Fot. OknoplastRynek pracy w ostatnich latach przeszedł duże zmiany. Jednym z największych wyzwań, z którymi zmierza się on w Polsce, jest brak pracowników. Duży problem z zatrudnieniem widoczny jest szczególnie w pozyskaniu pracowników produkcyjnych. O wyzwaniach na rynku pracy w 2018 r. debatowali eksperci w czasie dyskusji „Wyzwania dla rynku pracy” podczas konferencji „Ryzyka i Trendy 2018”, zorganizowanej przez Politykę Insight. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Joanna Jeziorowska, dyrektor personalny Grupy Oknoplast, Grzegorz Baczewski, zastępca dyrektora generalnego w Konfederacji Lewiatan, Katarzyna Balashov, dyrektor komunikacji korporacyjnej Ikea Retail, Andrzej Boryczka, dyrektor ds. personalnych Grupy Żywiec, jak również Jolanta Jaworska, dyrektor IBM.

– Na rynku pracy mamy do czynienia z sytuacją, która nie miała miejsca od 25 lat. Dane o stanie gospodarki – rosnący PKB, spadające bezrobocie, zwyżkujące wynagrodzenia i zapotrzebowanie na pracowników – sprawiają, że rynek pracy jest niezwykle konkurencyjny – komentuje Joanna Jeziorowska, Dyrektor Personalny Grupy Oknoplast. – Braki pracowników odczuwalne są przez właściwie wszystkie sektory, a kondycja rynku pracy jest dla biznesu jednym z największych wyzwań tego roku. Dlatego też niezbędne jest podjęcie strategicznych działań, zarówno ze strony pracodawców, jak i organów państwa.

Wyzwania na rynku pracownika 2018

Prognozy demograficzne dla Polski są niepokojące – polskie społeczeństwo starzeje się, a jednocześnie ubywa osób aktywnych zawodowo. Według danych GUS coraz więcej Polaków będzie wychodzić z rynku pracy, przy zmniejszającej się liczbie wkraczających na ten rynek. Oznacza to, że pracodawcy będą mieli jeszcze większe problemy z pozyskaniem pracowników. Dlatego tez powinni oni szukać kandydatów nie tylko w grupie wiekowej 25-40 lat, lecz także wśród osób w wieku 50+. Do tego z kolei potrzebne jest większe zaangażowanie państwa w aktywizację zawodową obywateli.
– Jednym z głównych problemów jest pozyskanie pracowników produkcyjnych – komentuje Joanna Jeziorowska. – Doświadczamy tego w Grupie Oknoplast, gdzie w zakładzie pod Krakowem zatrudniamy ponad 1300 osób właśnie na produkcji. Ze strony pracodawców konieczne jest bardzo efektywne wdrażanie nowych pracowników oraz adekwatne do potrzeb zarządzanie pracownikami fizycznymi, aby powstrzymać proces rotacji w tej grupie zawodowej. Niezbędne jest również stworzenie efektywnych polityk wynagradzania oraz benefitów. Kolejnym zagadnieniem jest zatrzymanie pracowników w małych miastach. Odnotowujemy coraz większy odpływ młodych pracowników do metropolii. Z gmin wiejskich i mniejszych miast najczęściej wyjeżdżają ludzie młodzi i wykształceni, którzy jadą na studia i nie wracają.

Automatyzacja produkcji

Rynek stale się rozwija, rośnie popyt na innowacyjne rozwiązania z dziedziny Internetu Rzeczy i Big Data. W procesach produkcji coraz częściej pojawiają się roboty, postępuje integracja automatyki i IT. Podczas debaty eksperci jednogłośnie stwierdzili, że w obecnej sytuacji polskie firmy zmuszone są do zwiększania wydajności właśnie poprzez automatyzację produkcji. To z kolei związane jest z podnoszeniem kompetencji i umiejętności pracowników. Takie zdolności powinni oni zdobywać już w szkołach zawodowych – stąd też konieczne będą zmiany w procesie kształcenia. Brak wysoko wykwalifikowanych pracowników fizycznych i techników stanowi jedną z najważniejszych przeszkód szybszego wzrostu gospodarczego kraju. Konieczne jest zatem podniesienie rangi kedukacji zawodowej w ocenie społeczeństwa, a zwłaszcza wśród ludzi młodych, planujących karierę.

Kluczowe regulacje prawne

Poprawienie sytuacji na rynku pracy wymaga także zaangażowania państwa. W tym roku planowane jest wprowadzenie nowego Kodeksu Pracy. Jednym z jego założeń jest ograniczenie możliwości stosowania umów cywilnoprawnych czy samozatrudnienia. Dla dużej części pracodawców problemem jest brak odpowiednich regulacji, które umożliwiałyby wykorzystywanie w większym stopniu elastycznego czasu pracy – do takiego wniosku doszli uczestnicy debaty. Takie przepisy zwiększyłyby możliwość zatrudniania osób młodych. Prawo pracy powinno być też lepiej dostosowane do obecnych trendów, np. pracy zdalnej.

Eksperci wskazywali także na potrzebę zapewnienia ułatwień w zatrudnieniu cudzoziemców. Zgodnie z wyliczeniami Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej w 2017 roku urzędy pracy zarejestrowały ok. 1,8 mln oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom. Problemy kadrowe powodują, iż firmy coraz częściej muszą ograniczać swoje plany inwestycyjne, co wpływa negatywnie na perspektywę rozwoju polskiej gospodarki. Niezwykle ważne jest przyjęcie spójnej polityki migracyjnej, która zachęcałaby do przyjazdu osoby z pożądanymi przez pracodawców kwalifikacjami oraz tych, którzy uzupełnialiby zapotrzebowanie w zawodach deficytowych.