Fot. STIHL
Listopad to ostatni dzwonek, żeby zadbać o ogród, zanim ziemię zetną pierwsze mrozy. Wykonanie pewnych prac jesienią sprawi, że na wiosnę będzie nam łatwiej doprowadzić nasz zielony zakątek do ładu. Jednym z istotniejszych zabiegów jest przekopywanie gleby, które warto przeprowadzić jeszcze w listopadzie.

Czym jest przekopywanie gleby?

W wyniku przekopywania i spulchniania gleby tworzy się w niej dodatkowa przestrzeń dla wody i powietrza. Czynność ta polega na odwróceniu płatów ziemi o 180 stopni. Następnie można je albo ułożyć na płasko, albo pozostawić w tzw. ostrej skibie, czyli postawić ziemię na sztorc, bez wyrównywania podłoża.

– Jesienią warto przeprowadzić przekopanie na głębokości 25-30 cm, głębokość powinna jednak zależeć od rodzaju gleby występującej w naszym ogrodzie - gleba ciężka wymaga głębszego i częstszego przekopywania. Ważne, żeby ziemia nie była zbyt wilgotna, ale też nie za sucha, kiedy zabieramy się do pracy – radzi ekspert firmy STIHL, Mariusz Walter.

W jakim celu?

Przekopywanie ziemi jest szczególnie istotne jesienią. Po oczyszczeniu jej z chwastów, zalegających liści i obumarłych części roślin jest narażona na wietrzenie i wymywanie składników pokarmowych niezbędnych dla prawidłowego wzrostu roślin. Przekopywanie wpłynie pozytywnie na żyzność gleby, a jej dodatkowe spulchnienie ułatwi przedostawanie się wody i składników odżywczych do korzeni. Przeciwnicy tego procederu uważają, że przekopywanie gleby narusza jej strukturę oraz niszczy mikroorganizmy cenne dla procesów glebotwórczych. Jeśli jednak głębokie przekopywanie przeprowadzimy późną jesienią, struktura przez zimowe miesiące zyska szansę na odbudowę. Wymieszanie wzruszonej ziemi z nawozem zielonym, kompostem bądź obornikiem wspomoże ją w tym procesie.

Przekopywanie gleby przyczynia się również do zmniejszenia liczby szkodników m.in. pędraków i drutowców, które umierają pod wpływem niskiej temperatury lub stają się pożywieniem dla ptactwa.

Fot. STIHL

Przekopywanie a rodzaj gleby

Warto wiedzieć, jaka gleba występuje w naszym ogrodzie, ponieważ od tego zależy rodzaj pielęgnacji, który powinniśmy stosować. Łatwo jest to ocenić, biorąc do ręki grudę ziemi. Gleba lekka po ściśnięciu po prostu się rozsypie, natomiast gleba ciężka zbije się w zwartą formę. W obydwu przypadkach trzeba popracować nad zmianą struktury, żeby rośliny mogły czerpać z ziemi wystarczającą ilość wody i składników odżywczych.

Jesienne przekopywanie jest szczególnie istotne w przypadku gleb ciężkich, takich jak gliny i iły. Charakteryzują się one niską przepuszczalnością, co może skutkować gniciem korzeni roślin. Warto taką glebę rozluźnić poprzez dodanie do niej grubszego piasku lub drobnego żwiru. Przekopanie gliniastego podłoża jesienią sprawi, że pozostawione aż do wiosny zbite grudy ziemi (najlepiej w ostrej skibie) ulegną rozpadowi dzięki procesowi zamarzania i odmarzania, a to wpłynie na poprawę struktury i przepuszczalności gleby. W ten sposób wytworzy się naturalny magazyn wody opadowej, który wiosną będzie zasilał roślinność w naszym ogrodzie. Dzięki temu chwasty, których w międzyczasie na pewno pojawi się znaczna ilość, będą łatwiejsze do wyrwania. Przed nadejściem mrozów warto również pomyśleć o nawożeniu, np. kompostem lub obornikiem.

Na przekopywanie dobrze reagują również gleby średnie, ponieważ dzięki temu zabiegowi podłoże na wiosnę szybciej się nagrzewa i wysycha. Wpływa to pozytywnie na wzrost roślin, ponieważ ułatwia im dostęp do substancji odżywczych.

W przypadku gleb lekkich, czyli piaszczystych, do których zaliczają się m.in. bielice i gleby płowe, jesienne przekopywanie można wykonać jedynie z jednoczesnym zastosowaniem nawozu. W przeciwnym razie ziemia ulegnie jeszcze większemu wyjałowieniu, a zdolność do magazynowania wody znacznie się zmniejszy. Również związki mineralne ulegną szybszemu wypłukaniu do głębszych warstw, przez co korzenie roślin tracą do nich dostęp. Gleby lekkie powinno się także wymieszać z torfem i gliną, aby poprawić ich strukturę i zmniejszyć przepuszczalność.

Jak przekopywać?

Na wstępie dobrze jest dokładnie oczyścić podłoże z porastających je chwastów wraz z rozłogami i korzeniami. Czynność trzeba będzie powtórzyć również po przekopywaniu, które ułatwi pozbycie się roślin o głębokim i rozłożystym systemie korzeniowym. W przypadku większego terenu warto rozłożyć pracę na parę dni. Poza sprzętem do przekopywania przydadzą nam się rękawice i odpowiednie obuwie ochronne, a także narzędzia do pielenia np. motykę.

– W przypadku mniejszych ogródków do przekopywania gleby wystarczy szpadel i ewentualnie widły, ułatwiające pozbycie się uciążliwych chwastów. Jeśli ktoś jednak dysponuje większym terenem zielonym, czynność ta może stać się męcząca i żmudna. Zalecałbym wtedy skorzystanie z mechanicznej metody przekopywania np. za pomocą glebogryzarki. Model STIHL MH 585 dobrze sobie radzi na średnich i większych przestrzeniach, nawet na trudniejszych podłożach, a w obsłudze nie różni się w dużym stopniu od kosiarki – zaleca ekspert firmy STIHL, Mariusz Walter.

W przypadku zostawiania przekopanego podłoża nie w ostrej skibie, a na płasko, można ewentualnie przeprowadzić ściółkowanie, czyli przykryć ziemię słomą, skoszoną trawą bądź kompostem. Zabezpieczy to glebę przed zbyt mocnym przemarznięciem, ograniczy również chwastom możliwość wzrostu. Pozostawiony na wierzchu materiał organiczny będzie powoli oddawał do ziemi składniki odżywcze i tym samym korzystnie wpłynie na jej urodzajność.