Działania proekologiczne są wspierane przez instytucje unijne i krajowe, m.in. NFOŚiGW, a także gminy i powiaty. Te ostatnie, dzięki zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska, począwszy od 2011 r. mogą udzielać bezzwrotnych dotacji na budowę przydomowych oczyszczalni. Ubiegać się o nie mogą m.in. właściciele budynków jednorodzinnych, wspólnoty mieszkaniowe, ale też przedsiębiorstwa i inne osoby prawne. Informacje o możliwych źródłach i poziomach dofinansowania znaleźć można przede wszystkim w urzędach gmin i powiatów, w urzędach marszałkowskich, a także narodowym i wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Warto też odwiedzić ośrodki doradztwa rolniczego.

Dotacje

Gminy i powiaty dysponują środkami pozyskanymi z kar i opłat środowiskowych, które mogą przeznaczyć na wspieranie działań mających na celu ochronę środowiska. Nowelizacja Prawa ochrony środowiska daje im możliwość dotowania inwestycji prowadzonych m.in. przez osoby fizyczne – posiadające prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz zameldowane na terenie gminy/powiatu. Kwota dotacji może wynieść od 20 do 80% inwestycji – wysokość finansowego wsparcia zależy od zasobności gminy, a także określonych w uchwałach gminnych czy powiatowych zasad dysponowania środkami, warunków ich przyznawania i sposobów rozliczania. Każda gmina/powiat ustala je we własnym zakresie.

Należy pamiętać, że budowa oczyszczalni jest jednym z wielu obszarów, na jakie mogą być wydatkowane wspomniane środki. Dlatego na ogół na dofinansowanie z tej puli mogą liczyć w pierwszej kolejności szkoły, przedszkola, szpitale i inne pozostające w gestii gminy czy powiatu instytucje i osoby prawne. Firmy czy osoby fizyczne są dotowane wówczas, gdy brak oczyszczalni w szczególny sposób zagraża środowisku.

Oczywiście, wszystko zależy od gminy/powiatu i stawianych sobie przez nie celów. Na pewno warto zorientować się, jakie są szanse na otrzymanie tego typu wsparcia. W urzędzie uzyskamy też informacje, co wchodzi w zakres finansowania, jaki jest minimalny wkład własny, w jaki sposób i kiedy zostanie przekazana dotacja itp. Ważne jest też uzyskanie wiedzy na temat wymagań, jakie musi spełnić inwestor planujący ubiegać się o dotację, jakie dokumenty musi przedłożyć, w jakim terminie.

Oprócz środków własnych, gmina może też na budowę POS przeznaczyć środki unijne czy z NFOŚiGW. Wymaga to jednak spełnienia przez nią określonych warunków i przygotowania specjalnego projektu. Jeśli jednak gmina pozyskała środki na wybudowanie na swoim terenie przydomowych oczyszczalni ścieków, warto dowiedzieć się, jaki zakres formalności bierze na siebie, a jaki ceduje na inwestora.

Narodowy Fundusz prowadzi program "Dofinansowanie przydomowych oczyszczalni ścieków oraz podłączeń budynków do zbiorczego systemu kanalizacyjnego", który rozpisany został na lata 2011-2015. Jego celem jest poprawa stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez zapewnienie dofinansowania przedsięwzięć mających na celu wypełnienie wymogów Dyrektywy 91/271/EWG w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych. Nabór wniosków do programu prowadzony będzie do 31 grudnia 2013 roku. Wg planów, w kolejnych latach program kontynuować będą Wojewódzkie Fundusze OŚiGW.



W ramach programu przewidziano dwie formy dofinansowania – pożyczkę i dotację. Ubiegać się można o dofinansowanie w wysokości do 90% kosztów kwalifikowanych, w tym do 45% w formie pożyczki i do 45% w formie dotacji. Istnieje możliwość skorzystania w maksymalnej kwoty dofinansowania po 45% z każdej z przewidzianych form; ale dopuszcza się też, że beneficjent skorzysta wyłącznie z dofinansowania w formie albo pożyczki, albo dotacji. Należy jednak pamiętać, że w przypadku ubiegania się wyłącznie o dotację, beneficjent musi przedstawić dokumenty potwierdzające, że dysponuje zabezpieczeniem pozostałych 55% środków niezbędnych do zrealizowania inwestycji.

