Z prostego materiału może powstać prawdziwe arcydzieło – dowodzi tego lista 50 budynków z cegły, które właśnie trafiły do finału prestiżowej nagrody BRICK AWARD 26. Wyłonione spośród blisko 850 zgłoszeń, projekty z 21 krajów i pięciu kontynentów zachwycają nie tylko estetyką, lecz także innowacyjnym podejściem do architektury, udowadniając, że ceramika to materiał przyszłości. Finał konkursu odbędzie się 11 czerwca 2026 roku w Wiedniu, gdzie jury wskaże zwycięzców w pięciu kategoriach.
BRICK AWARD od ponad dwóch dekad należy do jednego z najważniejszych wyróżnień w świecie architektury, stawiając w centrum cegłę jako materiał ponadczasowy, a zarazem niezwykle przyszłościowy. Choć gospodarzem konkursu jest wienerberger – czołowy producent ceramicznych rozwiązań dla architektury – nagroda zachowuje pełną niezależność, a udział w selekcji nie wymaga zastosowania rozwiązań firmy. O nominacjach decyduje międzynarodowe pre-jury, w którego skład w tym roku weszli uznani eksperci, m.in. dziennikarz i autor Wojciech Czaja, artysta ceramik, projektantka i architektka Maria Gasparian oraz Špela Kuhar, architektka i założycielka Centrum Architektury Słowenii.
Wyróżnienia przyznawane są w pięciu kategoriach:
- Feeling at home
- Living together
- Working together
- Sharing public spaces
- Building outside the box
Tegoroczne nominacje pokazują pełne spektrum współczesnej architektury – od kameralnych domów jednorodzinnych, przez przestrzenie publiczne tętniące życiem, po odważne konstrukcje, które przesuwają granice wyobraźni. Poniżej prezentujemy wybrane realizacje z finałowej listy, pochodzące z różnych zakątków świata.
Bliski Wschód
Shafagh Tomb, Iran – 35-51 Architecture office © 35-51 Architecture Office
Wśród nominacji z Bliskiego Wschodu znalazł się Grobowiec Shafagh w niewielkim Ardakan w centralnym Iranie. Budowla wyróżnia się odwróconą kopułą oraz inskrypcjami rozciągającymi się swobodnie po jej powierzchni, zamieniając architekturę w nośnik idei wolności słowa. Usytuowany przy wejściu na cmentarz, obiekt nadaje nową formę przestrzeni zwykle postrzeganej jako prywatna, czyniąc ją pomnikiem dla wszystkich – miejscem, gdzie sacrum spotyka się z codziennością.
Azja
Aga Khan Academy, Bangladesh – Shatotto architecture for green living © Asif Salman, Sarker Protick, City Syntax
W stolicy Bangladeszu, Dhace, do finału zakwalifikowała się Akademia im. Agi Chana – zespół czterokondygnacyjnych budynków obłożonych cegłą, wpisanych w gęsto zabudowany teren sąsiadujący z ruchliwą autostradą. Obiekty zorganizowano wokół zielonych dziedzińców, które wprowadzają oddech w zurbanizowane otoczenie i tworzą przestrzeń do nauki oraz zabawy na świeżym powietrzu.
Indie
W Indiach, w Ćennaju, nominację otrzymała siedziba Metallic Bellows – parterowy budynek ceglany inspirowany lokalnymi piecami do wypału cegieł i gliniastą ziemią regionu. Projekt zakładał redukcję emisji CO₂ poprzez ograniczenie użycia betonu. Konstrukcja wykorzystuje tradycyjny system sklepień łukowych (jack arch) z podciągami i belkami obwodowymi, dzięki czemu mur z lokalnej cegły zyskuje lekkość, wrażenie zawieszenia i rzemieślniczą fakturę.
Chiny
Jedną z chińskich realizacji, które znalazły się w finale, jest Muzeum Gliny UCCA w Yixingu, zaprojektowane przez Kengo Kuma and Associates. Pracownia określa konstrukcję jako odwróconą powłokę, której forma przypomina powierzchnię wydrążoną przez kuliste kształty. Całość została pokryta 3600 ręcznie wykonanymi płytkami ceramicznymi w ciemnych i jasnobrązowych odcieniach. Ich kolorystyka przywodzi na myśl barwne przeobrażenia zachodzące w ceramice podczas wypału.
Z kolei na północ od Pekinu uwagę jury przyciągnęła księgarnia Tianjin Zhongshuge – trzykondygnacyjny budynek, w którym zastosowano układ „falujących” cegieł i metalowych detali. Powstała w ten sposób przestrzeń zanurza odwiedzających w unikalnym, niemal teatralnym doświadczeniu architektonicznym.
