Fot. Dompress.pl

Mirosław Kujawski, członek zarządu LC Corp S.A.

Od dłuższego czasu prowadzona jest polemika na temat nowelizacji ustawy deweloperskiej, dotycząca także wprowadzenia zamkniętych rachunków powierniczych. W praktyce oznaczałoby to, iż środki wpłacane na rachunki zamknięte przez klientów będą zwalniane dopiero po zakończeniu inwestycji. To duża zmiana, ponieważ obecnie około 80-90 proc. inwestycji ma formę otwartego rachunku powierniczego. Wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń, tj. zamkniętych rachunków lub otwartych z gwarancją bankową bez wątpienia spowoduje wzrost kosztów. Według raportu UOKiK koszt zamkniętego rachunku powierniczego jest średnio o 50 proc. wyższy niż otwartego, a dodatkowo oferuje je tylko połowa z 46 analizowanych banków. Eksperci, w tym UOKiK, podkreślają iż wprowadzenie zmian, nie tylko przyczyni się do wzrostu kosztów, ale również do ograniczenia podaży, a w konsekwencji dalszego wzrostu cen mieszkań. Zmiana dotknie przede wszystkim mniejszych deweloperów, którzy nie mają tak dużego zaplecza finansowego, jak większe firmy i gorszą relację inwestor vs bank.

Marcin Liberski, dyrektor marketingu i sprzedaży w Atlas Estates

Likwidacja otwartych rachunków powierniczych spowoduje wzrost kosztów inwestycji, a tym samym będzie skutkować podwyżką stawek ofertowych na rynku mieszkaniowym. Deweloperzy będą zmuszeni w większym stopniu finansować realizację inwestycji z kredytów bankowych, a w takich przypadkach szczególnie małe firmy mogą być narażone na utratę źródeł finansowania, gdyż nie będą w stanie ich pozyskać z banków. Popyt na kredyty znacznie wzrośnie, a jednocześnie ich podaż będzie ograniczana przez banki, a zatem ostatecznie konsekwencją takich zmian będzie wzrost kosztów kredytu. Wyższe koszty obsługi kredytowej banków skutkowałyby podniesieniem cen mieszkań nawet do kilku procent.

Michał Melaniuk, dyrektor zarządzający Cordia Polska

Proponowane zmiany przepisów w efekcie końcowym odbiją się podwyżkami cen dla klientów. Regulator nie zauważa, że od momentu wprowadzenia tzw. ustawy deweloperskiej nie mamy praktycznie przypadków upadłości deweloperów, a środki na rachunkach otwartych są wypłacane przez banki jedynie po weryfikacji zaawansowania postępów prac na budowie i potwierdzeniu dokonania rozliczeń z generalnym wykonawcą za wcześniejsze prace. Po wprowadzeniu zamkniętych rachunków powierniczych deweloperzy "przerzucą" koszt pieniądza - kredytu na klientów, nie zmniejszając swojej marży.

Andrzej Swoboda, wiceprezes zarządu Grupy CTE

To bardzo ryzykowna propozycja, która w praktyce oznacza konieczność realizacji każdego przedsięwzięcia deweloperskiego poprzez kredyt inwestycyjny. Analizy przygotowane, zarówno przez Związek Banków Polskich, jak również organizacje deweloperskie wskazują, że polski system bankowy nie jest przygotowany do tak dużego zwiększenia akcji kredytowej dla deweloperów. Oznacza to, że mniejsze, rodzinne przedsiębiorstwa wypadną z rynku i znacząco zmniejszy się liczba realizowanych inwestycji. Praktyka pokazuje, że otwarte rachunki powiernicze zapewniają kupującym ochronę na odpowiednio wysokim poziomie. Z kolei w ostatnich latach doszło do upadłości banku prowadzącego zamknięty rachunek dla popularnego, ogólnopolskiego dewelopera, firmy Dolcan, co wpędziło w tarapaty klientów wpłacających środki na zamknięte rachunki powiernicze w tym banku. Jako środowisko apelujemy o weryfikację planów w tym zakresie i odstąpienie od wprowadzenia regulacji, które mogą mocno zachwiać stabilnym dotychczas rynkiem.