O dofinansowanie ubiegać się mogą jednostki samorządu terytorialnego i ich związki lub podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Wsparcie finansowe udzielane jest na realizację projektów mających na celu zagospodarowanie ścieków bytowo-gospodarczych generowanych przez gospodarstwa domowe (włączając wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie), agroturystyczne, a także obiekty użyteczności publicznej. Ważne – aby uzyskać pomoc, działka, na której planowana jest inwestycja, musi być zabudowana, a budynek – użytkowany.

O tym, kto uzyska wsparcie z środków z Narodowego Funduszu, decyduje ich beneficjent. Jeśli na terenie gminy czy powiatu realizowany jest program opierający się o te fundusze, aplikować o ich przyznanie może także właściciel domu jednorodzinnego. Jednak szansę na wsparcie budowy biologicznej POS ma on jedynie wówczas, gdy nie ma możliwości - i w najbliższych latach takowej nie będzie – podłączenia go do kanalizacji zbiorczej z racji braku ekonomicznego uzasadnienia. W większości przypadków dotyczy to zabudowy rozproszone. Wnioskodawca musi wykazać się dysponowaniem środkami własnymi w wysokości min. 10%.
W ramach programu finansowane jest m.in. wykonanie przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków (PBOŚ)o przepustowości do 50 RLM (obsługujące do 50 osób). Warunkiem jest jednak m.in. posiadanie przez producenta czy dystrybutora reaktora biologicznego deklaracji zgodności z normą PN-EN 12566-3+A1:2009 oraz wyników badań tę zgodność potwierdzających, wydanych przez laboratorium notyfikowane przez Komisję Europejską.

Warto zwrócić uwagę, że finansowane są wyłącznie biologiczne przydomowe oczyszczalnie ścieków. W zakres kosztów, które podlegają refundacji, wchodzą wydatki poniesione m.in. na:
- wykonanie projektu i zebranie innych niezbędnych dokumentów ;
- zapewnienie odpowiedniego nadzoru realizacji inwestycji (koszty nadzoru inwestorskiego);
- zakup i dostawę urządzeń i linii technologicznych mających bezpośredni wpływ na efekt ekologiczny przedsięwzięcia;
- przygotowanie terenu;
- prace ziemne i budowlano-montażowe;
- prace związane z montażem elementów oczyszczalni;
- prace związane z uporządkowaniem terenu (przywróceniem go do pierwotnego stanu).
Dokładny zakres kosztów kwalifikowanych można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Funduszu http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/ochrona-wod/pbos-i-podlaczenia/.

Kredyty i pożyczki

Dotacje udzielane są z funduszy gminnych lub unijnych i bez wątpienia są najbardziej atrakcyjną formą wsparcia proekologicznych inwestycji. Ponieważ jednak przyznawane w ich ramach środki nie obejmują 100% kosztów, a nie zawsze inwestor dysponuje pozostałą kwotą, pomocne może być skorzystanie z kredytu lub pożyczki o preferencyjnym oprocentowaniu. Np. pożyczka udzielana w ramach programu "Dofinansowanie przydomowych oczyszczalni ścieków oraz podłączeń budynków do zbiorczego systemu kanalizacyjnego" jest oprocentowana na poziomie 3,5% rocznie.

Kredyty i pożyczki na preferencyjnych zasadach oferowane są przez wybrane banki, a także rządowe i pozarządowe instytucje. Informacji na temat aktualnej oferty można szukać na stronach internetowych oraz w siedzibach takich instytucji, jak Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Bank Ochrony Środowiska (BOŚ Bank), Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Fundusz Mikro, Fundacja Wspomagania Wsi. (8x25=200)