Europa
Przenosząc się do Europy, holenderska pracownia Studio RAP zaprojektowała falującą fasadę w całości obłożoną ceramicznymi płytkami wydrukowanymi w technologii 3D, która stanęła przy zabytkowej ulicy handlowej Hooftstraat w Amsterdamie.
Ceramic House, Netherlands - Studio RAP © Riccardo De Vecchi
Z kolei w Niemczech, w realizacji o znacznie większej skali, wypalana glina została wykorzystana w formie glazurowanych paneli o drobnej, nieregularnej pionowej strukturze, które pokrywają fasady budynków elektrociepłowni Leipzig Cogeneration Plant.
Zupełnie inny efekt osiągnięto w Lublanie, gdzie dawna hala przemysłowa została przekształcona w tymczasowy teatr. Tutaj kluczowe stały się materiały wtórne i możliwość ich ponownego użycia, a surowe bloki gliniane pomalowano na srebrno, zamieniając industrialną przestrzeń w zaskakującą scenografię.
Wielka Brytania
Motyw ponownego wykorzystania materiałów pojawił się także w Sheffield w Wielkiej Brytanii. Na osiedlu Park Hill – ikonie brutalizmu – betonowe ściany z odciśniętym rysunkiem szalunku wypełniono drobnoziarnistym murem ceglanym. Te wstawki odwołują się do koncepcji ‘ulic w niebie’, a kolor balkonów dopasowano do tonacji całej zabudowy.
Australia
W Melbourne Holocaust Museum w Australii w fasadę wkomponowano około 25 tysięcy cegieł, łącząc ceramiczne elementy w odcieniu Ceniza ze szklanymi cegłami Poesia. Zostały one ułożone w wyrafinowany wzór typu hit-and-miss, , który łączy elementy pełne z ażurowymi, tworząc fasadę otwartą na światło i kontakt z otoczeniem, a zarazem zapewniającą poczucie bezpieczeństwa. Rozwiązanie to stanowi mocny wyraz pamięci i odporności, a jednocześnie otwiera budynek na świat zewnętrzny, łącząc go wizualnie i fizycznie z codziennymi aktywnościami i lokalną społecznością.
Meksyk i Brazylia
W Meksyku na uwagę zasługuje kompleks Clase Azul La Hacienda Jalisco – zakład produkcji tequili, którego magazyny i biura zakotwiczono w wulkanicznym krajobrazie dzięki wykorzystaniu lokalnej ceramiki i kamienia pozyskanego podczas prac ziemnych. W Brazylii powstał natomiast White Bricks House, wzniesiony tradycyjnymi, rzemieślniczymi technikami z pełnej cegły, której powierzchnię pozostawiono odsłoniętą i pomalowano na biało. Zróżnicowany rozstaw cegieł pozwala regulować stopień otwarcia i prywatności poszczególnych pomieszczeń, a starannie opracowane detale murarskie tworzą unikalne wzory i faktury, nadając domowi ponadczasowy, rękodzielniczy charakter.
White Bricks House – Brazil – Bloco arquitetos ©Joana Franca
USA
Wśród amerykańskich realizacji znalazł się 64 University Place – jedenastopiętrowy budynek mieszkalny w Greenwich Village w Nowym Jorku, którego fasadę tworzy ręcznie układany mur ceglany, arkadowe okna i siatka pilastrów. Projekt łączy historyczne odniesienia do charakteru dzielnicy ze współczesnymi detalami, a elewacja ukazuje kunszt rzemieślniczy, oparty na pracy doświadczonych murarzy i precyzyjnych rozwiązaniach projektowych.
Republika Południowej Afryki
Na zboczach Steenberg Ridge w Kapsztadzie powstał Mountain House – dom, który subtelnie wtapia się w półwiejski krajobraz rozległej, 4-tysięcznej działki. Projekt oparto na oszczędnej palecie materiałów oddających barwy i faktury ziemi, tak dobranych, by z biegiem lat nabierały szlachetności. Zakorzeniony w pierwotnym poczuciu schronienia, dom wykorzystuje proste, nieozdobione materiały, tworząc ponadczasowe wrażenie otulającej przestrzeni.
Finał i jury BRICK AWARD 26
Pełna lista nominowanych projektów dostępna jest na oficjalnej stronie konkursu. Wszystkie realizacje zakwalifikowane do tegorocznej edycji wezmą udział w wielkim finale, który odbędzie się 11 czerwca 2026 roku w Wiedniu. Zwycięzców wybierze międzynarodowe jury, w którego skład weszli w tym roku:
Gabriela Carrillo, współzałożycielka Colectivo C733
Christine Conix, współzałożycielka Conix RDBM
Jens Linnet, współzałożyciel BOGL
Traudy Pelzel, współzałożycielka MAP studio
Eduardo Mediero, założyciel HANGHAR
Więcej informacji na temat BRICK AWARD można znaleźć na: www.brickaward.com
Warto przeczytać
.webp)
