Fot. KrispolFot. Wiśniowski
Zimą, razem z prognozą pogody, często sprawdzamy również poziom zanieczyszczenia powietrza. Jeśli jest wysoki, lepiej zostać w domu i zrezygnować np. ze spaceru. W wielu miejscach w Polsce, nawet miejscowościach uzdrowiskowych, średnioroczne stężenie PM10 (mieszanina zawieszonych w powietrzu cząsteczek, negatywnie wpływających na układ oddechowy, których średnica nie przekracza 10 mikrometrów) bije niechlubne rekordy, o czym informuje chociażby zestawienie przygotowane przez Polski Alarm Smogowy. Problem smogu jest bardzo „demokratyczny” - dotyka miasta, miasteczka i wsie w całym kraju. Najbardziej dotkliwy jest tam, gdzie mamy do czynienia z tzw. niską emisją, a do ogrzewania budynków służą stare piece, w których spalać można niemalże wszystko.

Fot. Krispol

Smog – dlaczego jest niebezpieczny?

W sezonie zimowym przebywając na zewnątrz, możemy wręcz poczuć w powietrzu charakterystyczny duszący zapach. Wiele osób skarży się w tym czasie na problemy z oddychaniem, uczucie drapania w gardle, chrypkę czy też katar. Może być to nie tylko efekt przeziębienia, ale i oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Wdychając je jesteśmy narażeni na stały kontakt ze szkodliwymi związkami, jak np. metale ciężkie, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu czy też benzen. Im mniejsza średnica tych cząstek, tym bardziej skutecznie przenikają one do kolejnych odcinków naszego układu oddechowego, a także do krwioobiegu.

Fot. Tytan
Złej jakości powietrzem gorzej się oddycha. Skutki smogu mogą być jednak dalekosiężne. Wpływa on na ogólne obniżenie odporności całego organizmu, a więc zwiększa podatność na różnego rodzaju infekcje, może wywoływać też alergię i astmę. Częsta ekspozycja na smog to także zwiększone ryzyko rozwoju zapalenia płuc i zapalenia oskrzeli, chorób układu rozrodczego, nerwowego, oraz nowotworów. Szczególnie niebezpieczny może być on dla osób starszych, małych dzieci, kobiet w ciąż oraz osób zmagających się z przewlekłymi chorobami układu oddechowego.

Smog negatywnie wpływa nie tylko na funkcjonowanie naszego organizmu, ale również na psychikę. Obniża samopoczucie i jakość życia. Powoduje, że zamiast spędzać aktywnie czas na zewnątrz, zostajemy przymusowo zamknięci w swoich domach. Jak wskazują dane, z powodu chorób wywołanych zanieczyszczonym powietrzem w Polsce rocznie umiera ok. 45 000 osób, czyli ponad 7 razy więcej niż w wyniku biernego palenia.

Fot. Tytan

Jak walczyć ze smogiem?

W walce ze smogiem nie jesteśmy bezradni. Przebywając na zewnątrz możemy używać antysmogowych maseczek, wyposażonych w specjalne filtry, a w domach korzystać z oczyszczaczy i postawić na rośliny doniczkowe, które nawilżają powietrze. Najważniejsze jest jednak to, żeby pozbyć się źródła problemu. W przypadku smogu są to przede wszystkim: ogrzewanie budynków przestarzałymi domowymi piecami, emisja spalin samochodowych oraz emisja zanieczyszczeń przez zakłady przemysłowe. Co możemy tu zrobić? Wbrew pozorom, bardzo dużo. Wiele zależy od naszych codziennych wyborów.

Jeśli jesteśmy właścicielami domu jednorodzinnego, to dobrą decyzją jest więc wymiana starego źródła ogrzewania na nowoczesne, takie, które emituje mniej zanieczyszczeń. Do tego ocieplenie budynku (ścian zewnętrznych, dachu, izolacja fundamentów) oraz wymiana zużytej stolarki okiennej i drzwiowej: okien, drzwi zewnętrznych i bramy garażowej na energooszczędne produkty z dobrym montażem. Wszystko po to, aby ograniczyć tzw. mostki termiczne, przez które ciepło ucieka z budynku na zewnątrz. Dzięki temu przyczynimy się do ograniczenia niskiej emisji w naszej najbliższej okolicy, a więc poprawimy jakość powietrza, którym na co dzień oddychamy. To również dobra inwestycja dla środowiska naturalnego (mniejsza emisja zanieczyszczeń do atmosfery) i pod kątem finansowym: oszczędność wydatków na ogrzewanie i bardziej efektywne zarządzanie energią, a przede wszystkim znacząca poprawa komfortu życia.

Przy kompleksowej termomodernizacji domu istotne wsparcie finansowe pozyskamy z programu „Czyste Powietrze”, który od 3 stycznia 2023 roku funkcjonuje w nowej wersji. Wprowadzone w nim zmiany obejmują m.in. podwyższenie progów dochodowych, zwiększenie wysokości dotacji oraz możliwość złożenia kolejnego wniosku o dofinansowanie dla tych, osób, które już wcześniej skorzystały z programu.

Jak mówi łacińska sentencja „Sic parvis magna” – „wielkich czynów małe początki”. Takim początkiem większej zmiany może być decyzja o zmianie starego ogrzewania na nowe, ocieplenie budynku czy wymiana starych okien, drzwi i bramy garażowej na nowe, cieplejsze wyroby. Już jeden dymiący, stary piec mniej, to przecież lepsze, czyste i zdrowsze powietrze dla nas, naszych dzieci oraz wnuków.