Fot. Woltair
Ogólnoświatowa konieczność ograniczania skutków ocieplenia klimatu zaowocowała w 2015 roku jednym z najważniejszych, prawnie wiążących porozumień ostatnich lat. The Paris Agreement, czyli porozumienie paryskie, zwieńczyło 21. Konferencję ONZ w sprawie zmian klimatu[3], a wśród jego najważniejszych celów wskazuje się zmniejszenie przez sygnatariuszy emisji CO2 o 50% do 2050 roku[4]. Rzecz jasna, nie każda gospodarka na świecie emituje taką samą ilość gazów cieplarnianych.

- Najwięcej, bo prawie 66% globalnej emisji, produkują dziś państwa i organizacje z tzw. E7 (,,Emitting 7’’): Chiny, USA, Unia Europejska, Indie, Rosja, Japonia i Brazylia - wyjaśnia Paweł Biernatowski, General Manager firmy Woltair, działającej w branży OZE. - To największe gospodarki świata, odpowiedzialne za 72% globalnego PKB, stąd nie dziwi ich znaczny udział w zanieczyszczaniu środowiska. Żeby zrealizować cel, jakim jest niedopuszczenie do większego wzrostu średniej temperatury niż o 1,5°C do 2050 roku, członkowie E7 musieliby wydać do 2030 roku zawrotną sumę 67 bln USD.

W związku z tym rodzi się wiele pytań. Czy to naprawdę konieczny wydatek? Czy możliwe są realne zmiany?

Co się stanie, jeśli nie zmniejszymy emisji?

Aktualne analizy nie pozostawiają wątpliwości: uwzględniając pomijane w dotychczasowych obliczeniach zmiany klimatu, do 2100 roku wartość światowego PKB zmniejszy się nawet o 37%. Dla porównania - oznaczałoby to dwukrotnie większą zapaść ekonomiczną niż w okresie Wielkiego Kryzysu w latach 1929–1933[5]. Jeżeli temperatura wzrośnie o więcej, niż zakładano, czyli o ok. 2-2,6°C, roczne straty światowego PKB sięgną poziomu 11-13,9%[6]. Nieosiągnięcie celów porozumienia paryskiego może się więc okazać katastrofą gospodarczą na skalę całego globu.

Naukowcy wskazują wiele przyczyn tego zjawiska, jak chociażby niewielką odporność krajowych gospodarek na klęski żywiołowe o narastającej skali i częstotliwości. Susze, powodzie, pożary, fale upałów czy tsunami prowadzić mogą do m.in. katastrof społeczno-gospodarczych oraz do wielkopowierzchniowych zniszczeń infrastruktury, degradacji terenów rolniczych czy chorób. Badacze wymieniają aż 467 mechanizmów negatywnego wpływu zmian klimatu na nasze życie, prowadzących do pogarszania się jego standardu[7].

Mądre ograniczenie kosztów zielonej transformacji

Do głównych źródeł emisji CO2, zależnych od działalności człowieka, zalicza się w dużej mierze wydobycie i spalanie paliw kopalnych, takich jak węgiel, gaz ziemny czy ropa naftowa. Służą one do wytwarzania energii, w przemyśle i transporcie, ale także do zaspokojenia potrzeb gospodarstw domowych[8]. Jak jednak obliczyli autorzy ekonomicznych modeli ryzyka klimatycznego, ,,społeczne koszty węgla’’ to szkody szacowane na 3 tys. USD za każdą tonę CO2 uwolnionego do atmosfery[9].

Zmiana klimatu stała się więc motywatorem do przemyślanego, wspólnego działania w skali globalnej.

- Jednym z najbardziej skutecznych i rozsądnych działań, które mogą podjąć kraje na szczeblu centralnym, jest konsekwentne przestrzeganie przepisów dot. większego wykorzystania OZE oraz jak najszersze umożliwienie korzystania z nich. Przykładowo, niebagatelne zmiany w ostatnich latach przyniósł w polskiej gospodarce boom na panele fotowoltaiczne. Osiągnięta dzięki nim moc całkowita w 2021 roku wyniosła 7,6 GW, a przyrost nowych mocy ponad 3,7 GW[10]- dodaje Paweł Biernatowski.

Do gospodarstw domowych coraz częściej wchodzą także inne rozwiązania, jak na przykład przydomowe pompy ciepła. To oszczędne maszyny, usuwające energię cieplną z przestrzeni zewnętrznej i wprowadzające je do budynku. Źródłem tej energii pozostają zasoby naturalne: powietrze, woda lub grunt. Pompy ciepła gwarantują oszczędności rzędu 70-75% w odniesieniu do wydatków ponoszonych na ogrzewanie wody[11]. Okres zwrotu z inwestycji w zakup i instalację urządzenia wynosi tu zwykle kilka lat, co czyni je wyborem korzystnym nie tylko ekologicznie, ale również ekonomicznie[12].

- Połączenie atutów środowiskowych z oszczędnościami w portfelu to najskuteczniejszy sposób, by zachęcić społeczeństwa do dokonywania zrównoważonych wyborów i i uczynić ekologię krajowym standardem. To da się zrobić, czego przykładem są właśnie pompy ciepła. Zielona gospodarka nie musi się wiązać wyłącznie z wyrzeczeniami - mówi Paweł Biernatowski.

[1] https://www.europarl.europa.eu/news/pl/press-room/20191121IPR67110/parlament-europejski-oglasza-kryzys-klimatyczny
[2] https://klimat.rp.pl/planeta/art18909011-gospodarcze-skutki-zmian-klimatu-beda-duzo-wieksze-niz-szacowano
[3] https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20191115STO66603/ue-i-porozumienie-paryskie-w-strone-neutralnosci-klimatycznej
[4] https://www.eea.europa.eu/pl/themes/climate/intro
[5] https://klimat.rp.pl/planeta/art18909011-gospodarcze-skutki-zmian-klimatu-beda-duzo-wieksze-niz-szacowano
[6] https://www.pb.pl/pie-najwieksi-truciciele-musza-do-2030-r-wydac-67-bln-usd-na-ograniczenie-emisji-1151178
[7] https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/467-klimatycznych-zagrozen-dla-ludzkosci-404/
[8] https://www.eea.europa.eu/pl/themes/climate/intro
[9] https://klimat.rp.pl/planeta/art18909011-gospodarcze-skutki-zmian-klimatu-beda-duzo-wieksze-niz-szacowano
[10] https://ieo.pl/pl/aktualnosci/1591-raport-rynek-fotowoltaiki-w-polsce-2022
[11] https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/pompa-ciepla-w-praktyce-6715.html
[12] https://muratordom.pl/instalacje/pompy-ciepla/kiedy-ogrzewanie-pompa-ciepla-sie-oplaca-aa-Sjsf-doJt-JdB2.html