Jest w otoczeniu domu jednorodzinnego kilka stref, które wymagają szczególnego opracowania. Wynika to z reguły ze specyficznych warunków ich użytkowania i stawianych przed nimi oczekiwań. Dodatkowymi ograniczeniami są tu z reguły uwarunkowania prawne. Jedną z takich stref zdecydowanie jest miejsce gromadzenia odpadów stałych, czyli potocznie mówiąc śmietnik, lub precyzyjniej – osłona śmietnika. Jest to strefa o tyle trudna do opracowania, że stawiane przed nią wymagania są (przynajmniej pozornie) sprzeczne. Ze względu na obsługę musi być zlokalizowana od frontu działki, możliwie przy drodze dojazdowej. Ze względu na aspekty estetyczne oczekujemy raczej, że będzie ukryta przed oczami gości i łatwa do utrzymania w czystości. Z kolei ze względu na wygodę użytkowania ścierają się ze sobą dwa argumenty. Z jednej strony oczekujemy lokalizacji możliwie w pobliżu wejścia do budynku – tak, aby można było wyrzucać śmieci przy okazji wychodzenia z domu. Przeciwna opcja mówi o usytuowaniu jej możliwie daleko od głównego wejścia, zakładając pewnego rodzaju wyższość estetyki nad funkcjonalnością.

Miejsce gromadzenia odpadów stałych musi być zlokalizowane na działce i musi umożliwiać segregację śmieci. W wersji minimalnej to po prostu utwardzony placyk na którym ustawiane są pojemniki. W takim wypadku rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie precyzuje, że zastosowane kontenery muszą być wyposażone w zamykane otwory wrzutowe. W wersji nieco bardziej rozbudowanej dochodzi do tego pionowa osłona, najczęściej murowana, a nawet zadaszenie. Może to również (pod pewnymi obostrzeniami) być wydzielone pomieszczenie w budynku. Jeśli jednak decydujemy się na zewnętrzną osłonę, najlepiej usytuować ją w linii ogrodzenia, tak aby zabierała możliwie mało miejsca i była stosunkowo łatwa do ukrycia – na przykład za pomocą roślinności.

Kwestia wyglądu i lokalizacji zależy od projektu zagospodarowania działki oraz projektu samego śmietnika. Warto go zrobić, mimo że nie jest to obowiązkowe. Do budowy takiego obiektu (o ile nie jest tylko utwardzonym placem, oraz jeśli nie jest uwzględniony w np. pozwoleniu na budowę domu) wymagane jest zgłoszenie wykonania robót budowlanych. Sama lokalizacja podlega również pewnym obostrzeniom prawnym. Miejsce gromadzenia odpadów musi znajdować się co najmniej 2m od granicy sąsiedniej działki, chyba że styka się z takim samym obiektem po drugiej stronie granicy. Może znajdować się przy linii rozgraniczającej od strony ulicy, nie może jednak być usytuowane bliżej niż 3m od drzwi i okien pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi. Wszystkie te odległości dotyczą wyłącznie w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej. Przy wszystkich innych budynkach są one zdecydowanie większe. Między śmietnikiem a miejscem umożliwiającym dojazd śmieciarki powinno być w myśl tych samych przepisów utwardzone dojście. Wszystko to to kwestie projektowe decydujące o wyborze lokalizacji i formy osłony.

Dużo jednak można usprawnić (lub zepsuć) samym doborem posadzki w miejscu gromadzenia odpadów. Należałoby więc zastanowić się, jakie parametry powinna ona spełniać.

Pamiętajmy, że pojemniki na odpady najczęściej są zaopatrzone w kółka, zwykle niewielkiej średnicy. Aby je optymalnie wykorzystać – część śmietnika w której będą ustawione oraz trasa po której będą wytaczane powinny być pokryte możliwie gładką, równą kostką o niewielkich spoinach. Niewskazane są elementy postarzane czy o strukturze łamanego kamienia. Niezbyt dobrym rozwiązaniem będą również szerokie, nierówne spoiny. Doskonale natomiast sprawdzą się na przykład kostki typu Malta o gładkiej powierzchni i równych fugach. Warto również rozważyć zastosowanie produktów przemysłowych jak kostka Behaton lub Uni-dekor. Warto jednak w tym wypadku zadbać o ułożenie ich wzdłuż kierunku przetaczania pojemników. Kolejnym istotnym elementem jest impregnacja kostki. Nawierzchnia wewnątrz śmietnika jest narażona na bardzo częsty kontakt z najróżniejszymi substancjami mogącymi ją trwale zanieczyścić. Może to powodować również powstanie źródła trudnych do usunięcia nieprzyjemnych zapachów. Impregnacja znacząco zwiększy odporność nawierzchni. Wszystkie te zabiegi zredukują hałas powstający przy przeprowadzaniu pojemników do śmieciarki i z powrotem i ułatwią utrzymanie czystości. Minimalna szerokość takiej ścieżki powinna umożliwić wygodne przeprowadzenie pojemnika na śmieci. Największe używane przy domach jednorodzinnych pojemniki mają szerokość około 60cm, warto jednak założyć chociaż minimalny margines szerokości i przyjąć minimalną szerokość ścieżki około 80cm.

Inne wymagania stawiane będą ścieżce prowadzącej do śmietnika z której korzystać będą użytkownicy domu. Powinna ona mieć wygodną szerokość (80cm również wystarczy) i umożliwić komfortowe chodzenie po niej niezależnie od pory roku i warunków atmosferycznych, ale na pewno nie będzie stanowić głównego elementu kompozycyjnego. Warto więc być może do jej utwardzenia użyć kostki ażurowej, która po przerośnięciu trawą będzie na działce niemal niewidoczna. W zależności od oczekiwanego stopnia ażurowości świetnie sprawdzą się na przykład kostki Ekostrada lub płyta Meba. Innym rozwiązaniem jest użycie jako drogi „technicznej” dojazdu do garażu.

Osłona śmietnika usytuowana przy granicy działki. Rolę dojścia pełni w tym wypadku częściowo podjazd do garażu. Dodatkowo dzięki zestawieniu ze sobą dwóch śmietników z sąsiadujących posesji znacznie usprawniona jest praca obsługi śmieciarki, co z kolei skraca niedogodności związane z wywozem odpadów. Ponieważ sama osłona śmietnika nie jest głównym tematem tego artykułu, na ilustracji została ona potraktowana schematycznie (rys. Buszrem). 1. Główne wejście na działkę. 2. Wjazd do garażu. 3. Ogrodzenie działki. 4. Osłona śmietnika. 5. Osłona śmietnika na działce sąsiedniej (niezbędny warunek takiego usytuowania). 6. Wysoka zieleń osłaniająca śmietnik . 7. Nawierzchnia wewnątrz osłony pokryta gładką kostką Malta. 8. Część dojścia pokryta płytą Meba. 9. Dodatkowa furtka – dostęp do śmietnika dla mieszkańców. 10. Dostęp do śmietnika dla obsługi śmieciarki. Fot. Buszrem