1. Wstęp

Badania ruchu budowlanego są prowadzone w Głównym Urzędzie Nadzoru Budowlanego od 1995 roku.
Podstawą tych działań jest ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn.zm.), która określa zasady i sposób prowadzenia badań, gromadzenia oraz opracowywania zebranych danych, a także udostępniania i rozpowszechniania wyników, jako oficjalnych danych statystycznych.

Analizy dotyczące obiektów budowlanych oddanych do użytkowania oraz rozbiórek realizowane są w ramach programu badań statystyki publicznej, natomiast analizy wydanych pozwoleń na budowę i liczby nimi objętych obiektów - prowadzone są jako badania własne, pomocne dla realizacji zadań statutowych Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

W 2006 r. rozszerzono badania o zalegalizowane obiekty budowlane, a w 2009 r. o informacje na temat liczby decyzji - zezwoleń na realizację inwestycji drogowej wydanych na podstawie ustawy z dnia 10.04.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) i obiektów nimi objętych. Natomiast w grudniu 2010 r. zakres zbieranych informacji został powiększony o dane na temat liczby zezwoleń na budowę budowli przeciwpowodziowych oraz liczby obiektów objętych tymi zezwoleniami (ustawa z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych /Dz. U. Nr 143, poz. 963/).

Dane źródłowe wykorzystane w opracowaniu pochodzą ze sprawozdań urzędów wojewódzkich i starostw oraz wojewódzkich i powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego. Materiał statystyczny z województw przesyłany jest do GUNB dwa razy w roku, do 15. dnia następnego miesiąca po zakończeniu półrocza kalendarzowego.

W niniejszym opracowaniu zawarto porównanie danych dotyczących ruchu budowlanego z I półrocza 2012 r. w stosunku do I półroczy lat 2011- 2007.

2. Pozwolenia na budowę 2.1 Informacje ogólne

W I połowie 2012 roku, w odniesieniu do analogicznych okresów pięciu lat poprzednich, tj.: 2011, 2010, 2009, 2008 i 2007 roku, odnotowano zmianę ogólnej liczby pozwoleń na budowę wydanych przez organy administracji architektoniczno -budowlanej, w tym zmianę liczby pozwoleń na budowę budynków mieszkalnych.

W I półroczu 2012 roku wydano ogółem 93 325 pozwoleń dla 103 999 obiektów budowlanych, podczas gdy liczby te wynosiły odpowiednio w I półroczu:
- 2011 roku: 98 684 pozwolenia dla 108 730 obiektów budowlanych,
- 2010 roku: 97 749 pozwoleń dla 106 039 obiektów budowlanych,
- 2009 roku: 95 373 pozwolenia dla 103 639 obiektów budowlanych,
- 2008 roku: 105 443 pozwolenia dla 115 493 obiektów budowlanych,
- 2007 roku: 102 777 pozwoleń dla 114 480 obiektów budowlanych


W związku z powyższym w I połowie 2012 r. w stosunku do I połowy pięciu wcześniejszych lat odnotowano spadki liczby wydanych pozwoleń na budowę w granicach 2,1-11,5 % (o 5,4 % w stosunku do Ipł. 2011 r., o 4,5% w stosunku do I pł. 2010 r., o 2,1°% w stosunku do I pł. 2009 r., o 11,5% w stosunku do Ipł. 2008 r. i o 9,2% w stosunku do I pł. 2007 r.).


Z zebranych danych wynika, że w pierwszych półroczach lat 2012-2007 w liczbie wydanych pozwoleń na budowę dominowały pozwolenia dotyczące budynków mieszkalnych. Ich stosunek procentowy w odniesieniu do ogólnej liczby wydanych pozwoleń na budowę wynosi średnio ponad 43%, a odpowiednio: 43,6 % w 2012 r., 47,5 % w 2011 r., 47,9 % w 2010 r., 48,8 % w 2009 r., 50,5 % w 2008 r. i 48,8 % w 2007 r. (tabela 2).

Jednakże jak wynika z danych, w pierwszym półroczu 2012 r., mimo zachowania powyższej proporcji, w związku z mniejszą liczbą wydanych pozwoleń na budowę ogółem, odnotowano spadek liczby wydanych pozwoleń na budowę budynków mieszkalnych, w odniesieniu do analogicznych okresów lat 2011-2007. Wynosi on 14,4-30,9% w kolejnych analizowanych okresach (tabela 2).

Spadek ten, rejestrowany w stosunku do analizowanych półroczy lat ubiegłych, szczególnie widoczny jest w kategorii budynków jednorodzinnych.

