Czym jest postępowanie spadkowe i kiedy należy je przeprowadzić?

Przede wszystkim należy ustalić, czy zmarły pozostawił po sobie testament. Jeżeli nie, w celu uporządkowania spraw majątkowych należy przeprowadzić postępowanie spadkowe, które może być wszczęte w każdym czasie. Prawa oraz obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą w porządku ustawowym na spadkobierców dziedziczących zgodnie z zasadami Kodeksu Cywilnego. W tym przypadku spadek po osobie zmarłej w pierwszej kolejności przypada najbliższym - współmałżonkowi, dzieciom lub wnukom.

Jak przebiega postępowanie spadkowe?

Postępowanie spadkowe można przeprowadzić przed notariuszem lub w sądzie. Przebiega ono w dwóch etapach, dzieli się na stwierdzenie nabycia spadku oraz dział spadku. Pierwszy etap określa podstawę prawną dziedziczenia, krąg spadkobierców oraz wielkość udziałów poszczególnych spadkobierców. Natomiast drugim etapem jest podział spadku, który określa jakie przedmioty wchodzące w skład spadku zostają przydzielone konkretnym spadkobiercom.

Postępowanie spadkowe przed notariuszem

Jest to sposób zdecydowanie szybszy, pod warunkiem, że sprawa jest prosta, a spadkobiercy złożą zgodny wniosek o sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia. Spadkobiercy wybierają notariusza z dowolnej Kancelarii Notarialnej, a na spotkaniu muszą być obecni osobiście. Niezbędne dokumenty to: akt zgonu spadkodawcy, nr pesel oraz ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego, skrócone akty urodzenia lub akty zawarcia małżeństwa od wszystkich spadkobierców, ewentualnie numery ksiąg wieczystych nieruchomości, które posiadał zmarły. Księga wieczysta to ważny dokument, który przedstawia stan prawny lokalu. Pozwala ustalić komu i jakie prawa przysługują do danej nieruchomości.

Notariusz na podstawie tych dokumentów sporządza notarialny akt poświadczenia dziedziczenia i rejestruje go w Rejestrze Poświadczenia Aktów Dziedziczenia, po czym akt natychmiastowo wchodzi w życie. Jeden z odpisów powyższego aktu notariusz przekazuje do właściwego Urzędu Skarbowego w celu ustalenia wysokości podatku od spadku.

Postępowanie spadkowe przed sądem

Jest wszczynane gdy nie ma zgody wśród spadkobierców co do istotnych kwestii związanych z dziedziczeniem. Wniosek należy złożyć do Sądu Rejonowego, w którego okręgu znajdowało się ostatnie stałe miejsce zamieszkania zmarłej osoby.

Wniosek musi zawierać dane osobowe osoby składającej wniosek, a także wszystkich spadkobierców ustawowych, dane osobowe zmarłego oraz datę i miejsce jego śmierci, akt zgonu spadkodawcy, akty urodzenia lub małżeństwa, które świadczą o pokrewieństwie lub powinowactwie zainteresowanych ze zmarłym.

Ponadto, do wniosku składanego przed Sądem Rejonowym należy dołączyć odpisy skrócone aktów stanu cywilnego, ewentualnie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Po rozpatrzeniu wniosku sąd stwierdza nabycie spadku, ustalając wszystkie dziedziczące osoby oraz ich udział w spadku. Postanowienie sądu musi się uprawomocnić.

Materiał powstał we współpracy z portalem RynekWtórny.pl