Fot. Hortus Przy budynkach prefabrykowanych, jedyny element, jaki jest wykonany metodą tradycyjną, to fundament. Cała reszta konstrukcji powstaje na hali produkcyjnej, a jej montaż odbywa się na terenie przeznaczonym pod budowę. Prefabrykacja, bez względu na wybraną technologię, nie oznacza ograniczenia inwencji architektonicznej inwestora. Dom powstający z wielkowymiarowych elementów może być wykonany według gotowego projektu istniejącego w bazie danych firmy lub indywidualnego, zaproponowanego przez klienta.

Od projektu do produkcji i montażu

Pierwszym krokiem do postawienia domu, bez znaczenia z jakiej technologii chcemy skorzystać, jest projekt. Na jego podstawie konstruktorzy projektują poszczególne elementy, jak ściany, panele stropowe i dachowe. Przygotowany projekt wprowadza się do oprogramowania, w wyniku czego powstaje trójwymiarowy model konstrukcji. Program oblicza ile materiału jest potrzebne i generuje rysunki wykonawcze szkieletu. Kolejny krok to przeniesienie modelu do programu sterującego maszynami i rozpoczęcie produkcji. Elementy takie oznacza się i składa w określonej kolejności, kierując się oznakowaniem (już na terenie budowy). Jeśli obiekty są bardziej złożone, to łączy się poszczególne elementy w większe panele (w przypadku konstrukcji betonowych). Stopień prefabrykacji zależy od możliwości sprzętowych wykonawcy. Proces produkcji jest ściśle zintegrowany z procesem projektowania.

Z fabryki elementy transportuje się na budowę w samochodach ciężarowych. Przy montażu poszczególne elementy konstrukcji przenoszone są przez dźwig na miejsce ich przeznaczenia. Budynek w stanie surowym powstaje w ciągu jednego dnia, w przypadku większych domów montaż może potrwać do dwóch dni. Przebieg budowy jest niezależny od warunków atmosferycznych. Po około ośmiu-dwunastu tygodniach dom jest gotowy do zamieszkania.

Domy prefabrykowane można wykonywać na kilka sposobów: szkielet drewniany, keramzytobetonowy, imitacja muru pruskiego.

Fot. Hortus Fot. Hortus

Szkielet konstrukcji keramzytobetonowej

Keramzytobeton to rodzaj betonu, gdzie kruszywem jest keramzyt (klimapor), powstający w procesie wypalania gliny. Charakteryzuje się porowatą strukturą, co zapewnia dobrą izolację akustyczną. Fala dźwięku, by przeniknąć przez ścianę, traci swą moc przedzierając się przez pojedyncze elementy. Zamknięta struktura nie przepuszcza wilgoci. Keramzyt bardzo powoli nagrzewa się i bardzo powoli oddaje ciepło.

Ściany wykonane z prefabrykatów keramzytowobetonowych są gładkie przez co znacznie ułatwiają wykańczanie wnętrza. Ścian nie trzeba suszyć ani sezonować. Po zatarciu szpachlą można je tapetować lub malować.

W Polsce, ściany w technologii keramzytowobetonowej wykonuje się na dwa sposoby: dwuwarstwowy i trójwarstwowy. Przy ścianach dwuwarstwowych część nośną stanowi prefabrykowany element z keramzytobetonu , a termoizolację stanowi przeważnie styropian. Przy trójwarstwowych powstają gotowe elementy prefabrykowane typu „sandwich” (z zewnętrzną warstwą np. z betonu architektonicznego w klasie C30/37).

Fot. Hortus Ściany trójwarstwowe wykonuje się również na budowie, chociażby z zewnętrzną okładziną klinkierową. W prefabrykatach keramzytobetonowych zatapiane są wówczas przewiązki ze stali nierdzewnej, które odgina się na placu budowy. Nabija się na nie wełnę mineralną, a następnie muruje zewnętrzną ścianę z klinkieru (zostawiając pustkę powietrzną do wentylacji izolacji – ok. 2-3 cm).

Przykładowy przekrój ściany wygląda następująco (od zewnątrz): tynk mineralny, izolacja ze styropianu (200 mm), ściana z keramzytobetonu, gładź gipsowa.