W wartościach bezwzględnych spadek liczby pozwoleń na budowę dla budynków mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych wynosi odpowiednio:
- o 6 155 pozwoleń dla Bj i o 5 pozwoleń dla Bw - w stosunku do 2011 r.,
- o 6 190 pozwoleń dla Bj i o 21 pozwoleń dla Bw - w stosunku do 2010 r.,
- o 5 825 pozwoleń dla Bj i o 36 pozwoleń dla Bw - w stosunku do 2009 r.,
- o 12 207 pozwoleń dla Bj i o 381 pozwoleń dla Bw - w stosunku do 2008 r.,
- o 9 057 pozwoleń dla Bj i o 470 pozwoleń dla Bw - w stosunku do 2007 r. Dane dotyczące pierwszego półrocza 2012 r. podane zostały w tabeli 2.


W tabeli 3 przedstawiono relację (w ujęciu procentowym) liczby wydanych pozwoleń na budowę w I półroczu 2012 r. do liczby wydanych pozwoleń na budowę w analogicznych okresach lat 2011-2007 w podziale na kategorie obiektów budowlanych.


Jak wynika z powyższych danych wzrost liczby wydanych decyzji o pozwoleniu na budowę w stosunku do wszystkich badanych okresów odnotowano jedynie w kategorii rurociągi, linie telekomunikacyjne i elektroenergetyczne (w granicach 5-51%). Natomiast spadek liczby pozwoleń na budowę wydanych w I półroczu 2012 r. w odniesieniu do całego badanego okresu odnotowany został w kategoriach budynków mieszkalnych (jednorodzinnych i wielorodzinnych) oraz obiektów przemysłowych i magazynowych.

Wydane w pierwszym półroczu 2012 r. pozwolenia na budowę obejmowały 103 999 obiektów budowlanych. Tak w tym okresie, jak i w pozostałych analizowanych półroczach na jedno pozwolenie na budowę przypadało średnio około 1,1 obiektu budowlanego.

Jednak w poszczególnych kategoriach obiektów budowlanych stosunek liczby obiektów budowlanych przypadających na jedno pozwolenie na budowę jest zróżnicowany. Najwięcej obiektów objętych jednym pozwoleniem występuje w budownictwie:
- wielorodzinnym i zawiera się w granicach 1,82-2,38 (2,38 obiektu w 2012 r., 1,95 w 2011 r., 1,86 w 2010 r., 1,82 w 2009 r., 1,91 w 2008 r., 2,33 w 2007 r.);
- zamieszkania zbiorowego i zawiera się w granicach 1,61-2,06 (1,85 w 2012 r., 2,03 w 2011 r., 1,69 w 2010 r., 1,75 w 2009 r., 2,06 w 2008 r., 1,61 w 2007 r.)

2.2 Pozwolenia na budowę w układzie wojewódzkim

W I półroczu 2012 r.:
- najwięcej decyzji o pozwoleniu na budowę wydano w województwach:
mazowieckim (13 847), wielkopolskim (11 701), małopolskim (9 270) i śląskim (7 564);
- najmniej decyzji o pozwoleniu na budowę wydano w województwach opolskim (1 350), lubuskim (2 290), podlaskim (2 866) i świętokrzyskim (2 992).
W I półroczu 2012 r.:
- najwięcej obiektów budowlanych objętych decyzjami o pozwoleniu na budowę było w województwach: mazowieckim (15 191), wielkopolskim
(13 000), małopolskim (9 664) i śląskim (8 078);
- najmniej obiektów budowlanych objętych decyzjami o pozwoleniu na budowę było w województwach: opolskim (1 487), lubuskim (2 449) i świętokrzyskim (3 247).

2.3 Pozwolenia na budowę w układzie regionalnym

W I półroczu 2012 r. w porównaniu z I połową lat 2011-2007 w większości regionów wystąpił spadek liczby wydanych decyzji o pozwoleniu na budowę.

Spadek wydanych pozwoleń na budowę we wszystkich regionach odnotowano w stosunku do analizowanych okresów 2011 r. oraz 2008 r.. W stosunku do pozostałych lat, w pierwszym półroczu 2012 r. w poszczególnych regionach zarejestrowano cztery wzrosty (o 0,6-20,2%) (tabela 5).

Największe spadki występują w:

- Regionie Południowo-Zachodnim (14-28,4 %) oraz
- Regionie Południowym (6,8-15,0 %). Najmniejsze spadki występują w:
- Regionie Wschodnim (1,6-5,8% przy wzroście o 6,6 % w stosunku do 2007 r.) oraz
- Regionie Północno-Zachodnim (0,3-11,7% przy wzroście o 1,5% w stosunku do 2010 r. i o 0,6% w stosunku do 2009 r. ).

Z analizowanych danych wynika także, że w I półroczu 2012 r.:

- najwięcej decyzji o pozwoleniu na budowę wydano w regionach: Centralnym (20 933), Wschodnim (17 755) i Północno-Zachodnim (17 295);
- najmniej decyzji o pozwoleniu na budowę wydano w regionie Południowo-
Zachodnim (6 031).

