Dachy

Dach jest jednym z najbardziej newralgicznych punktów budynku. Jego podstawowym zadaniem jest zabezpieczenie obiektu przed warunkami zewnętrznymi, a także zapewnienie komfortu przebywania w pomieszczeniach. Źle wykonany, pozbawiony odpowiedniej termoizolacji dach jest źródłem największych strat ciepła. Dlatego też, budując dom czy przystępując do termoizolacji już istniejącego, należy szczególną uwagę zwrócić na właściwe ocieplenie tej części budynku.

Dachy skośne

Z poddaszem nieużytkowym

W tym rozwiązaniu poddasze pełni funkcję strychu – jest przestrzenią nieużytkową i nieogrzewaną. Nie ma potrzeby ocieplania połaci dachowej – warstwę termoizolacyjną układa się na poziomie stropu, pomiędzy belkami stropowymi ostatniej kondygnacji. Najczęściej stosowanymi materiałami ociepleniowymi są wełna mineralna i styropian.

Z poddaszem użytkowym

Izolacja wykonana na poziomie krokwi (między, pod a niekiedy też na krokwiach) pozwala na wykorzystanie poddasza jako przestrzeni użytkowej. W przypadku tego rodzaju dachu skośnego niezbędne jest bardzo dokładne zaplanowanie i wykonanie termoizolacji połaci dachowej, ponieważ stanowi ona przegrodę zabezpieczającą pomieszczenia na poddaszu przed wpływem warunków atmosferycznych. Poszczególne warstwy połaci dachowej muszą tworzyć układ chroniący przed opadami, wiatrem, niskimi i wysokimi temperaturami. Zgodnie z wymaganiami PN, współczynnik przenikania ciepła U ocieplonych połaci dachów skośnych nie może być większy niż 0,3 W/m2K. Termoizolację umieszcza się w grubości połaci dachowej w różny sposób, na który wpływ ma konstrukcja więźby oraz parametry materiału termoizolacyjnego. Należy zwrócić uwagę na dokładność wykonania termoizolacji – warstwy izolacji dachu oraz ściany muszą być łączone na styk lub na zakładkę, co pozwoli na uniknięcie ryzyka pojawienia się mostków termicznych.

Wyróżnić można dwa typy dachów z izolacją między krokwiami:

a/ dach bez szczeliny wentylacyjnej - izolacja wypełnia całą przestrzeń między krokwiami – nie ma szczeliny wentylacyjnej pomiędzy izolacją a wysokoprzepuszczalną membraną dachową; warstwa paroszczelna znajduje się po ciepłej stronie izolacji;
b/ dach ze szczeliną wentylacyjną – może być dwojakiego rodzaju: z jedną szczeliną, znajdującą się pomiędzy warstwą wstępnego krycia z wysokoprzepuszczalnej włókniny a pokryciem wierzchnim (jeśli dach nie ma pełnego deskowania); z dwiema szczelinami - jedna pomiędzy membraną i pokryciem, druga pomiędzy zewnętrzną warstwą izolacji i membraną dachową.

Termoizolacja może być zamontowana na poziomie krokwi w następujący sposób:

- między krokwiami (jednowarstwowa) – pozwala na uzyskanie dobrych właściwości termoizolacyjnych, jednak pod warunkiem, że wysokość krokwi umożliwia montaż izolacji o odpowiedniej grubości;


- między i pod krokwiami (dwuwarstwowa) – sprawdza się szczególnie w przypadku, gdy wysokość krokwi jest zbyt mała, by wystarczyło zamontowanie jednej warstwy izolacji o pożądanej grubości. Izolacja wypełnia przestrzeń pomiędzy krokwiami na całej wysokości, a dodatkową jej warstwę mocuje się pod krokwiami, między dolnymi konstrukcjami wsporczymi, utworzonymi ze stalowych profili lub drewnianych łat, a stanowiącymi ruszt do montażu okładziny z płyt gipsowo-kartonowych;


- między i dwie warstwy pod krokwiami (trójwarstwowa) – dach z tak wykonaną izolacją pozwala na uzyskanie najlepszych efektów w zakresie oszczędności kosztów ogrzewania, a przy tym gwarantuje znakomitą izolacyjność akustyczną przegrody. Przestrzeń między krokwiami wypełniona jest na całej ich wysokości materiałem termoizolacyjnym. Ruszt pomocniczy mocowany jest do prostopadle krokwi, a przestrzeń między drewnianymi łatami wypełnia termoizolacja. Dolna konstrukcja obudowy wykonana jest z łat drewnianych lub profili stalowych, a przestrzeń między nimi wypełnia kolejna warstwa izolacji. Całość zamyka okładzina z płyt gipsowo-kartonowych;


- ponad krokwiami – jest to ocieplenie wierzchnie, umożliwiające pozostawienie widocznej więźby; wymaga przygotowania dodatkowej konstrukcji wsporczej pod pokrycie.

