Palisady to specjalny rodzaj małej architektury ogrodowej. Zwykle wąskie, dość wysokie, a do tego o szerokim zastosowaniu – elementy te w aranżacji przestrzeni zewnętrznej mogą mieć zarówno oczywiste, jak i niekonwencjonalne przeznaczenie.
Cechą charakterystyczną palisad jest ich bardzo zróżnicowana wysokość. Najniższe z nich mają zaledwie 30 cm, a najwyższe nawet 120 cm. To właśnie z tej cechy wynikają pośrednio szerokie możliwości ich stosowania. Wszystkie palisady nadają się idealnie do wytyczania granic pomiędzy poszczególnymi strefami w ogrodzie. Pełnią jednak również inne role.
Palisada na wzmocnienie
Palisady umieszczone na krawędziach nawierzchni, bokach schodów czy tarasu to elementy wzmacniające konstrukcję. Zastosowane przy budowie alejek, podjazdów czy placyków uniemożliwiają rozsuwanie się elementów nawierzchniowych, czyli kostek brukowych i płyt betonowych na boki. Dzięki ich obecności płaszczyzna przez wiele lat zachowuje doskonały stan techniczny, a także wizualny. Do tego rodzaju wyzwań najlepiej nadają się niskie palisady o wysokości do 50 cm. W tej grupie znajdziemy np. palisady Polbruk Hestra (40 cm) i Zen (40 cm) oraz palisadę Łamaną (30 i 50 cm). Jeśli zabezpieczana nawierzchnia będzie ułożona blisko uskoku albo skarpy, gdzie różnica poziomów jest większa, z powodzeniem można zastosować dłuższe palisady.
Palisada na różnice w terenie
Z pomocą palisad zbudujemy również murki ogrodowe, a także wykonamy zabezpieczenia wzdłuż schodów. W przypadku, gdy ukształtowanie terenu wymaga zniwelowania różnic, dobrym rozwiązaniem będą wyższe elementy, takie jak np. 100 - centymetrowa palisada Hestra czy jeszcze wyższa, bo mierząca 120 cm palisada Zen. Do dyspozycji mamy również dość unikatowe rozwiązanie, czyli wielkoformatową palisadę Magna. Różni się ona od pozostałych szerokością, która jest zbliżona do jej wysokości. Ma wymiar 100x75x8 cm, przy czym w zależności od potrzeb można ją ułożyć na każdym boku, również na płasko – wówczas z palisady przeistoczy się w stopień, który nadaje się do budowy efektownych schodów lewitujących. Palisada Magna to dobre rozwiązanie np. do zabezpieczania boku schodów tarasowych, gdzie chcemy postawić na minimalną liczbę elementów. Palisady nadadzą się również do obramowania uskoków (części pionowych) we wgłębnikach.
Palisada na rzecz zieleni
Wzmocnienie konstrukcji nawierzchni, krawędzi tarasu i schodów, wgłębnika czy rola murka ogrodowego to tylko kilka z możliwych zastosowań palisad. Dwie kolejne wywodzą się z potrzeby wytyczenia granicy pomiędzy strefami i konieczności uporządkowania zieleni w ogrodzie. Otóż palisady są idealne do budowy obrzeży rabat oraz donic. Do tego pierwszego zadania używa się raczej niższych elementów, natomiast do drugiego wykorzystamy wyższe elementy. Idealne do tworzenia kwiatowych rabat będą palisady do 50 cm, jak np. Hestra, Łamana czy Zen. Do drugiego celu można użyć trzech wspomnianych, pamiętając że mamy tu do wyboru różne wysokości – w przypadku palisad Hestra – będzie to 60, 80 i 100 cm, a w przypadku ZEN dodatkowo 120 cm. Do budowy nowoczesnych donic doskonale nadaje się też wielkoformatowa palisada Magna. Przy aranżacji donic warto pamiętać o tym, że różnicując ich wysokość możemy wyeksponować i podkreślić wybrane rośliny w przestrzeni ogrodu. Można też wykorzystać elementy o różnej wysokości – sprawimy wówczas, że donice będą prezentować się bardzo oryginalnie. Boki donic mogą być równe lub postrzępione, jeśli np. użyjemy naprzemiennie elementów Zen. Ciekawym pomysłem wydaje się również układ schodkowy boku, gdzie zaczynamy od najwyższej palisady i schodzimy do tej najniższej.
Jak dobrać rozwiązanie do danej aranżacji?
Poza podjęciem decyzji, gdzie zastosujemy palisady, należy również pamiętać o tym, aby dobrać je do aranżacji ogrodu. Na szczęście większość z nich jest bardzo uniwersalna. Palisady nie mają ekstrawaganckich kolorów ani designu. Zwykle występują w różnych tonacjach szarości, czasem w kolorze brązowym (Zen i Hestra). Tym, co je odróżnia, są faktury. Poza gładką (Zen, Hestra, Magna), dostępne są również elementy w wersji utwardzanej (Zen), drobnoutwardzanej (Hestra) lub zbliżonej do kamienia faktury łamanej (palisada Łamana). Najczęściej stosowane są szarości w parze z gładkimi fakturami. Palisady o takim wyglądzie będą pasowały do kompozycji w stylu nowoczesnym, klasycznym, skandynawskim, a nawet śródziemnomorskim. Z kolei utwardzane i drobnoutwardzane, o betonowym wyglądzie, są perfekcyjnym uzupełnieniem współczesnych projektów czerpiących z modernistycznych inspiracji. Natomiast elementy o fakturze łamanej (kamiennej) wpisują się w trendy eko i naturalistyczne, które są niezwykle popularne w nowoczesnych aranżacjach, ale też w kompozycjach inspirowanych stylem śródziemnomorskim czy japońskim. Ogrody japońskie to w założeniu miejsca pełne spokoju, zapewniające schronienie, a także możliwość refleksji czy medytacji. Aranżuje się je głównie z wiecznie zielonych roślin, skał, kamyków, piasku, stawów czy wodospadów - w tę konwencję doskonale wpisuje się minimalistyczna palisada Zen we wszystkich wariantach.
Jak widać, palisady to produkty niezwykle uniwersalne. Dzieje się tak nie tylko z powodu sporych możliwości ich zastosowania pod względem funkcjonalnym, ale również z uwagi na fakt, że nadają się one do użycia w wielu ogrodowych aranżacjach jako ważny element koncepcji projektowej. To właśnie na nich można oprzeć system aranżowania zieleni w przestrzeni zewnętrznej, czy koncept wejścia do domu lub na taras. W porównaniu z innymi elementami projektowymi przestrzeni wypadają może dość skromnie, ale często są niezbędne, aby stworzona aranżacja była funkcjonalna i atrakcyjna wizulanie.