Kolejnym jest estetyka – ten aspekt najlepiej przeanalizować z projektantem (wszystkie inne zresztą również). Znaczenie ma zarówno dobór kolorów i kształtów elementów obrzeżowych, jak i sposób i głębokość ich osadzenia. Wszystko to ma wpływ na ostateczny wygląd chodnika czy podjazdu, a także wyklucza lub faworyzuje pewne rozwiązania. Przykładowo jeśli krawężnik ma na pewnym odcinku stanowić ścianę oporową, warto do jego konstrukcji rozważyć palisadę lub gazon. Jeżeli z kolei zależy nam na jak najdelikatniejszym wykończeniu powierzchni – należy zastanowić się nad listwą Eko-bord lub zastosowaniem kostki brukowej.

Osadzanie obrzeży zaczynamy od wykonania wykopu o szerokości odpowiadającej planowanej szerokości fundamentu. Z reguły powinna to być grubość elementu plus po 10 cm z każdej strony. Zasada ta dotyczy głównie krawężników, palisad i kostki brukowej, w wypadku gazonów i koryt wystarczająca jest szerokość elementu. Głębokość wykopu powinna uwzględniać wysokość samego obrzeża jak i ławy betonowej, ale także grubość ewentualnej warstwy odsączającej oraz wysokość oparcia która z tylnej strony krawężnika powinna wynosić 10-20 cm. Krawężniki układamy na fundamencie z tzw. chudego betonu zachowując między poszczególnymi elementami fugę szerokości 3-5mm, której absolutnie nie wypełniamy betonem ani innym spoiwem. Musi ona zniwelować efekty występowania naprężeń termicznych oraz nierównomiernego osiadania gruntu.

Nieco bardziej restrykcyjne obwarowania dotyczą fundamentowania palisad. Muszą one być osadzone w betonie, przy czym głębokość osadzenia powinna wynosić od 1/4 do 1/3 wysokości elementu, przy czym jeżeli ma to być jednocześnie niewielki mur oporowy – przynajmniej 1/3 elementu musi znajdować się pod ziemią. Dodatkowo pod fundamentem betonowym powinna znaleźć się warstwa podbudowy z zagęszczonego żwiru o grubości około 10 cm. Używając więc palisady o wysokości 90 cm możemy stworzyć uskok wysoki na 60 cm.

Zdecydowanie łatwiejsze do osadzania są elementy stosunkowo szerokie, takie jak koryta ściekowe i gazony. W tym wypadku jako fundament wystarczy warstwa chudego betonu o szerokości równej szerokości elementu obrzeżowego. Stosunkowo najprostsze jest osadzanie listew Eko-bord, mocowanych do podłoża za pomocą szpilek. Tu jednak ograniczeniem są stosunkowo niewielkie obciążenia które takie obramowanie może przenieść.

Osadzenie krawężnika lub obrzeża trawnikowego (rys. Buszrem). 1. Wykorytowany fragment przygotowany do układania nawierzchni brukowej. 2. Wykop pod krawężnik. 3. Fundament z chudego betonu. 4. Krawężnik . 5. Fuga szerokści 3-5mm między elementami. 6. Podbudowa nawierzchni brukowej. 7. Podsypka piaskowa (wykonana po osadzeniu krawężnika). 8. Nawierzchnia. Fot. Buszrem


Osadzenie elementów palisady (rys. Buszrem). 1. Wykorytowany fragment przygotowany do układania nawierzchni brukowej. 2. Wykop pod palisadę. 3. Żwirowa podbudowa palisady. 4. Fundament palisady. 5. Osadzone elementy palisady stanowiące jednocześnie niewielki mur oporowy. 6. Podbudowa nawierzchni brukowej. 7. Podsypka piaskowa (wykonana po osadzeniu palisady). 8. Nawierzchnia. Fot. Buszrem
Osadzenie elementów obrzeża z koryta ściekowego (rys. Buszrem). 1. Wykorytowany fragment przygotowany do układania nawierzchni brukowej. 2. Fundament z chudego betonu. 3. Betonowe elementy koryta. 4. Podbudowa nawierzchni brukowej. 5. Podsypka piaskowa (wykonana po osadzeniu elementów obrzeża). 6. Nawierzchnia. Fot. Buszrem