Wykończenie takiego dachu może stanowić warstwa żwiru lub płytek, w przypadku gdy jesteśmy zainteresowani uzyskaniem dodatkowej przestrzeni tarasowej. Można także na nim ułożyć warstwę ziemi i wykończyć go w formie dachu zielonego. Dachy zielone są właśnie tą formą pokrycia dachu płaskiego, która ze względów estetycznych zdobywa coraz większą popularność.

Materiały i wykonanie

Dachy odwrócone najczęściej są projektowane na podłożu betonowym (ze względu na jego wysoką wytrzymałość). Podłoże powinno być odpowiednio wyprofilowane, ze spadkami w kierunku wpustów. Minimalny spadek powinien zapewniać odprowadzenie wody z całej połaci i powinien wynosić minimum 1% (zalecane 2%). Podłoże betonowe gruntujemy środkiem gruntującym i pozostawiamy do przeschnięcia. Następnie zgrzewamy dwie warstwy papy podkładowej termozgrzewalnej. Ze względu na swój charakter i utrudnienie w ewentualnych pracach naprawczych zalecane jest stosowanie dwóch pap modyfikowanych SBS na osnowie poliestrowej o gramaturze min. 200 g/m2 (np. CZARNA MAMBA SBS MAX PYE PV200 S40). Zaleca się montaż dwóch pap o tym samym rodzaju bitumu. Nie należy stosować pap oksydowanych lub pap na osnowie z welonu szklanego. Kolejnym etapem jest ułożenie izolacji termicznej. Najlepszym materiałem są płyty wykonane ze styropianu ekstrudowanego (JACKODUR SF/GL 35-500) ze względu na jego wysoką wytrzymałość mechaniczną, dobre właściwości izolacyjne i bardzo niską nasiąkliwość. Płyty powinny być ułożone w dwóch warstwach z przesunięciem drugiej warstwy w celu uniknięcia „klawiszowania” co jest szczególnie ważne w przypadku tarasów użytkowych. Na płytach styropianowych układamy luzem warstwę geowłókniny i wysypujemy warstwę żwiru. Grubość warstwy żwiru powinna zapewniać odpowiednie obciążenie dla płyt styropianowych równoważące siły ssania wiatru, zwłaszcza w strefie brzegowej budynku i na narożach (warstwa żwiru powinna mieć grubość minimum 5 cm, ale konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich obliczeń tak samo jak w przypadku pokrycia dachowego mocowanego mechanicznie). Warstwą wykończeniową pokrycia dachowego może też być system zazielenienia. W zależności od systemu (intensywny lub ekstensywny) będzie to warstwa humusu (ziemi) lub maty zazieleniające.

W przypadku gdy mamy do czynienia z dachem tarasowym istnieje możliwość ułożenia okładziny z płytek. Płytki układamy bezpośrednio na odpowiednio wyprofilowanej warstwie żwiru (powinien to być żwir o drobniejszych ziarnach) lub za pomocą specjalnych plastikowych podkładek na geowłókninie. Podkładki są dostępne w handlu w dwóch rodzajach – bez regulacji wysokości, oraz z regulacją wysokości. W przypadku zastosowania podkładek należy zastosować płytki o odpowiedniej wytrzymałości. Dobrym rozwiązaniem jest też ułożenie płytek z pewnym spadkiem. Umożliwia to odprowadzenie wody do wpustów bezpośrednio z powierzchni płytek.
Konieczne jest też zastosowanie odpowiednich wpustów dachowych (typ tarasowy) umożliwiających odprowadzenie wód opadowych z poziomu płytek (czy izolacji termicznej), a także z poziomu izolacji przeciwwodnej (papa termozgrzewalna).

Ze szczególną dbałością należy wykonać obróbki detali dachowych takich jak kominy, attyki i ściany. Należy przy tym pamiętać, że wierzchnią warstwę tych obróbek musi stanowić papa termozgrzewalna wierzchniego krycia. Nie można stosować w tym przypadku papy podkładowej, gdyż promieniowanie UV może spowodować uszkodzenie jej struktury. Należy przyjąć zasadę, że wszystkie miejsca wystawione na działanie promieniowania słonecznego należy wykonać z papy wierzchniego krycia.

