Fot. PolbrukFot. Polbruk
Choć aleje, podjazdy czy taras można wykonać bez borderów, to okazuje się, że z technicznego punktu widzenia ich użycie jest nieodzowne. To dzięki nim nawierzchnia jest mniej podatna na uszkodzenia. Stabilizują one konstrukcję, zapobiegając rozsuwaniu się płyt czy kostek na boki pod wpływem obciążeń. Z kolei zastosowane na podjeździe mogą wystawać ponad poziom nawierzchni i dzięki temu chronić trawnik czy rabatę przed rozjeżdżaniem kołami samochodów. W nierównym terenie rolę obrzeży przejmują nieco wyższe od nich palisady. Są one używane jako murki zapobiegające osuwaniu się ziemi na podjazd, alejki czy taras. Zastosowania „krawężników” w otoczeniu domu nie kończą się jednak na aspektach wyłącznie technicznych. Oprócz tego pełnią one funkcję dekoracyjną. Z palisad zbudujemy również inne elementy małej architektury ogrodowej, takie jak kwietniki czy donice.

Fot. PolbrukFot. Polbruk
Ozdobne granice
Z punktu widzenia estetyki i budowania kompozycji, obrzeża są dopełnieniem nawierzchni. W związku z tym w naturalny sposób muszą być spójne z resztą aranżacji, dlatego większość jest utrzymana w stonowanej kolorystyce i posiada geometryczny, prostokątny kształt. Niekiedy zdarzają się jednak wyjątki od tej reguły. Zanim do nich przejdziemy, przyjrzyjmy się najpierw najbardziej minimalistycznym i uniwersalnym rozwiązaniom. Jest nim bezsprzecznie obrzeże Modern, czyli trapezowy border o rozmiarze 7x91 cm oraz wysokości 28 cm, który jest pozbawiony jakichkolwiek elementów ozdobnych. Dzięki temu stanowi on idealne tło dla każdej aranżacji. Jego unikatowość polega na tym, że nie jest to jeden element, ale system składający się z czterech elementów trapezowych, z których można ułożyć odcinki proste oraz łuki. Modern występuje w trzech neutralnych kolorach – stalowym, grafitowym i brązowym, które sprawdzają się w praktycznie każdym projekcie przydomowej przestrzeni. Podobnym uniwersalizmem cechują się obrzeża Lingo i Treo. Pierwsze z nich jest tak samo minimalistyczna w designie, jak Modern, posiada prostokątny kształt oraz gładką fakturę. Podobieństw jest więcej, bo występuje w dwóch tych samych kolorach. Trzecim jest beż, dedykowany aranżacjom w klimatach śródziemnomorskich, klasycznych czy orientalnych. Obrzeże Lingo wyróżniają bezfazowe krawędzie i masywny wygląd, dzięki czemu doskonale komponuje się z wielkoformatowymi płytami, takimi jak np. Polbruk Magna. Natomiast obrzeże Treo występuje w trzech tych samych kolorach, co Modern, jest również prostokątne, ale nieco wyższe. Jego wysokość sięga 30 cm, a wymiary pojedynczego elementu wynoszą 8x50 cm. Treo prezentuje się nieco bardziej ozdobnie niż Lingo, gdyż jego charakterystyczną cechą jest drobnoutwardzana faktura i pionowe fugi. Alternatywą dla prostokątnego i nieco „kanciastego” obrzegowania jest obrzeże Canto Trapez. Jeden z jego rogów jest zaokrąglony, co nadaje mu interesującego wyglądu. Atutem Canto Trapez jest ciekawy, obły kształt, niewielkie rozmiary, a także kolorystyka pasująca do wielu kompozycji (szary, grafitowy i brązowy). Dobrze prezentuje się w sąsiedztwie drobnych kostek betonowych, takich jak Polbruk Avanti czy nieco większe Ideo lub Granito, ale również jako element „zamykający” nawierzchnię wykonaną z orientalnej płyty Petra. Obrzeże Canto Trapez jest szczególnie pomocne w przypadku wijących się po łukach alejek i ogrodowych ścieżek oraz rabat o nieregularnym lub zakrzywionym kształcie. Niewielkie rozmiary elementów pozwalają na układanie precyzyjnych łuków. Interesującym rozwiązaniem jest również wykorzystanie go jako elementu schodów, a konkretnie krawędzi stopnia schodowego. Border ten może znaleźć zastosowanie w wielu różnorodnych aranżacjach.

Fot. PolbrukFot. Polbruk

Palisada jako donica!

Podobną do obrzeży funkcję mogą pełnić palisady. Przydadzą się szczególnie w nierównym i pagórkowatym terenie, gdzie do oddzielenia nawierzchni od reszty ogrodu, ze względu na jego ukształtowanie, niezbędne są wyższe elementy. Można je znaleźć w kolekcji Palisada Zen (maksymalna wysokość elementu to aż 120 cm) oraz Palisada Łamana (najwyższa mierzy 50 cm). Niższych prefabrykatów wchodzących w skład obu linii użyjemy z powodzeniem do budowy standardowych obrzeży. Nie jest to jednak ich jedyne zastosowanie. Z palisad można budować eleganckie donice. Jest to możliwe, gdy palisady ustawimy na zewnątrz, a zamkniętą w ten sposób przestrzeń między nimi wypełnimy ziemią i zasadzimy w niej rośliny. Używając prefabrykatów o różnej wysokości, można uzyskać bardzo interesujący efekt wizualny. Gdy zastosujemy większą liczbę kolorów w tej samej tonacji, dodatkowo możemy urozmaicić wygląd donic. Takie możliwości stwarza palisada Zen, gdyż występuje w trzech kolorach (szary, grafitowy, brązowy) oraz obejmuje elementy w sześciu wysokościach, począwszy od 30 cm, a kończąc na 120 cm. Nieco skromniej prezentuje się Palisada Łamana, z trzema kolorami (paloma, grafitowy, piaskowy) oraz elementami w dwóch wysokościach (30 i 50 cm), ale ma ona za to fakturę łamaną przypominającą kamień. Ciekawym rozwiązaniem jest również palisada Hestra. Podobnie jak palisadę Zen oraz palisadę łamaną można ją wykorzystać do budowy funkcjonalnych donic dopasowanych kształtem i rozmiarem do indywidualnych potrzeb i planowanej zieleni. Jest ona dostępna w dwóch odcieniach szarości: stalowym i grafitowym, które doskonale harmonizują ze standardowymi kostkami brukowymi. Ciemniejszy wariant może być punktem kontrastu dla jaśniejszych płyt, nada to aranżacji nieco bardziej dynamicznego charakteru. Hestra występuje też w kolorze brązowym, który może stać się uzupełnieniem w bardziej klasycznych realizacjach. Ma wymiar 10x20 cm i aż trzy wysokości: 60, 80 i 100 cm.

Zastosowanie obrzeży i palisad w otoczeniu domu może mieć wiele różnych wymiarów. Oprócz funkcji stricte technicznych, mogą one odgrywać rolę elementu dekoracyjnego. Można je wykorzystać także to budowy oryginalnych rabat, kwietników i donic, dzięki którym przestrzeń zyska wyjątkowy i niepowtarzalny charakter.