Fot. Pracownia Projektowa Dobre Domy
Budowa i eksploatacja budynków jednorodzinnych pochłania 40% energii wykorzystywanej w całej Europie. W związku z tym kraje należące do UE regularnie wprowadzają coraz więcej udogodnień dla inwestorów, którzy chcą przyczynić się do zmniejszenia tej wartości. Efekty tych działań widać także w Polsce – dzięki dofinansowaniom inwestorzy decydują się na budowę domów:
- energooszczędnych, w których zapotrzebowanie na energię do ogrzewania i wentylacji nie przekracza 50 kWh/m² rocznie, a współczynnik przenikania ciepła (U) okien wynosi 1,3–1,0 W/m² × K;
- pasywnych, w których zapotrzebowanie na energię do ogrzewania i wentylacji nie przekracza 15 kWh/m² rocznie, a współczynnik przenikania ciepła (U) okien wynosi maksymalnie 0,8 W/m² × K.

Dom ekologiczny – najważniejsze elementy budynku

Aby budynek mógł być uznany za dom ekologiczny (energooszczędny lub pasywny) należy zadbać o jego odpowiednią konstrukcję i dokładne zaplanowanie wszystkich elementów.

Według Ministerstwa Środowiska zbudowanie domu metodami ekologicznymi, a także zastosowanie odpowiednich materiałów może zmniejszyć wydatki wynikające z eksploatacji budynku o 50 lub nawet 80% w stosunku do domów stawianych innymi metodami.

Na co więc trzeba zwrócić uwagę? Przede wszystkim na trzy elementy – konstrukcję, dach oraz układ pomieszczeń.

Konstrukcja budynku ekologicznego

Ciepło z mieszkania wydostaje się przez przegrody pomiędzy ścianami i dachem, a także przez narożniki w załamaniach ścian. Domy ekologiczne mają więc proste konstrukcje, oparte na planie prostokąta lub kwadratu (ewentualnie w kształcie litery „L”), dzięki którym można zminimalizować całkowitą powierzchnię przegród. Z tego też powodu domy energooszczędne i pasywne zazwyczaj nie mają balkonów, natomiast tarasy są budowane na osobnych konstrukcjach, aby nie ochładzały ścian budynku.

Kształt dachu w domu ekologicznym

Ciepło emitowane przez budynek unosi się do góry i przedostaje się przez dach. Im mniejszy więc będzie stosunek powierzchni dachu do kubatury całego domu, tym mniejsze straty energii i większa oszczędność finansowa.

Dachy domów ekologicznych są więc zazwyczaj dwuspadowe lub jednospadowe (czyli pulpitowe). Coraz częściej można spotkać także domy energooszczędne i pasywne z dachami płaskimi – dzięki nim straty ciepła są jeszcze niższe, co wynika z mniejszej liczby złączeń między ścianą a stropem, a także z braku ryzyka popełnienia błędów w trakcie układania dachówki.

Układ pomieszczeń w domu ekologicznym

Straty ciepła w mieszkaniu można zmniejszać i kontrolować także przez odpowiedni układ wnętrz. W domach ekologicznych wszystkie pomieszczenia używane najczęściej (głównie salony i sypialnie) powinny być zlokalizowane w południowej części domu, gdzie jest najwięcej światła (odwrotnie – wnętrza takie jak kuchnia, garaż czy składzik mogą być umieszczone od północy). W pomieszczeniach tych warto też zainwestować w duże, nowoczesne przeszklenia, dzięki którym w trakcie bezchmurnych dni wpadnie do mieszkania więcej ciepła słonecznego.

Nie mniejszą rolę w ekologicznym domu odgrywają również materiały wykorzystywane w trakcie budowy. W przypadku domów energooszczędnych i pasywnych zaleca się stosowanie izolacji dachu i ścian wykonanej z wełny mineralnej, styropianu, celulozy lub wełny drzewnej.

Nowoczesne technologie w domu ekologicznym

Odpowiednia konstrukcja, dach, układ pomieszczeń, a także materiały o dobrych parametrach – wszystko to redukuje straty ciepła w mieszkaniu. Aby jednak stworzyć w pełni ekologiczny dom, warto zainwestować również w kilka nowoczesnych systemów pozwalających uzyskać energię z środowiska.

Kolektory słoneczne – pobierają dodatkową energię z promieni słonecznych, która później zostanie zmieniona na prąd i ciepło do podgrzania wody lub mieszkania. Kolektory najlepiej pracują latem i przy bezchmurnej pogodzie.

Pompa ciepła – pobiera dodatkową energię z dolnych źródeł ciepła (powietrza, ziemi, wód powierzchniowych i gruntowych) i przetwarza ją na prąd lub ogrzewanie. Pompa ciepła dobrze działa przez cały rok, niezależnie od stopnia nasłonecznienia.

Najważniejszy element – projekt domu ekologicznego

Jak wskazuje pracownia projektowa Dobre Domy poznanie wszystkich czynników wpływających na energooszczędność domu jest bardzo istotne dla inwestorów planujących budowę domu ekologicznego. Często jednak – mimo znajomości tych zasad – trudno jest stworzyć projekt, który spełniałby wszystkie powyższe założenia. W takich sytuacjach najlepszym rozwiązaniem jest wybór gotowego projektu domu, w którym architekci i specjaliści budowlani uwzględnili już wszystkie ekologiczne rozwiązania.

Gotowe plany domów ekologicznych pozwalają zbudować dom nie tylko o znacznie niższym zużyciu energii, lecz także zgodny z przepisami prawa budowlanego. Dzięki temu cały proces zgłaszania budowy domu trwa znacznie krócej i nie wymaga specjalnych, dodatkowych pozwoleń i potwierdzeń z urzędów.