Fot. mgdachy.pl

Podstawowa konstrukcja więźby dachowej

Więźba dachowa to skomplikowana konstrukcja wykonana z drewna. Jej wykonanie należy więc do prac ciesielskich. Więźba dachowa składa się z następujących (najważniejszych) elementów:
• wiązary, na które składają się krokwie, wraz z łączącymi je jętkami,
• murłaty, na których opierają się wiązary,
• płatwie, które łączą ze sobą poszczególne wiązary w jedną całość,
• łaty, przybijane do krokwi, stanowiące właściwą podstawę dla poszycia dachu.
W skład pokrycia dachu może wchodzić jeszcze wiele elementów, jak stolce, zastrzały, miecze, jednak wspomniane wyżej to najważniejsze części najprostszej, możliwej konstrukcji więźby. Warto tu wspomnieć, że istnieje wiele wariantów konstrukcyjnych więźby dachowej. Niektóre z nich to konstrukcje tradycyjne – które rozwijały się przez wieki, a inne są całkowicie nowoczesne.

Materiały na więźbę dachową

Warto tutaj wspomnieć, że więźbę dachową wykonuje się najczęściej z taniego i wytrzymałego drewna sosnowego, choć zdarza się również użycie w tym celu świerka, jodły, czy modrzewia (każdy z tych rodzajów drewna ma swoje wady i zalety). Najistotniejsze jest, by drewno było w tym celu solidnie uprzednio przygotowane. Najczęściej stosuje się do tego celu suszoną na powietrzu tarcicę obrzynaną. Jak pokazuje doświadczenie, jest to najbardziej obecnie popularny rodzaj drewna konstrukcyjnego.

Nieco droższa, ale też uważana za bardziej luksusową jest tarcica strugana (o wygładzonych bokach). Takie drewno suszy się komorowo, a jego wilgotność spada dzięki temu znacznie poniżej dwunastu procent. W niektórych konstrukcjach używa się drewna klejonego wzdłużnie (KVH). Można dzięki temu używać elementów o bardzo dużej długości. Drewno przygotowane do budowy więźby dachowej poddaje się impregnacji. Zastosowanie odpowiednich impregnatów do drewna pozwala nie tylko zabezpieczyć je przed wilgocią, grzybami, czy innymi mikroorganizmami, ale również znacznie zmniejszyć jego palność. Odpowiednia impregnacja drewna na więźbę dachową to w dzisiejszych czasach absolutna podstawa, która pozwala na zwiększenie bezpieczeństwa gotowego budynku.

Elementy, z jakich składa się więźba dachowa

Podstawowym elementem więźby dachowe są murłaty. Są to belki o kwadratowym przekroju i boku najczęściej od dziesięciu, do piętnastu centymetrów. Murłata położona jest albo bezpośrednio na zewnętrznej ścianie nośnej budynku, albo na wieńcu. Musi być ona jednak solidnie przymocowana – tak by nie uległa jakiemukolwiek przesunięciu (a wraz nią cały dach). Mocuje się ją przy pomocy stalowych kotew umieszczonych w murze, lub wieńcu. Koniecznym etapem wykonania więźby, jest wykonanie izolacji poziomej, pomiędzy murem, a murłatą. Jeżeli mur z jakiegoś powodu przesiąknięty jest wilgocią, murłata również może nią nasiąkać, co znacznie ogranicza jej wytrzymałość. W właśnie wytrzymałość jest w tym przypadku najważniejsza. Na murłacie umieszczone są wszystkie pozostałe elementy więźby dachowej.

Bardzo ważne elementy więźby dachowej to krokwie. Są to skośnie ułożone belki, opierające się z jednej strony na murłacie (i wystające poza obrys budynku), a z drugiej – zbiegające się na kalenicy. Krokwie stanowią główny element konstrukcyjny więźby dachowej. Pary krokwi mogą (ale nie muszą) być połączone ze sobą dodatkowo przy pomocy biegnących poprzecznie pomiędzy nimi jętek. W praktyce jętek może być więcej niż jedna – zależy to od rozmiaru i geometrii dachu. Krokwie wraz z jętkami tworzą więzary, będące podstawowymi elementami podtrzymującymi dach.

Płatwie to z kolei elementy więźby dachowej, które łączą ze sobą pojedyncze więzary. Mają one często formę belek, umieszczonych pon krokwiami i przebiegającymi wzdłuż całego dachu, równolegle do kalenicy. Wzdłuż każdej połaci dachu może przebiegać kilka płatwi, umieszczonych na różnych wysokościach.

Niezwykle istotnym elementem więźby dachowej są łaty. Laty to długie listwy drewniane, które przybijane są równolegle do kalenicy, na krokwiach. Ich funkcja jest bardzo prosta. Stanowią one element, na którym opiera się właściwe poszycie dachu. Bardzo często pomiędzy poszyciem, a łatami umieszcza się jeszcze membranę paroprzepuszczalną. Odległość pomiędzy poszczególnymi łatami może być bardzo różna – zależy to od rodzaju poszycia dachu. W przypadku, gdy dach pokryty jest blachą dachówkową - łaty umieszcza się w takie odległości, by stanowiły dla niej wystarczającą podstawę. Kiedy ostatecznym pokryciem dachu jest dachówka, łaty umieszcza się o wiele gęściej – jedna łata na każdy rząd dachówek.

Alternatywa dla tradycyjnej więźby dachowej

Bardzo dobrym rozwiązaniem, i jak się często okazuje wcale nie bardziej kosztownym jest zastosowanie więźby dachowej prefabrykowanej. Elementy konstrukcji są w tym przypadku wykonywane w fabryce, transportowane na budowę, a następnie montowane w ciągu 1-2 dni. Taki proces produkcji gwarantuje dużą dokładność, oraz odpowiednią wytrzymałość więźby.

Wiązary dachowe mg dachy można stosować na dowolnej wielkości budynkach, ponieważ mogą mieć znaczne rozpiętości, bez konieczności stosowania dodatkowych podpór.