Fot. Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy

Konieczność edukacji

Wyniki badań i analiz naukowych nie pozostawiają złudzeń, że stan środowiska naturalnego stale się pogarsza pod wpływem działalności człowieka (IPCC 2019). Polska Akademia Nauk (PAN) potwierdza, że emisja gazów cieplarnianych powstałych w wyniku naszej aktywności gospodarczej jest główną przyczyną postępujących zmian klimatu. Najwyższy czas na podjęcie skutecznych kroków, mających na celu przeciwdziałanie zagrażającym życiu na Ziemi zmianom. Edukacja klimatyczna młodzieży szkolnej jest jednym z kluczowych elementów łagodzenia zmian klimatu i adaptacji do skutków tych zmian.

Dzięki powszechnemu dostępowi do informacji na stronach internetowych i w mediach społecznościowych świadomość młodzieży szkolnej w zakresie zmian klimatu stale rośnie. Jednak nie wszystkie treści dostępne w sieci są wiarygodne, a nauczycielom w naszych szkołach brakuje materiałów dydaktycznych opracowanych na podstawie współczesnej wiedzy i dowodów naukowych. Aby wesprzeć ich w przekazywaniu uczniom rzetelnych informacji na temat zmian klimatu, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, w ramach projektu Klimada 2.0., opracował modelowe scenariusze lekcji i materiały edukacyjne o klimacie i jego zmianach.

Edukacja klimatyczna w polskich szkołach jest jednym z priorytetów działań Rzecznika Praw Obywatelskich. Potwierdził to swoim wystąpieniem do Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ministerstwa Klimatu. Co więcej, także nauczyciele skierowali apel do Ministra Edukacji Narodowej z prośbą o rozszerzenie podstawy programowej o aspekty związane z edukacją klimatyczną. Dla dzisiejszej młodzieży szkolnej dobro naszej Planety jest szczególnie ważne i coraz więcej młodych ludzi rozumie wagę problemu, o czym świadczą m.in. inicjatywy zainspirowane działalnością Grety Thunberg, takie jak Młodzieżowy Strajk Klimatyczny.

- Niezbędne jest, aby edukacja klimatyczna w szkołach była realizowana w sposób kompleksowy. Uczniowie powinni poznawać nie tylko mechanizmy zmian klimatu, ale także sposoby na ich łagodzenie i przystosowanie się do nich, związane wprowadzaniem konkretnych rozwiązań. – mówi Barbara Rajkowska – Kierownik Projektu Klimada 2.0 - Obecnie obowiązująca podstawa programowa, zwłaszcza w odniesieniu do szkoły podstawowej, marginalizuje naukę o zmianach klimatu. Zarówno nauczyciele, jak i uczniowie potrzebują wsparcia merytorycznego, jeśli mają uczestniczyć w działaniach na rzecz ochrony klimatu i adaptacji do nowych realiów – dodaje.

Lekcje o zmianach klimatu

W ramach projektu Klimada 2.0, eksperci z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego opracowali scenariusze lekcji dla nauczycieli szkół podstawowych, które są dostępne bezpłatnie na stronie internetowej projektu. Pedagodzy znajdą tam szczegółowe informacje w zakresie edukacji klimatycznej oraz liczne materiały pomocnicze i dydaktyczne. Zakres informacji został dostosowany do grup wiekowych uczniów (kl.1-3, 4-6, 7-8), tak aby wiedza była przekazywana przez nauczycieli w sposób ciekawy i zrozumiały, a uczniowie aktywnie uczestniczyli w lekcjach. Wzmocnienie zainteresowania uczniów zmianami klimatu jest kluczowym elementem działań edukacyjnych w tym obszarze. Zaangażowanie uczniów przyczyni się do budowania proekologicznych postaw wśród młodzieży szkolnej, co w bezpośredni sposób przełoży się na poprawę stanu środowiska naturalnego.

- Edukacja klimatyczna jest bezdyskusyjnie obowiązkowym elementem podstawy programowej na każdym etapie edukacji szkolnej. Dzisiejsi uczniowie w swoim dorosłym życiu będę mierzyć się z dramatycznymi skutkami zmian klimatu. Młode pokolenie będzie musiało przystosować się do życia w zupełnie nowych realiach. Poznanie mechanizmów za tym stojących jest niezbędne do przygotowania się na zmiany, ale także do zahamowania degradacji środowiska. Czas działa na naszą niekorzyść – podsumowuje Barbara Rajkowska.

Scenariusze lekcji dostępne są pod adresem https://klimada2.ios.gov.pl/e-learning/