Fot. NIBE-BIAWAR
Z początkiem nowego roku rozpoczęła się w Polsce nowa era budownictwa mieszkaniowego. Pojawiają się nowe przepisy prawne, przez które inwestorzy muszą mierzyć się z wieloma wyzwaniami. Jednym z najważniejszych przepisów, które bezpośrednio dotyczą inwestorów, są nowe Warunki Techniczne, popularnie określane jako WT2021, które weszły w życie 1 stycznia 2021 roku.

Kluczowa rola energii pierwotnej

Zgodnie z ich wymaganiami, nowe budynki muszą spełniać określone kryteria. Ich celem jest przede wszystkim poprawienie charakterystyki energetycznej budynków przez uzyskanie jak najmniejszego współczynnika energii użytkowej (EU), który z kolei przekłada się na energię końcową (EK), a docelowo również energię pierwotną (EP).

– Energia użytkowa to energia, która wynika ściśle z charakterystyki budynku, w tym jego izolacyjności i rodzaju instalacji. Metodologia obliczania EU jest dość szczególna, bo uwzględnia wszystkie aspekty systemów grzewczych, dotyczące zarówno źródła energii jak i samego budynku. Energia końcowa, to energia dostarczana do budynku w postaci energii elektrycznej, gazu czy innego paliwa. Innymi słowy, jest to energia, za którą płaci użytkownik. Z kolei energia pierwotna to energia zawarta w nośnikach, dzięki którym energia cieplna może być produkowana. W Polsce te nośniki stanowią najczęściej węgiel, gaz, ewentualnie produkt pochodzenia płynnego, np. ropa naftowa. Wyznaczenie energii pierwotnej polega na uwzględnieniu współczynnika konwersji oraz energii końcowej – wyjaśnia Adam Minikowski, Menedżer ds. Odnawialnych Źródeł Energii NIBE.

Fot. NIBE-BIAWAR
W Warunkach Technicznych 2021 zawarty jest szereg zaleceń, zarówno architektonicznych dotyczących ustawienia i lokalizacji budynku względem kierunków świata, nasłonecznienia, rodzaju płyty architektonicznej, izolacyjności i szczelności budynku, jak i zaleceń dotyczących samych instalacji grzewczych, ich sprawności przesyłania energii cieplnej, rodzaju wentylacji i efektywności urządzeń. Końcowym efektem połączenia wszystkich tych zaleceń jest parametr EP, czyli wskaźnik energii pierwotnej, który w budynkach jednorodzinnych nie może przekraczać 70 kWh/m2a.

– Z punktu inwestora istotna jest wiedza, że nie tylko izolacja cieplna budynku zapewnia spełnienie wymagań, ale ważny jest także wybór odpowiedniego źródła ogrzewania. Równocześnie sama instalacja oparta nawet o najlepsze urządzenie grzewcze, przy złych parametrach izolacyjnych budynku, nie pozwoli uzyskać odpowiedniego parametru EP. To zmusza inwestorów do połączenia wysoko efektywnych rozwiązań grzewczych z dobrą izolacją budynku. Niewątpliwie, elementem, który ogranicza zużycie energii pierwotnej i pomaga w spełnieniu wymagań określonych w WT 2021, jest zastosowanie odnawialnych źródeł energii – mówi Adam Minikowski.

Fot. NIBE-BIAWAR

Trzy opcje ze wskazaniem na pompę ciepła

Eksperci dokonali dokładnej analizy pod kątem aktualnych możliwości dotrzymania wskaźnika energii pierwotnej przy projektowaniu nowego domu lub poważnej termomodernizacji istniejących już nieruchomości. Analiza wykazała, że w uproszczeniu, ma do wyboru tak naprawdę trzy opcje. Musi wybrać pomiędzy kotłem na biomasę, pompą ciepła a hybrydową instalacją opartą o kocioł gazowy, wspomagany odnawialnym źródłem energii. Przy wyborze, za pompą ciepła przemawia fakt, że jako jedyna daje inwestorowi możliwość samodzielnego produkowania energii poprzez wykorzystanie instalacji fotowoltaicznej. W przypadku kotła gazowego lub kotła na biomasę, nie ma możliwości samodzielnej produkcji paliwa, co sprawia, że inwestor jest uzależniony od jego dostaw.

– Na etapie projektowania budowy, warto wziąć pod uwagę instalację pompy ciepła i porównać jej możliwości z innymi źródłami ciepła. Pod uwagę wziąć należy przede wszystkim niskie koszty eksploatacji oraz możliwości bilansowania z instalacji PV. Oprócz tego zastosowanie pompy ciepła ma szereg innych zalet. Przykładowo, nie ma konieczności budowy infrastruktury towarzyszącej w postaci kominów, czy kotłowni. Dodatkowo, pompa ciepła pozwala na wykorzystanie funkcji chłodzenia, która jest coraz bardziej popularna wśród inwestorów – radzi Adam Minikowski.

Inwestor zyskuje nie tylko na ekologii

Wybierając pompę ciepła, inwestor zyskuje więc nie tylko ekologiczne źródło odnawialnej energii, ale niskie koszty przeglądów i praktycznie bezobsługowe urządzenie o długim okresie żywotności. To powoduje, że sumarycznie pompa ciepła wygrywa z dostępnymi obecnie kotłami.

– Z punktu widzenia WT 2021 nie ma przy tym znaczenia rodzaj pompy ciepła zastosowanej przy budowie domu – gruntowa, powietrze-powietrze lub powietrze-woda. Najważniejszym aspektem przy wyborze pompy ciepła powinien być współczynnik SCOP, czyli współczynnik sezonowej efektywności pracy urządzenia. Im wyższa wartość SCOP, tym niższą wartość Ep (energii pierwotnej) otrzymamy w obliczeniach. Najwyższy odnotowany sezonowy współczynnik sprawności SCOP pompy ciepła typu powietrze/woda wynosi 5,05 (pompa ciepła NIBE F2120), co oznacza że najlepsze powietrzne pompy ciepła, dostępne dzisiaj na polskim rynku, są w stanie zapewnić taki sam poziom oszczędności jak pompy gruntowe. Warto podkreślić, że niemal wszystkie gruntowe pompy ciepła NIBE mają SCOP (klimat chłodny, 35oC) powyżej 5, np. najnowsza, zaawansowana technologicznie pompa ciepła NIBE S1255 osiąga aż 5,5! – podkreśla Adam Minikowski, Menedżer ds. Odnawialnych Źródeł Energii NIBE.