Często pomijaną sprawą przy pracach nad dachem odwróconym jest jakość zastosowanego żwiru. Najlepszym materiałem jest żwir rzeczny płukany. Zbyt duża zawartość drobnych frakcji, piasku czy wręcz pyłu może doprowadzić do zapchania wpustu, a co za tym idzie do zgromadzenia się na połaci dachowej dużej ilości wód opadowych. Znaczny ciężar wody opadowej może doprowadzić do uszkodzenia konstrukcji obiektu i do katastrofy budowlanej. Aby tego uniknąć należy przewidzieć montaż awaryjnych przelewów przez attykę. Przelewy te umieszczane są na wysokości około 5-15 cm nad poziomem połaci dachowej (wysokość powinna być dobrana przez projektanta na podstawie wytrzymałości konstrukcji – należy przewidzieć możliwość powstania „basenu” na połaci dachowej i określić jaki ciężar jest w stanie przenieść konstrukcja) i służą odprowadzeniu zebranego nadmiaru wody bezpośrednio na zewnątrz obiektu. Sytuacja taka może mieć miejsce również w okresie późnej jesieni czy wiosny. Ze względu na duże różnice temperatur, woda znajdująca się w wpustach dachowych może ulec zamarznięciu, co uniemożliwi skuteczne odprowadzenie wody. Aby tego uniknąć celowe jest zastosowanie wpustów ogrzewanych (ogrzewanie wpustu jest włączane w przypadku wystąpienia ujemnej temperatury).

Zalety rozwiązania

Dzięki zastosowaniu odwrotnego ułożenia warstw izolacji termicznej i przeciwwodnej, pokrycie dachowe poddawane jest znacznie mniejszym wahaniom temperatury, co prowadzi do wydłużenia okresu użytkowania. Nie bez znaczenia jest też ochrona pokrycia przed uszkodzeniami mechanicznymi. Dla wielu osób ważny też będzie wizualny efekt, oraz możliwość korzystania z tarasu.

Zazielenienie dachu odwróconego
Rozróżniamy tu dwa rodzaje zazielenienia:

- ekstensywne – zazielenienie z niską roślinnością, nie wymagającą intensywnej pielęgnacji ogrodniczej. System jest rozkładany na połaci dachowej w postaci mat wegetacyjnych z zakorzenionymi różnymi typami roślinności. Zaletami tego systemu jest szybkość montażu, uzyskanie efektu zielonego dachu już po rozwinięciu maty oraz niski ciężar (ok. 20 – 30 kg/m2);
- intensywne – pod roślinność wymagana jest gruba warstwa urodzajnej ziemi (humusu) i intensywna pielęgnacja ogrodnicza. Istnieje tu możliwość dowolnego kształtowania sposobu zazielenienia i dowolnego doboru roślinności. Wadą systemu jest jego wysoki ciężar (około 90 – 450 kg/m2 w zależności od grubości warstwy ziemi i rodzaju zazielenienia). System ten można stosować na stropach o odpowiedniej wytrzymałości.

W przypadku obu systemów ważne jest zastosowanie specjalnej wkładki przeciwkorzennej zabezpieczającej warstwę hydroizolacyjną przed przerastaniem korzeni.

Roślinność na dachach korzystnie wpływa na mikroklimat otoczenia przez pochłanianie zanieczyszczeń, podnoszenie wilgotności i obniżanie wysokich temperatur latem (może obniżyć temperaturę nad powierzchnią dachu z około 80°C do 25°C). Redukuje ona też negatywny wpływ warunków atmosferycznych na pokrycie dachowe podnosząc jego trwałość. Wpływa także pozytywnie na redukcję hałasu dzięki dobrym właściwościom pochłaniania fal akustycznych, co jest nie bez znaczenia w przypadku obiektów położonych w centrach miast.