowa – zlokalizowanie komina w bezpośrednim sąsiedztwie wysokich budynków lub drzew powodują występowanie różnego rodzaju zakłóceń w przepływie powietrza. Przeszkody powodują powstawanie zawirowań, które opadając w okolice szczytu komina mogą doprowadzić do zaniku ciągu lub ciągu odwróconego. Podobne skutki możemy zaobserwować w strefach silnego wiatru. Silny wiatr, wiejący na zewnątrz komina powoduje powstanie bariery, której może nie przełamać termodynamika przepływu spalin wynikająca z ciągu kominowego. W tym przypadku ciąg ulega osłabieniu lub zanikowi.

Celem zapobiegania występowaniu negatywnych konsekwencji bliskiego sąsiedztwa wysokich budynków, drzew lub stref wiatrowych należy stosować nasady kominowe typu „Napolen”. Nie zaleca się stosowanie nasad ruchomych, obrotowych typu strażak ze względu na wysokie ryzyko unieruchomienia takiej nasady na skutek zatrzymania elementu obrotowego spowodowanego osadzaniem się zanieczyszczeń z dymu.

Kolejną przyczyną może być błąd w projektowaniu komina - przekrój komina jest za mały – zbyt mała średnica przewodu kominowego powoduje niedostosowanie powierzchni komina do ilości spalin jakie należy danym przewodem kominowym przetransportować. Powoduje to występowanie zjawiska zadymiania w kotłowni, nieprawidłowym spalaniem i nadmiernym osadzaniem się sadzy wewnątrz przewodu kominowego.

W celu uniknięcia tego błędu należy stosować diagramy doboru średnic kominowych lub dokonanie komputerowego, przy użyciu specjalistycznego oprogramowania, obliczenia średnicy przewodu kominowego. Gdy przekrój komina jest za duży – błędem jest zaprojektowanie zbyt dużej średnicy komina. Powodem popełniania tego błędu najczęściej jest stosowanie się tylko do wytycznych producentów urządzeń grzewczych (producent oblicza średnicę komina dla minimalnej, wymaganej prawem, wysokości komina i dla średniej wysokości geograficznej) z pominięciem sprawdzenia średnicy np. przy użyciu diagramów doboru średnic kominowych.

Powodem przewymiarowania komina może być zmiana rodzaju paliwa lub typu urządzenia podłączanego do przewodu kominowego. Zwykle, w danym układzie kocioł-komin, prawidłowe są dwie lub trzy średnice komina.
- za mała wysokość trzonu kominowego – wysokość trzonu kominowego wpływa na różnicę potencjałów i „moc” ciągu kominowego. Im komin wyższy tym lepszy ciąg. W tym celu, aby ograniczyć ilość problemów, przepisy prawne ustalają minimalne wysokości przewodów kominowych w zależności od rodzaju spalanego paliwa np. dla paliw stałych minimalna wysokość przewodu kominowego wynosi 5 mb.

Celem zwiększenia ciągu kominowego możemy wydłużyć komin lub zastosować trójnik o mniejszych oporach np. 45 stopni zamiast 90 stopni.
Zaprojektowanie przewodu kominowego dwu lub więcej przewodowego współpracującego z jednym urządzeniem grzewczym – jest to przestarzałe rozwiązanie ale jeszcze dość często spotykane. Powyższe rozwiązanie polega na podłączeniu jednego urządzenia grzewczego do dwóch lub więcej przewodów kominowych. W praktyce nie ma możliwości prawidłowego dobory średnicy przewodów kominowych. Zwykle układ pracuje w sposób ułomny np. spaliny odprowadza ten przewód kominowy, który jest akurat nasłoneczniony. Zwykle w tego rodzaju przypadkach będzie problem z ciągiem. Zaprojektowanie przewodu kominowego dwu lub więcej przewodowego do jednego urządzenia jest w praktyce niewykonalne. Rozwiązaniem tego problemu polega na prawidłowym doborze średnicy przewodu kominowego do podłączanego kotła lub urządzenia do dostępnego przekroju komina.

Trzecią grupę stanowią problemy powstające podczas użytkowania. Podstawowym problemem jest zarastanie przewodu kominowego sadzą, które prowadzi do zaniku ciągu kominowego, na skutek:

- braku okresowego czyszczenia – okresowe, regularne czyszczenie przewodu kominowego jest obowiązkiem każdego użytkownika, które wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu kocioł-komin oraz wydłuża żywotność komina. Każdy przewód kominowy należy poddawać okresowej inspekcji i reagować na każde gromadzenie się sadzy wewnątrz komina.

