Fot. Pilkington

Jak ważne są ptaki?

Ptaki są niezwykle istotnym elementem każdego ekosystemu. Dla przykładu, jaskółki i jerzyki są w stanie zjeść w ciągu doby nawet do pięciu tysięcy insektów! Inne ptaki z kolei żywą się mszycami, larwami czy ślimakami, co poprawia dobrostan roślin. Pozwalają także utrzymać czystość w miastach – wrony czy gawrony żywią się padliną, co ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa sanitarnego, a pustułki kontrolują populację miejskich gołębi.
Naukowo udowodniono, że śpiew ptaków działa uspokajająco i może poprawiać samopoczucie1. Wielkie zalety ma również obserwacja ptaków, która zbliża nas do przyrody i poprawia spostrzegawczość, zdolności poznawcze oraz zapewnia komfort psychiczny2. Ptaki są również wskaźnikiem „stanu zdrowia” ekosystemu – jeśli w naszej okolicy żyje ich wiele gatunków, możemy być pewni, że w otaczającym środowisku wszystko jest w porządku.

Fot. Pilkington

Aktywne i pasywne sposoby ochrony

Niestety, ptaki narażone są na wiele niebezpieczeństw. Badania dowodzą, że w ostatnich latach ich populacja w Europie spadła o 600 milionów osobników, a w wypadku gatunków takich jak wróble zmniejszyła się nawet o połowę3. Przyczyny znikania ptaków są różne i złożone, ale ornitolodzy i ekolodzy zgadzają się, że głównymi czynnikami są zanik bioróżnorodności, niszczenie siedlisk czy zmiany klimatu.

Z tego powodu stosuje się różnorakie systemy ochrony ptaków. Stale zwiększa się ilość rezerwatów, parków krajobrazowych i narodowych, w których różne gatunki mogą żyć nie niepokojone przez ludzi. Ptaki obejmowane są ochroną gatunkową i prawną, która znajduje swoje przełożenie na rzeczywistość. Jednym z przykładów jest zakaz dokonywania istotnych zmian w środowisku. Podczas budowy osiedla inwestor musi najpierw przeprowadzić inwentaryzację przyrodniczą, która wykaże jakie i ile gatunków ptaków (oraz innych zwierząt) zamieszkuje dany teren. Zobowiązany jest również do ochrony stanowisk poprzez np. niewycinanie drzew, na których znajdują się gniazda.

Ponieważ ludzka ingerencja w środowisko jest ogromna, przyrodnicy muszą aktywnie wspierać populację określonych gatunków. Zajmują się tym np. ogrody zoologiczne, które rozmnażają w niewoli najbardziej zagrożone gatunki w celu późniejszego wypuszczenia ich na wolność. Przykładem sukcesu takiej akcji są np. kondory kalifornijskie4. Wymarły one w naturze, ale ich populacja jest powoli odbudowywana w amerykańskich ogrodach zoologicznych.
Poza wyżej wymienionymi sposobami, przyrodnicy postulują również inne. Jednym z nich jest propozycja zakazu wstępu turystom na tereny zamieszkiwane przez chronione gatunki i oddanie ptakom ich naturalnej przestrzeni. Zabiegają także o zmiany w obrębie np. rolnictwa poprzez zmniejszenie intensywności upraw oraz niestosowanie szkodliwych środków chemicznych. Działają też na rzecz kontroli organizacji myśliwskich, zakładania budek lęgowych oraz poszerzenia świadomości o istotnej roli ptaków.

Fot. Pilkington

Kolizje ptaków z szybami – wielki problem

Ptaki doskonale przystosowały się do życia wśród ludzi, ale w mieście czyhają na nie różne zagrożenia. Jednym z największych są kolizje z szybami, które rocznie prowadzą do śmierci miliardów osobników5. Ptasi zmysł wzroku działa inaczej niż ludzki. Nie są one w stanie dostrzec transparentnej tafli szkła, a efekt lustra stwarza dodatkowe zagrożenie. Aby rozwiązać ten problem, NSG Group opracowała i wdrożyła szkło bezpieczne dla ptaków Pilkington AviSafe™. Pokryto je specjalną wzorzystą powłoką, która wzmacnia odbicie promieniowania UV i sprawia, że szkło staje się dostrzegalne dla ptaków. Oprócz tego redukuje ona powstawanie refleksów świetlnych, co zmniejsza prawdopodobieństwo kolizji.

„Pilkington AviSafe^™ jest przystosowane do zmysłu wzroku ptaków, ale posiada również zalety klasycznego szkła architektonicznego. Można je łączyć w szybach zespolonych z innymi rodzajami szkła i nadać również inne właściwości takie jak ochrona przed słońcem, izolacja termiczna czy zwiększenie bezpieczeństwa” – mówi Ryszard Chłopek, Sales Manager VAP w Pilkington Polska. – „Przeszło pozytywnie test WIN (mierzy on wpływ odbicia na reakcję ptaków), więc może być z powodzeniem stosowane np. w fasadach i oknach biurowców, co pozwoli uratować setki, jeśli nie tysiące ptaków rocznie” - dodaje.

Jak widać, ptaki można chronić na wiele różnych sposobów. Możemy je wspierać również na własną rękę i to nie tylko zimą. W okresie zimowym, gdy temperatury spadną poniżej zera, warto dokarmiać ptaki ziarnami czy gotowanymi warzywami. Pamiętajmy, żeby nie karmić ptaków chlebem, gdyż nie są one w stanie go strawić, a jego spożycie w dużych ilościach może powodować u nich choroby. Z kolei w lecie, w najgorętsze i najsuchsze dni, warto wystawić okolicznym ptakom poidełko z wodą. Na pewno odwdzięczą się nam pięknym śpiewem o poranku.