Zuzanna Kordzi, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Ewentualny wzrost cen nie jest problemem w porównaniu ze skutkami, jakie przyniesie zmiana przepisów. Likwidacja otwartego rachunku powierniczego stanowi realne zagrożenie dla całego rynku mieszkaniowego w Polsce. Szczytny cel, jakim jest ochrona osób nabywających mieszkania i inwestujących potężne kwoty nie może być realizowany kosztem podcinania gałęzi, na której znajduje się cała branża. Każdy podmiot, który planuje realizację inwestycji, czy jest to duża, czy mała firma musi zainwestować ogromne środki, żeby rozpocząć budowę. Cena samej działki to kilka do kilkudziesięciu milionów złotych, a klienci podpisujący umowy deweloperskie mają wpisane roszczenie do księgi wieczystej, czyli mają zagwarantowane prawa do majątku, jakim jest działka i powstające na niej naniesienia. Firmy pobierają wpłaty od klientów zgodne z postępem prac, bank wypłaca z otwartego rachunku powierniczego z tych wpłat tylko taką procentową część, jaką faktycznie zrealizował deweloper. UOKiK, będący autorem proponowanych zmian, może istotnie przyczynić się do upadku wielu firm, bowiem po likwidacji otwartego rachunku zwrot zainwestowanych środków deweloper otrzymywałby dopiero po zakończeniu budowy. Doprowadzi to do tego, że na rynku zostanie kilka największych firm, które będzie stać na zainwestowanie milionowych kwot i zamrożenie ich na 2-3 lata, na czas realizacji inwestycji, od zakupu działki do przeniesienia własności lokali na nabywców. Widzę w tym istotną sprzeczność między obecnymi działaniami, a celem w jakim został powołany Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Po wejściu w życie proponowanych zmian z rynku znikną małe i średnie firmy, zostaną tylko giganci.

Mirosław Bednarek, prezes zarządu Matexi Polska

Otwarte rachunki powiernicze, moim zdaniem, sprawdzają się i jest to dobre rozwiązanie dla klienta, zarówno z punktu widzenia bezpieczeństwa, jak również wysokości cen nieruchomości. Rachunki otwarte pozwalają bankom skutecznie kontrolować deweloperów i zabezpieczyć pieniądze klienta do momentu ukończenia kolejnych etapów inwestycji. Zamknięte rachunki powiernicze wymuszą natomiast zamrożenie finansowania na 100 proc. inwestycji, od początku do końca realizacji projektu. W praktyce oznacza to dalszą konsolidację rynku, bo w takiej sytuacji tylko największe firmy będą w stanie podołać finansowaniu inwestycji. W efekcie zmaleje liczba projektów oferowanych na rynku, a zmniejszenie podaży niechybnie przełoży się na presje w kierunku dalszego wzrostu cen mieszkań.

Magdalena Szulc, PR Manager w Ataner

Przewidujemy, że wprowadzenie zamkniętych rachunków powierniczych może spowodować wzrost cen nowych mieszkań o około 2-3 proc.

Marta Kasprzak, menedżer ds. sprzedaży i marketingu w Duda Development

Ceny faktycznie wzrosły kilka lat temu, gdy mieszkaniowe rachunki powiernicze zaczynały funkcjonować. Wtedy dostosowanie do nowego systemu rzeczywiście było obciążeniem dla deweloperów i wpłynęło na wzrost cen mieszkań. Obecnie ten wpływ nie jest już tak wyraźny. Gdy zamknięte rachunki powiernicze staną się jedyną opcją, można będzie się spodziewać kolejnych podwyżek cen.