Ocieplony dach skośny wymaga ochrony przed wilgocią. W tym celu od wewnętrznej strony poddasza materiał termoizolacyjny musi być zabezpieczony folią paroizolacyjną, chroniącą przed wnikaniem pary wodnej z pomieszczeń. Jeżeli wykonywana jest izolacja dwuwarstwowa, folia paroizolacyjna montowana jest pod krokwiami (pod pierwszą warstwą izolacji). W przypadku izolacji trójwarstwowej, paroizolacja musi znaleźć się między drugą i trzecią warstwą. Również od strony pokrycia termoizolacja musi być zabezpieczona przed warunkami atmosferycznymi – wykorzystuje się do tego włókninę lub wysokoprzepuszczalną folię.

Do termoizolacji dachu skośnego z poddaszem użytkowym wykorzystywane są najczęściej płyty albo maty z wełny mineralnej lub szklanej, płyty laminowane z wełny mineralnej oraz płyty z polistyrenu ekstrudowanego. Można też wykonać izolację płytami pianki poliuretanowej lub wdmuchiwanymi w izolowaną przestrzeń włóknami celulozy, granulatem wełnianym, keramzytowym lub perlitem ekspandowanym.

Dachy płaskie

Wiele istniejących domów jednorodzinnych posiada dachy płaskie (o pochyleniu mniejszym niż 10%). Gros z nich jest niedostatecznie ocieplona. W zależności od konstrukcji stropodachu, w celu zabezpieczenia wnętrza budynku przed niekontrolowanym wypływem ciepła oraz przegrzaniem w sezonie letnim, stosuje się inne rozwiązania. Wyróżniamy:


1. Stropodachy pełne (niewentylowane) – wszystkie warstwy przylegają ściśle do siebie; nie ma żadnych szczelin pozwalających na przepływ powietrza;
- o tradycyjnym układzie warstw – w tym przypadku pokrycie zewnętrzne jest jednocześnie izolacją przeciwwilgociową; zapewnienie odpowiedniej izolacyjności termicznej tego dachu polega na zdjęciu wierzchniej warstwy pokrycia (papa, blacha) i ułożeniu na folii paroizolacyjnej materiału termoizolacyjnego (np. płyty dachowej z wełny skalnej i twardej płyty z wełny szklanej, płyt dwuwarstwowych z wełny mineralnej lub płyt izolacyjnych ze styropianu pokrytego papą). Całość wykańcza się nową warstwą pokrycia
- o odwróconym układzie warstw – warstwa hydroizolacyjna znajduje się na warstwie konstrukcyjnej, a na niej układana jest termoizolacja (płyta z polistyrenu ekstrudowanego o strukturze zamkniętokomórkowej, płyta EPS o dużej twardości, płyty styropianowe wykończone warstwą zaprawy cementowej lub żwirem). Na warstwie ociepleniowej układane są kolejne warstwy ochronne i filtrujące, a jako ostatnia – dociążająca warstwa wierzchnia. W tym rozwiązaniu nie stosuje się paroizolacji – jej funkcję pełni warstwa hydroizolacyjna, która chroni przed zawilgoceniem termoizolację.


2. Stropodachy wentylowane – nazywane inaczej „zimnymi dachami”; pomiędzy warstwami górną i dolną znajduje się pustka łącząca się z powietrzem zewnętrznym, oddzielająca warstwę wodoszczelna od termoizolacji. Sposób ich docieplenia zależy od konstrukcji stropodachu wentylowanego (wysokości szczeliny wentylacyjnej): jeżeli mamy do czynienia ze stropodachem dwudzielnym, nieco przypominającym poddasze nieużytkowe z dachem skośnym, warstwę termoizolacyjną można ułożyć np. z płyt lub mat z wełny skalnej lub szklanej z paroizolacją pod materiałem ociepleniowym. Jeżeli przestrzeń pomiędzy stropem a konstrukcją dachu jest mała, wygodnym rozwiązaniem jest docieplenie stropodachu metodą wdmuchiwania materiału termoizolacyjnego (granulatu wełny mineralnej, styropianu, perlitu, strzępek wełny lub celulozy – np. Ekofibru, Thermocelu, Thermoflocu).

Pianka na dachu

Zarówno dachy płaskie jak i pochyłe można poddać renowacji przy pomocy pianki poliuretanowej. Stosowane są dwie metody:
bezspoinowa izolacja natryskowa – przy pomocy specjalnej maszyny natryskuje się na zniszczone pokrycie warstwę pianki poliuretanowej, która w efekcie pełni trojaką funkcję: docieplenia, uszczelnienia i pokrycia zewnętrznego. Zaletą tej metody jest fakt, że nie ma potrzeby usuwania starego pokrycia, a ponadto szczelnie wypełnia izolowaną powierzchnię i wyrównuje ubytki w podłożu. Może być nanoszona na różne podłoża - blachę, papę, beton i drewno;
układanie płyt poliuretanowych (łączonych na zakład lub pióro i wpust).

Zaletą termoizolacji z pianki PUR jest jej bardzo wysoka hydroizolacyjność, niewielki ciężar niski , współczynnik przewodzenia ciepła λ.