- używanie opału niewłaściwej jakości – złe jakości opał i niedostosowanie ustawień kotła do rodzaju paliwa, pory roku i trybu pracy kotła powoduje niepełne spalanie podczas którego powstaje sadza osadzająca się na ściankach przewodu kominowego. Zmniejszony przekrój komina wpływa na osłabienie ciągu i poprawność procesu spalania. Należy pamiętać aby okresowo korygować ustawienia kotłów C.O. stosownie do zmieniających się warunków otoczenia.

- podłączenie urządzenia o zbyt dużej mocy – trzon kominowy do którego podłączono zbyt duże urządzenie grzewcze spowoduje nadmierne, szybsze niż w warunkach prawidłowego doboru, odkładanie się sadzy w przewodzie kominowym i osłabnięcia a w konsekwencji zanik ciągu kominowego. Ten problem jest spotykany zarówno w nowych budowach jak i w modernizacjach. Należy pamiętać o konieczności dokonania sprawdzenia prawidłowości doboru średnic, za pomocą diagramów dobru średnic lub obliczeń za pomocą programu komputerowego, nie tylko w realizacji nowych budów ale także w modernizacjach.

- zbyt długi czopuch w stosunku do efektywnej wysokości komina – maksymalna długość czopucza w rozwinięciu nie może być dłuższa niż ¼ efektywnej wysokości komina, liczonego od trójnika spalin do szczytu komina. Za długi czopuch powoduje nadmierne opory i osłabienie ciągu powodującego nieprawidłową pracę układu komin-kocioł. Powyższy problem można rozwiązać poprzez skrócenie czopucha lub wydłużenie efektywnej wysokości komina tj. zlokalizowanie niżej trójnika spalin lub podniesienie wysokości szczytu komina.

- zastosowanie zbyt wielu kolanek przy podłączaniu urządzenia – każde kolanko powoduje opory przepływu spalin i może doprowadzić do zakłóceń w pracy kocioł-komin wraz ze wszystkimi konsekwencjami. Rozwiązaniem tego problemu jest zmniejszenie liczny kolan na czopuchu lub zmiany kątów kolan na mniejsze, stwarzające mniejsze opory lub wydłużenie efektywnej długości trzonu kominowego.

- stosowanie nasad ograniczających ciąg – stosowanie nasad kominowych, ruchomych, w przypadku zablokowania na skutek osadzania się z dymu zanieczyszczeń na elemencie obrotowym może doprowadzić do powstania niekorzystnych warunków ograniczających ciąg i nieprawidłowego funkcjonowania komina. Rozwiązaniem jest ograniczenie stosowania nasad typu strażak i zastępowanie ich nasadami typu „Napoleon” lub daszkami kominowymi.

- lokalizacja komina nieocieplonego w strefie zimnej np. na zewnątrz budynku bez ocieplenia – zlokalizowanie komina nieocieplonego w strefie zimnej (nieogrzewane poddasze lub na zewnątrz budynku) prowadzi do nadmiernego oziębienia się spalin, spowolnienia termodynamiki przepływu spalin i w efekcie końcowym ograniczeniu lub zaniku ciągu kominowego. Rozwiązaniem jest ograniczanie stosowania systemów kominowych (szczególnie nieocieplonych) w strefie zimnej. W przypadku konieczności zastosowania takiego rozwiązania należy pamiętać o dodatkowym dociepleniu systemu kominowego wełną mineralną w strefie zimnej.

- występowanie nieszczelności w przewodzie kominowym (zaciąganie fałszywego powietrza) – nieszczelności i zaciąganie fałszywego powietrza prowadzi do osłabienia ciągu kominowego. W tym przypadku należy uszczelnić przewód kominowy poprzez jego renowację wewnętrznym przewodem ceramicznym lub w ostateczności stalowym. W przypadku przewodów kominowych pracujących w warunkach suchych  z paliwami stałymi doskonałym rozwiązaniem jest wewnętrzne tynkowanie komina przy użyciu specjalistycznych mas tynkarskich.

- powstanie wewnątrz przewodu kominowego, spowodowanych korozją chemiczną, nawisów gipsowych – agresja chemiczna, w przewodzie nieodpornym na destruktywne działanie spalin prowadzi do powstania nawisów gipsowych ( proces erozji zaprawy murarskiej), które zmniejszają przekrój przewodu kominowego i ograniczają ciąg. W celu zapobiegania temu zjawisku należy okresowo monitorować trzony kominowe i dokonać renowacji na wypadek zauważenia wystąpienia oznak korozji chemicznej.

Problem ciągu kominowego jest zagadnieniem obszernym a jako zjawisko naturalne jest trudny w precyzyjnym zdefiniowaniu ze względu na zmienność parametrów odpowiadających za poprawność funkcjonowania układu kocioł-komin.

ZOBACZ TAKŻE: Jakie są najczęstsze przyczyny zbyt niskiego "ciągu" w kominie. Jak można im zaradzić? - porada eksperta