Monika Golec, dyrektor ds. Marketingu i Sprzedaży w firmie Budnex

Wprowadzenie zamkniętych rachunków powierniczych z pewnością będzie miało wpływ na wzrost cen mieszkań budowanych przez deweloperów, którzy nie posiadają własnego zaplecza finansowego. To nie dotyczy naszej firmy, ponieważ swoje inwestycje finansujemy ze środków własnych. Zamknięte rachunki powiernicze mogą być dużym problemem dla mniejszych firm, gdyż w przypadku tego rozwiązania pieniądze wpłacane przez klientów pozostaną w banku do momentu przeniesienia własności mieszkań. Deweloperzy bez własnego kapitału będą musieli opierać swoje inwestycje o kredyty. Szacujemy, że ceny mieszkań mogą wzrosnąć o koszt kredytu zaciąganego przez dewelopera na budowę inwestycji, czyli około 5 proc. Konieczność zaciągania kredytów na budowę inwestycji może wyeliminować z rynku nowych deweloperów i działające już, mniejsze podmioty. Mniejsza liczba deweloperów oznacza z kolei słabszą konkurencję, co również może przynieść wzrost cen nieruchomości.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

Wprowadzenie zamkniętych rachunków powierniczych może przyczynić się do podniesienia stawek ofertowych na rynku mieszkaniowym. Trudno jest jednak w tej chwili określić, o ile mogłyby wzrosnąć ceny mieszkań po wkalkulowaniu w koszty obsługi kredytowej banków, gdyż wszystko zależy od tego, w jakim czasie to nastąpi i w jakiej sytuacji będzie znajdował się rynek.

Marcin Komuda, kierownik Biura Sprzedaży firmy Profbud

W przypadku wprowadzenia zmian w finansowaniu z OMRP na ZMRP można spodziewać się wzrostu cen mieszkań ze względu na obsługę kredytową inwestycji. Nowe przepisy wpłyną także na rynek deweloperski, ponieważ mniejsze podmioty, które dopiero rozpoczynają przygodę z działalnością deweloperską lub krótko funkcjonują na rynku, mogą mieć problem z uzyskaniem zdolności finansowej na realizację nowych inwestycji. Podwyżki cen mogą być uzależnione od wielkości inwestycji, trudno jednak przewidzieć, jak duży będzie ich wzrost.

Marek Szmolke, prezes Grupy Deweloperskiej Start

Zamknięte rachunki powiernicze utrudnią wejście na rynek nowym deweloperom. Wszystkie firmy zmuszone będą do całościowego finansowania inwestycji przy pomocy kredytów deweloperskich, bądź ze środków własnych, na co stać będzie jedynie największych graczy. Również banki nie są przygotowane na tak duże finansowanie, ponieważ aktualnie zdecydowana większość z nich nie oferuje kredytów inwestycyjnych dla deweloperów. Taka sytuacja może doprowadzić do całkowitego wyeliminowania małych firm z rynku. Z pewnością wyższe nakłady finansowe potrzebne do wprowadzenia inwestycji na rynek, przy uwzględnieniu rosnących cen gruntów i wyższych kosztów robocizny, doprowadzą do podwyżek stawek ofertowych na rynku mieszkaniowym.

Maciej Bartczak, współwłaściciel w KM Building

Rachunki powiernicze to czynniki, które w niektórych przepadkach mogą mieć wpływ na cenę, a w innych nie. Zależy to od sposobu finansowania inwestycji. W przypadku naszych inwestycji, które kredytujemy, koszty mogą faktycznie wzrosnąć o około 3 proc.

Marzena Christiansen, dyrektor sprzedaży w Aura Sky firmy Mill-Yon

Stopień, w jakim zamknięte rachunki wpłyną na ceny mieszkań zależy od tego, jak banki wycenią obsługę tego typu kont powierniczych.

Adrian Potoczek, dyrektor ds. sprzedaży w Wawel Service

Wprowadzenie zamkniętych rachunków powierniczych przyniesie podwyżkę stawek ofertowych na rynku mieszkaniowym. Szacujemy, że będzie to wzrost o około 200 zł za metr kwadratowy mieszkania.

Piotr Zagórski, Marketing Manager w Nexity Polska

W naszym przekonaniu zamknięte rachunki powiernicze nie będą miały wpływu na ceny mieszkań. Postaramy się aby tak było, co będzie stanowiło wartość dodaną dla klientów.