Keramzyt to materiał stosowany w budownictwie ze względu na swoje właściwości. Największy zakład produkcyjny keramzytu mieści się w Gniewie i należy do Saint-Gobain Construction Products Polska sp. z o.o. W 2005 roku został wprowadzony system Optiroc Blok, który ujednolicił parametry elementów wytwarzanych z keramzytobetonu: pustaków, bloczków fundamentowych, bloczków akustycznych, stropów oraz pustaków wentylacyjnych (obecnie funkcjonuje pod nazwą Leca Blok).

Fot. oBud.pl

Pustaki i bloczki z keramzytobetonu

Keramzyt w materiałach budowlanych stanowi 70 – 90 procent. Pozostałe składniki keramzytobetonu to cement, pigment i piasek. Metr sześcienny keramzytu waży około 300 kilogramów czyli pięć, sześć razy mniej niż piasek. Bloczki i pustaki z keramzytobetonu należą do jednych z najlżejszych materiałów do murowania ścian. Mury z tych wyrobów są najczęściej dwukrotnie lżejsze niż mury z innych wyrobów (ceramiki i betonu). Ze względu na porowatą strukturę granulatu bloczki i pustaki są bardzo dobrym izolatorem akustycznym i termicznym.

Paroprzepuszczalność

W porównaniu z innymi materiałami ściennymi keramzytobeton ma bardzo dobry współczynnik paroprzepuszczalności. Miarą paroprzepuszczalności materiału jest współczynnik oporu dyfuzyjnego μ (zgodnie z PN-EN 12524). Przykłady współczynnika μ dla różnych materiałów:
- pustak keramzytobetonowy 4;
- beton komórkowy 6;
- ceramika – 10;
- silikat – 15;
- styropian – 60;
- beton – 80.
Wynika to ze struktury jego budowy, pomiędzy granulkami keramzytobetonu pozostają przestrzenie, które pozwalają na swobodne przemieszczanie się wilgoci. Jeśli wziąć pustak i polać go wodą, widać jak woda przelatuje przez niego, co nie jest tak oczywiste w przypadku innych materiałów (ceramika, beton). Pustaki nie zatrzymują wilgoci i bardzo szybko wysychają, tzn. „wypychają” wodę. Temperatura i ciśnienie w zamieszkałym budynku sprawiają, że „wypychanie” skierowane jest zawsze na zewnątrz.

Fot. Leca®

Wełna czy styropian?

Producenci, z uwagi na paroprzepuszczalność, zalecają, by do izolacji zewnętrznej ścian z keramzytobetonu stosować wełnę mineralną. Wełna nie zatrzymuje pary i wypuszcza wilgoć, co powoduje, że ściany szybciej wysychają. A jednak tendencja jest taka, że inwestorzy zdecydowanie częściej sięgają po styropian. Dzieje się tak dlatego, ze cena wełny jest wyższa od ceny styropianu. Decydując się na ocieplenie wełną mineralną należy pamiętać, że więcej trzeba również zapłacić za tynki, kleje oraz wykonaną pracę, bo w systemach dociepleń z użyciem wełny mineralnej większe jest zużycie kleju niż w przypadku ocieplania styropianem (wg zaleceń Stowarzyszenia Na Rzecz Systemów Dociepleń wełna mineralna ze względu na hydrofobowość wymaga wstępnego szpachlowania klejem. Nie dotyczy to wełny powlekanej fabrycznie. Lamelowe płyty z wełny mineralnej należy przyklejać całopowierzchniowo metodą grzebieniową oraz mocować mechanicznie za pomocą kołków). Aby styropian był skuteczny potrzebna jest w domu odpowiednio dobrana i w pełni sprawna wentylacja mechaniczna. Oprócz tego trzeba wiedzieć, że styropian układa się metodą na placki, koniecznie z warstwą zaprawy na obwodzie płyty! W ten sposób zabezpiecza się elewację przed oddziaływaniem wiatru, który powoduje zwiększone drgania płyt, co grozi odpadaniem płyt styropianowych od elewacji. Poza tym brak obwodowego pasma kleju drastycznie wpływa na rozprzestrzenianie się ognia na elewacji!

Wybierając rodzaj tynku, który ma być zastosowany na ocieplenie, warto pamiętać, że styropian toleruje każdy rodzaj wyprawy tynkarskiej, natomiast w przypadku ocieplenia z wełny mineralnej nie należy stosować tynku akrylowego, który uniemożliwi odparowanie nadmiaru wilgoci. W przypadku wełny mineralnej idealny jest tynk mineralny, silikatowy lub silikonowy.

Sprawę wilgoci w ścianach trudno bagatelizować, po postawieniu ściany będzie jej dużo między innymi od stosowania zaprawy. Zwykle odbija się to w pierwszym roku na rachunkach, zapotrzebowanie na energię cieplną jest wtedy co najmniej o połowę większe, niż w kolejnych latach. Mogą to być koszty rzędu kilku tysięcy złotych.

Współczynnik przenikania ciepła

Pustaki o bardzo dobrym współczynniku przenikania ciepła, to na przykład Pustaki Leca Blok 36,5. Nadają się do wznoszenia ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Do ich ocieplenia można użyć zarówno wełny mineralnej, jak i styropianu o współczynniku przewodności cieplnej λ = 0,04. Wówczas przy zastosowaniu warstwy termoizolacji o grubości 6 cm uzyskuje się współczynnik przenikania ciepła U [W/(m2K) – przyp. red.] na poziomie 0,242. W przypadku Leca Blok 24 można stawiać ściany zarówno trój- dwu- jak i jednowarstwowe. Do ocieplenia tego typu ścian zastosowanie styropianu lub wełny o identycznym współczynniku przewodności cieplnej, jak poprzednio i grubościach kolejno 8, 10 i 12 cm, pozwala uzyskać współczynnik U na poziomach – odpowiednio: 0,297; 0,258; 0,229.

Fot. Leca®

Bloczki fundamentowe

Jeśli chodzi o bloczki fundamentowe, trzeba je dobrze zabezpieczyć hydroizolacją, gdyż podciągają kapilarnie. Do wykonania ścian z ich użyciem trzeba użyć zaprawy cementowej i murować je na pełną spoinę pionową i poziomą. Po wzniesieniu murów trzeba je otynkować, a poniżej poziomu terenu wykonać izolację przeciwwilgociową pionową.

Bloczki i pustaki z keramzytobetonu charakteryzują się „długowiecznością”, co oznacza że ich właściwości nie ulegają korozji czasu. Materiał jest odporny na działanie pleśni i grzybów, a także skoków temperaturowych. Keramzytobeton to jeden z najlżejszych materiałów do wznoszenia ścian. W świetle wszystkich zalet, jakie mają pustaki i bloczki wykonane z materiału nasuwa się myśl, że aż szkoda, iż brak tradycji budowania powoduje, że jest to w zasadzie nisza.

Keramzytobeton w skrócie:

- lekkość oraz duże wymiary bloczków i pustaków gwarantują sprawny przebieg prac budowlanych;
- materiał o bardzo dobrym współczynniku paroprzepuszczalności;
- do ocieplenia ścian najlepiej stosować wełnę mineralną z odpowiednim rodzajem tynku, a jeśli styropian to tylko w duecie z wentylacją mechaniczną;
- keramzytobeton to materiał niepalny;
- nie można wznosić z materiału budynków wielokondygnacyjnych.