Cena m² domu o konstrukcji keramzytobetonowej to 2200 - 2600 zł netto.

Szkielet konstrukcji drewnianej

Jeśli szukamy w inwestycji oszczędności, najlepszym rozwiązaniem będzie szkielet konstrukcji drewnianej (prefabrykaty drewniane są lekkie ). Oszczędności pojawią się na etapie wykonania fundamentu i transportu. Cały dom z konstrukcji drewnianej waży od 30 do 60 ton. Choć z pozoru może nie sprawiać wrażenia „solidnego”, gwarantuje ciepło i dużą energooszczędność. Standardowa ściana w tej technologii ma przenikalność na poziomie 0,14. Montaż domu polega na łączeniu elementów składowych za pomocą gwoździ i metalowych łączników.

Konstrukcję szkieletową można wykonać na dwa sposoby: otwarty i zamknięty. Pierwszy polega na pokryciu szkieletu konstrukcji płytami drewnopochodnymi, z których (na miejscu przeznaczonym pod budowę) montowane są ściany, stropy oraz dachy. W dalszej kolejności wykonuje się montaż pokryć dachowych, okien, drzwi itp. Następny krok to przejście do prac wewnątrz domu (układanie izolacji cieplnej w ścianach, montaż instalacji itp.). Ostatni etap to ułożenie poszycia z płyt g-k na ścianach.

Metoda zamknięta polega na pełnym wykończeniu zarówno części zewnętrznej jak i wewnętrznej, (nawet!) do tego stopnia, że na plac budowy przywożone są gotowe ściany (wyposażone w okna, drzwi, odpowiednio wykończone od zewnątrz i od wewnątrz).

Przykładowy przekrój ściany domu prefabrykowanego o konstrukcji szkieletowej (warstwy od zewnątrz): tynk mineralny, izolacja termiczna styropianu (standard 150 mm), płyta OSB, konstrukcja nośna (ramiak 12 x 6 cm), izolacja termiczna z wełny mineralnej (grubość 1200 mm), płyta OSB, folia paroizolacyjna, płyta gipsowo-kartonowa.

Cena m² domu o konstrukcji szkieletowej to około 1800 - 1900 zł netto.

Wybierając firmę specjalizującą się w produkcji i montażu technologii wielkopowierzchniowych warto kierować się certyfikatami (aktualnymi!) potwierdzającymi jakość. Dobrze jest poznać właściwości surowca, szczególnie zwrócić uwagę na procent wilgotności (do 18 procent drewno pod wpływem czasu nie pęka).

Fot. Hortus

Technologia muru pruskiego

Mur pruski zwany jest również ścianą ryglową lub konstrukcją szachulcową. Trudno pomylić go z czymkolwiek innym, gdyż jest bardzo efektowny wizualnie. Charakterystyczną elewację zawdzięcza widocznej nośnej konstrukcji z drewna z bali drewnianych i wypełnieniem w postaci cegły pokrytej tynkiem. W przypadku domów prefabrykowanych materiał zamienia się na drewno klejone, a wypełnienie na płytki klinkierowe.

Ściana szczytowa piętra i strychu wysunięta jest o 12 cm i ustawiona na profilowanych występach. Konstrukcja sufitu jest wykonana z widocznych belek nośnych z drewna klejonego a pomiędzy nimi znajduje się boazeria drewniana.

Technologia muru pruskiego do tanich nie należy. Jest co najmniej 25% droższa od zwykłych ścian szkieletowych. Prefabrykaty imitujące mur pruski są odmianą konstrukcji szkieletowej. Od zewnątrz, oprócz samego styropianu, układa się konstrukcję z drewna klejonego, a pomiędzy jej elementami umieszcza się wypełnienie styropianowe pokryte płytkami klinkierowymi.

Przekrój ściany „mur pruski” (od zewnątrz): płytka klinkierowa, klejone drewno z wypełnieniem ze styropianem, płyta OSB-3, ściana osłonkowa z drewna, izolacja termiczna z wełny, płyta OSB-3, paroizolacja z folii, płyta gipsowo-kartonowa.