Kacper Niepiekło CEO Ennovati. Fot. CEO Ennovati

Dobry początek

Już na etapie wyboru działki warto myśleć o usytuowaniu domu i odpowiednim wykorzystaniu ukształtowania terenu. Wszelkie zagłębienia, skarpy, nachylenia terenu, ilość drzew, zorientowanie względem kierunków świata – to wszystko zdolny i kompetentny architekt potrafi wykorzystać by uzyskać jak największe korzyści. Wydatki eksploatacyjne trzeba planować już na etapie projektowania domu – dlatego warto wybrać architekta, który może się pochwalić udanymi realizacjami budynków pasywnych czy energooszczędnych. Dzięki temu już na starcie nasz dom nie będzie generował dużych rachunków.

Na tym etapie warto też określić swoje potrzeby i wymagania – pamiętajmy, że ogrzewanie pustych, nieużywanych pomieszczeń z perspektywy wydolności energetycznej jest bezsensowne. Dlatego warto określić liczbę potrzebnych pokoi i łazienek, wielkość garażu czy poddasza i ograniczyć zbędną przestrzeń. W związku z powyższym lepiej zainwestować więcej, i zamiast kupować gotowy projekt, zaufać architektowi, który stworzy prototyp przystosowany do naszych potrzeb i spełniający wszystkie wymagania.

Oszczędność = ekologia

Gdy uda nam się już spełnić powyższe założenia, kolejnym krokiem jest zadbanie o odpowiednie instalacje, których działanie jest kluczowe do tego by dom był jak najbardziej wydajny energetycznie, a co za tym idzie oszczędny i ekologiczny. Podstawowym aspektem generującym duże kwoty na rachunkach jest ogrzewanie domu. Warto przemyśleć jaki system grzewczy będzie jednocześnie oszczędny zarówno dziś, jak i w przyszłości. Ogrzewanie węglem, drewnem czy brykietem jest dziś tanie, jednak wymaga – w zależności od zaawansowania technologii źródła ciepła - ingerencji domowników, takich jak zasypywanie pieca, czyszczenie i wynoszenie popiołu, zamawianie i składowanie opału. Jeśli nie zastosujemy pieca najwyższej klasy będziemy ponosić straty z powodu niskiej efektywności wytwarzania energii, co przełoży się na koszty. Nie mniej ważny aspekt to ekologia – spalanie paliw stałych jest przyczyną powstawania tzw. niskiej emisji, która prowadzi do powstawania smogu i powoduje nowotwory, problemy kardiologiczne, choroby płuc oraz ogólne skrócenie średniej długości życia. W Polsce w ciągu roku umiera ponad 40 tys. osób na choroby spowodowane zanieczyszczeniem powietrza. Nawet jeśli nie przejmujemy się tym i przekładamy oszczędność nad zdrowie swoje i bliskich to pamiętajmy o tym, że cała energetyka zwraca się w kierunku ekologicznych źródeł, więc prędzej czy później może nas czekać wymiana instalacji na ekologiczną.

Dlatego inwestując w oszczędność (i święty spokój na lata), budując dom warto zainwestować w źródła odnawialne. Zapewnimy sobie najtańszą i najczystszą energię na lata. Są to źródła wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, wodną czy biomasy i biogazu.

Jednak w przypadku zastosowań domowych dostępność większości z nich jest ograniczona. Korzystanie z energii wiatrowej, geotermalnej, wodnej czy biogazu jest ściśle powiązane ze specyficznymi warunkami geograficznymi, i nie w każdym regionie jest możliwe i uzasadnione wdrażanie takich rozwiązań.

Jednak do każdego miejsca w kraju dociera światło słoneczne, które za sprawą odpowiednio dobranej i wykonanej instalacji fotowoltaicznej pozwala na produkcję energii elektrycznej, dzięki której zostanie zapewniona całość rocznego zapotrzebowania w domu. Jeśli uzupełnimy instalację pompą ciepła, która wykorzysta prąd wytworzony ze słońca, będziemy mieli najbardziej efektywną, darmową i bezobsługową instalację, która zapewni nam ogrzewanie, ciepłą wodę oraz energię elektryczną. W modelowym przypadku możemy stworzyć instalację, dzięki której nigdy nie będziemy płacić rachunków za energię. Warto rozważyć takie rozwiązanie, szczególnie jeśli korzystamy z wieloletniego, taniego kredytu hipotecznego. Dzięki takiemu finansowaniu zwiększenie wydatków początkowych związanych z zainstalowaniem w domu OZE sprawi, że te instalacje zarobią na siebie i wygenerują nadwyżkę dla właściciela już od pierwszego dnia działania. Za sprawą obowiązujących przepisów nadmiar wyprodukowanej energii elektrycznej jest przekazywany do sieci ogólnej, dzięki czemu możemy odebrać wytworzoną latem nadwyżkę w miesiącach zimowych, a ogrzewanie domu oraz niezbędną energię elektryczną mamy zapewnioną przez cały rok.

Dbając o energooszczędność naszego domu warto również zainwestować w wentylację mechaniczną z rekuperatorem. W odróżnieniu od klasycznej wentylacji grawitacyjnej jest ona skuteczniejsza w działaniu oraz pozwala na odzyskanie ciepła z powietrza wytłaczanego z domu i ogrzania pozyskaną energią świeżego powietrza, które zostaje wtłoczone do budynku. W polskich warunkach szalenie istotna jest również filtracja powietrza w takiej wentylacji, dzięki czemu nawet w gęstym smogu będziemy mogli oddychać w domu czystym powietrzem. Warto zainwestować w filtry HEPA, charakteryzujące się wysokim stopniem filtracji mikrocząsteczek.

Styl życia

Za wprowadzeniem w życie powyższych porad powinny też pójść zmiany w stylu życia, które pozwalają na kolejne oszczędności. Szukając wyposażenia RTV i AGD do nowego domu warto zwrócić uwagę na klasę energetyczną urządzeń – te, które zużyją najmniej energii do pracy to te oznaczone jako A+++. Oszczędność jest często podwójna, np. zmywarka czy pralka o najwyższej klasie energetycznej zużyje mniej prądu, ale także znacznie mniej wody.

Rachunki będą niższe również dzięki odpowiedniemu wykonywaniu codziennych czynności. I tak np. korzystanie ze zmywarki pozwala zaoszczędzić więcej wody w stosunku do zmywania ręcznego, kąpiel pod prysznicem jest oszczędniejsza od korzystania z wanny, a na oszczędność wody pozwala również tak błahy fakt jak sposób płukania zębów po ich umyciu – korzystniej jest korzystać ze szklanki napełnionej wodą, zamiast płukać je pod bieżącym strumieniem. Tak samo oszczędność energii przyniesie obniżanie stopnia ogrzewania domu na noc i na czas wyjazdów, wygaszanie świateł w pomieszczeniach, w których nie są w tej chwili potrzebne oraz niekorzystaniu z funkcji stand-by w urządzeniach elektronicznych. Te z pozoru drobne czynności składają się na jeszcze większe obniżenie rachunków oraz mniejsze obciążenie dla środowiska naturalnego.