Jednocześnie w I półroczu 2012 r.:
- najwięcej obiektów budowlanych objętych decyzjami o pozwoleniu na budowę było w regionach: Centralnym (23 042), Wschodnim (19 678), Północno-Zachodnim (19 610) i Południowym (17 742);
- najmniej obiektów budowlanych objętych decyzjami o pozwoleniu na budowę było w regionie Południowo-Zachodnim (6 589).

2.4 Pozwolenia na budowę w układzie I i II półrocza w latach 2012-2007 z prognozą liczby pozwoleń na budowę w II półroczu roku 2012

Dane dotyczące wydawanych pozwoleń na budowę w poprzednio badanych latach 2011-2007 pozwalają stwierdzić, że w pierwszych półroczach tych lat zostało wydanych mniej pozwoleń na budowę niż w drugiej połowie roku. Prawidłowość tę potwierdza zestawienie zawarte w poniższej tabeli.


Jak wynika z przedstawionego wyliczenia, w każdym roku analizowanego okresu liczba wydanych pozwoleń na budowę w I półroczu stanowiła odpowiednio:
- 44,6% łącznej liczby wydanych pozwoleń na budowę w 2011 r.;
- 44,9% łącznej liczby wydanych pozwoleń na budowę w 2010 r.;
- 44,9% łącznej liczby wydanych pozwoleń na budowę w 2009 r.;
- 45,2% łącznej liczby wydanych pozwoleń na budowę w 2008 r. oraz
- 44,6% łącznej liczby wydanych pozwoleń na budowę w 2007 r.

Przyjmując, że również w 2012 r. będzie zachowana powyższa zależność i wskaźnik przyjmie odpowiednio wartość średnią z analizowanych lat (tzn. 0,448631) - oszacowano, że w 2012 r. zostaną wydane 208 022 pozwolenia na budowę (w tym 114 697 pozwoleń w II półroczu 2012 r.).
Trzeba jednocześnie zauważyć, że opracowana w I połowie 2011 r. prognoza dla całego 2011 r. szacowała liczbę wydanych pozwoleń na 219 702, podczas gdy wydano ich 221 033 (tj. o 2 331 pozwoleń więcej niż prognozowano) - co daje błąd prognozy wynoszący 1,61% - świadczący o dużej wiarygodności obliczeń.

3. Obiekty budowlane oddane do użytkowania 3.1. Informacje ogólne

Dane statystyczne o liczbie obiektów budowlanych oddanych do użytkowania pozwalają na określenie realnego przyrostu nowych zasobów budowlanych, skali wykonywanych robót i pośrednio długości trwania procesu budowlanego. Cykl inwestycyjny, od wydania pozwolenia na budowę do zgłoszenia zamiaru przystąpienia do użytkowania obiektu lub uzyskania pozwolenia na jego użytkowanie, trwa przeciętnie od 1,5 roku do 3 lat. Zatem liczba obiektów budowlanych oddanych do użytkowania w danym roku/półroczu jest pochodną między innymi liczby pozwoleń na budowę wydawanych w latach poprzednich.

W I półroczu 2012 roku do użytkowania przekazano 73 256 obiektów budowlanych, tzn. więcej niż w I półroczu:
- 2011 o 12,3% (o 8052 obiekty),
- 2010 o 17,4 % (o 10 865 obiektów),
- 2009 o 18 % (o 11 152 obiekty),
- 2008 o 7,4 % (o 5065 obiektów),
- a jednocześnie mniej o 1,2 % (o 885 obiektów) niż w I półroczu 2007 r.


Wzrost liczby oddawanych do użytkowania budynków mieszkalnych przy jednoczesnym spadku liczby wydawanych pozwoleń na budowę wynika z dużej liczby tychże pozwoleń wydanych w minionych latach, a także przeciętnej kilkuletniej długości procesów inwestycyjnych.



W badanych okresach analizowanych lat budynki mieszkalne były największą grupą obiektów oddanych do użytkowania. Stanowiły od 44,1 % do 54,0 % wszystkich obiektów oddanych do użytkowania w tym czasie (w 2007 r. - 44,1 %, w 2008 r. - 51,6 %, w 2009 r. - 52,5 %, w 2010 r. - 54 %, w 2011 r. - 53,3%, w 2012 r. - 52 %).


Ogółem w I półroczu 2012 r. w strukturze obiektów budowlanych oddanych do użytkowania zaszły następujące zmiany - w porównaniu z:
- I połową 2011 i I połową 2010 roku: we wszystkich dziesięciu badanych obszarach budownictwa nastąpił wzrost liczby oddanych do użytkowania obiektów budowlanych;
- I połową 2009 roku: w ośmiu badanych obszarach budownictwa nastąpił wzrost liczby oddanych do użytkowania obiektów budowlanych, a w dwóch spadek;
- I połową 2008 roku i I połową 2007 roku: w sześciu badanych obszarach budownictwa nastąpił wzrost liczby oddanych do użytkowania obiektów budowlanych, a w czterech spadek.

Ruch budowlany w I półroczu 2012 roku cz. II