Fot. CIECH
Wprowadzenie opracowanego przez CIECH rozwiązania pozwoli zwiększyć efektywność produkcji sody kalcynowanej nie tylko poprzez obniżenie emisji CO2, ale także ograniczenie odpadów produkcyjnych oraz zmniejszenie ilości wykorzystywanych surowców - koksu i kamienia wapiennego. Wdrożenie tej innowacyjnej technologii w zakładzie w Inowrocławiu jest elementem realizacji ambitnego planu obniżenia emisji CO2 przez CIECH o 30 proc. do 2026 roku.

Pilotażowa instalacja do zawracania CO2 została wybudowana w 2019 roku. Prace nad opracowaną przez CIECH metodą ruszyły cztery lata temu, a Grupa pozyskała na nie dofinansowanie z Funduszy Europejskich w wysokości prawie 5 mln zł (Program Operacyjny Inteligentny Rozwój, Działanie 1.2 Sektorowe programy B+R). Koszt całego projektu to blisko 15 mln zł. W pracach koncepcyjnych, badawczych i wdrożeniowych zespół CIECH wspierali naukowcy z Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla. Współrealizujący projekt specjaliści z Zespołu Oczyszczania Gazów IChPW posiadają wieloletnie doświadczenie we wdrażaniu technologii CCS (Carbon Capture and Storage) i CCU (Carbon Capture and Utilization) w energetyce i innych gałęziach przemysłu. Ich kwalifikacje i wiedza były szczególnie przydatne podczas realizacji projektu na terenie zakładu CIECH Soda Polska w Inowrocławiu. Opracowane rozwiązanie jest przedmiotem szeregu patentów krajowych i europejskich.

Zmniejszenie emisji CO2 to wymierne korzyści dla środowiska, a jednocześnie obniżenie kosztów związanych z zakupem certyfikatów, których cena od dwóch lat systematycznie rośnie.

Wdrożenie technologii zatężania w fazie produkcyjnej umożliwi dalsze zwiększenie skali odzysku dwutlenku węgla do poziomu 10 tys. ton rocznie i uzyskanie dalszych oszczędności wynikających ze zmniejszenia zapotrzebowania na surowce stosowane w produkcji sody. Aktualnie trwają także analizy dotyczące uruchomienia analogicznych instalacji w pozostałych zakładach sodowych Grupy.

- W trakcie realizacji ambitnego planu zmniejszenia emisji CO2 wdrażamy zarówno ogromne inwestycje związane z transformacją energetyczną, jak i mniejsze inicjatywy oparte na autorskich, innowacyjnych rozwiązaniach wypracowanych dzięki połączeniu świata biznesu i nauki. Taki właśnie charakter ma prowadzony od czterech lat projekt wychwytu, zatężania i oczyszczania dwutlenku węgla w procesie produkcji sody kalcynowanej. Dziś wdrażamy go na stałe w ruchu ciągłym, tak by uzyskać maksymalne możliwe korzyści wynikające ze zmniejszonej emisji CO2 i oszczędności wynikające z niższego zapotrzebowania na surowce. Będziemy jednocześnie dalej pracować nad udoskonaleniem opracowanego przez nas procesu – mówi Mirosław Skowron, Członek Zarządu CIECH S.A.

Przygotowany w 2019 roku plan obniżenia emisji dwutlenku węgla w Grupie CIECH zakłada uruchomienie kilkudziesięciu inicjatyw pogrupowanych w sześć kategorii, których wdrożenie ma pozwolić na obniżenie emisji o ok. 30 proc. do roku 2026 w odniesieniu do roku 2019.

- Odzyskiwanie dwutlenku węgla z procesu produkcji sody to nie jedyny nasz projekt z obszaru R&D w biznesie sodowym. Na różnym etapie zaawansowania prowadzimy prace nad kilkunastoma rozwiązaniami, które nie tylko zwiększają efektywność, ale jednocześnie czynią produkcję sody bardziej przyjazną środowisku – mówi Marian Szkudlarek, szef zespołu R&D w Grupie CIECH.

Jak przebiegało wdrożenie innowacyjnej metody?

W pierwszym etapie specjaliści z zespołu CIECH R&D w Inowrocławiu przy współpracy z pracownikami Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu przeanalizowali źródła emisji dwutlenku węgla z poszczególnych instalacji przemysłu sodowego i opracowali szereg wstępnych koncepcji ograniczenia emisji CO2 do atmosfery. Szczegółowa analiza technologiczna i ekonomiczna opracowanych koncepcji pozwoliła na opracowanie unikalnej technologii wychwytu i zawracania dwutlenku węgla do procesu produkcyjnego sody kalcynowanej.

Następnie przeprowadzono szereg badań nad tym innowacyjnym rozwiązaniem - początkowo w warunkach laboratoryjnych, a następnie w skali pilotażowej. Na podstawie uzyskanych wyników zaprojektowano pilotażową instalację wychwytu dwutlenku węgla z gazów odlotowych z przemysłu sodowego. Instalacja ta została wybudowana w 2019 r. na terenie Zakładów Sodowych w Inowrocławiu. Wstępnego rozruchu dokonał połączony zespół inżynierów IChPW pod kierownictwem prof. Krzysztofa Jastrzębia oraz specjalistów CIECH. Przeprowadzono szereg badań procesowych mających na celu określenie optymalnych parametrów wychwytu i zawracania dwutlenku węgla do procesu produkcyjnego sody kalcynowanej. Kolejnym krokiem było włączenie technologii do ciągu wytwórczego sody kalcynowanej, co pozwoliło na uzyskanie pozytywnego efektu w postaci ograniczenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery przy równoczesnym zwiększeniu zdolności produkcyjnych instalacji.