Budownictwo energetyczno-przemysłowe w Polsce rozwija się dynamicznie, a wartość największych realizowanych i planowanych inwestycji wynosi już 495 mld zł. Kluczową rolę odgrywają projekty OZE, inwestycje w sieci elektroenergetyczne oraz technologie niskoemisyjne, wspierane m.in. środkami z Krajowego Planu Odbudowy. Przed branżą wykonawczą stoją jednak poważne wyzwania, takie jak ryzyko kumulacji inwestycji, trudności w poprawnej wycenie kontraktów, ograniczone moce przerobowe firm oraz obserwowane po stronie inwestorów ryzyko opóźnień w przygotowaniu ambitnych planów rozwojowych.

Imponująca wartość planowanych inwestycji

Jak wynika z raportu firmy badawczej Spectis zatytułowanego „Budownictwo energetyczno-przemysłowe w Polsce 2025-2030”, aktualna wartość 300 realizowanych i planowanych największych inwestycji energetyczno-przemysłowych to 495 mld zł. W puli znaczących projektów inwestycje na etapie budowy mają wartość 81 mld zł, a pozostałe 414 mld zł stanowią inwestycje będące w fazie przetargu, planowania lub wstępnej koncepcji. Tak olbrzymia dysproporcja pomiędzy wartością inwestycji w realizacji a wartością inwestycji planowanych świadczy o ogromnym potencjale rozwoju tego segmentu budownictwa. Jednak jak pokazują zdarzenia historyczne, w najbliższych latach spodziewać się można kolejnych opóźnień w przygotowaniach inwestycji oraz realizowania innych, alternatywnych koncepcji inwestycyjnych.

Warto zauważyć, że na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy wartość inwestycji, których realizacja może się rozpocząć do 2030 r. zmalała o około 40 mld zł. Jest to głównie wynikiem oddalających się dat możliwej realizacji mniej zaawansowanych projektów z obszaru morskiej energetyki wiatrowej.

Dynamiczny wzrost przychodów specjalistycznych wykonawców

Jak wynika z analizy Spectis, całkowite roczne przychody analizowanych w raporcie 160 największych wykonawców energetyczno-przemysłowych w Polsce wzrosły w 2023 r. o blisko 10% i wyniosły 64 mld zł, z czego 42 mld zł przypada na segment szeroko rozumianych inwestycji energetyczno-przemysłowych, czyli bloków energetycznych, spalarni odpadów, elektrociepłowni, kotłowni, specjalistycznych instalacji przemysłowych, odnawialnych źródeł energii oraz sieci przesyłowych. Jak wynika z trendu za pierwsze trzy kwartały 2024 r., w całym roku wartość segmentu powinna ustabilizować się na poziomie z 2023 r. W latach 2025-2026 oczekiwane jest natomiast wyraźne przyspieszenie inwestycyjne, napędzane m.in. realizacją inwestycji współfinansowanych z KPO.

Rynek energetyczno-przemysłowy pozostaje rynkiem umiarkowanie skoncentrowanym. Z grupy 160 analizowanych firm, 5 największych wykonawców posiada ponad 23% rynku, czołowe 10 podmiotów odpowiada za 34% rynku, a na 20 wiodących firm przypada blisko połowa rynku.

W wyniku obserwowanego w minionych latach przyspieszenia inwestycyjnego w zakresie OZE, w grupie 160 największych wykonawców energetycznych coraz liczniej reprezentowani są instalatorzy OZE, szczególnie w zakresie fotowoltaiki. Na przestrzeni kilku lat wiele z tych firm zdołało urosnąć kilkukrotnie, powiększając roczne przychody z kilkudziesięciu do kilkuset milionów złotych.

Technologie niskoemisyjne przyszłością budownictwa energetycznego

W najbliższych latach coraz ważniejszym elementem rynku energetycznego będą odnawialne źródła energii. Jak wynika z aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu, prognozowane nakłady inwestycyjne na transformację energetyczną w latach 2026-2030 wyniosą blisko 800 mld zł. Dodatkowo planowane są wydatki związane z dystrybucją oraz magazynowaniem energii, które wyniosą ponad 450 mld zł w horyzoncie do 2030 r. i kolejne 620 mld zł w latach 2031-2040.

Warto jednak zaznaczyć, że średniorocznie planowane kwoty inwestycji znacząco przewyższają obecne moce przerobowe 160 największych wykonawców energetyczno-przemysłowych w Polsce. W związku z tym, oczekiwać można że ambitne plany inwestycyjne zrealizowane będą tylko częściowo, natomiast cały proces transformacji energetycznej polskiej gospodarki ulegnie znacznemu wydłużeniu.