Wstęp

- Co powinniśmy wiedzieć o sposobie stawiania i użytkowania ścian trójwarstwowych z wykorzystaniem ceramiki budowlanej, izolacji z wełny mineralnej i elewacji z cegły klinkierowej, aby w przyszłości inwestycja przysporzyła nam maksimum korzyści, przyjemności i zadowolenia?
- Co powinniśmy wiedzieć o sposobie budowania ściany trójwarstwowej, aby mieć możliwość kontroli prac prowadzonych przez ekipę wykonawczą?

Fot. 1. Dom jednorodzinny - ściany trójwarstwowe, elewacja z cegły klinkierowej

Ściana trójwarstwowa

Ściana trójwarstwowa wykonana z pustaków poryzowanych, izolacji z wełny mineralnej oraz elewacji z cegły klinkierowej jest obecnie najlepszym rozwiązaniem zapewniającym wysokie walory trwałości, bezpieczeństwa, estetyki, energooszczędności oraz izolacji akustycznej. Pomimo to, że jest to jedna z droższych technik wznoszenia ścian to dobrze wykonana ściana trójwarstwowa pozwala zaoszczędzić na kosztach eksploatacji m.in. ogrzania budynku, jak również na przyszłych pracach remontowo-konserwacyjnych. Dom w oparciu o ściany trójwarstwowe wykonuje się z myślą o długim okresie jego użytkowania, a okres ten w zależności od jakości wykonanych prac budowlanych sięga stu i więcej lat. (zdj. nr 1) (zdj. nr 4)

Warstwa nośna

Przy wznoszeniu zewnętrznej ściany budynku na wewnętrzną warstwę nośną najlepiej zastosować ceramiczne pustaki poryzowane. Są one same w sobie dobrym izolatorem ciepła, odpornym na działanie ognia oraz trwałym w długim okresie eksploatacji. Producenci np.: Röben Ceramika Budowlana w systemie Poroton dostarczają pełen asortyment elementów o różnych kształtach i grubościach; uzupełnieniem tej oferty są bloki do wykonywania ścianek działowych i gotowe nadproża. Dzięki stosowaniu systemu z ceramiki poryzowanej oszczędzamy również na czasie wykonania prac budowlanych, a przy tym prace te są znacznie czyściejsze i wymagają mniejszej ilości pracowników.

Fot. 2a.

Warstwa izolacyjna

Ścianę trójwarstwową najlepiej ocieplać wełną mineralną Rockwool. Za stosowaniem wełny mineralnej przemawiają jej bardzo dobre właściwości termoizolacyjne, które powodują, że w zimie w zaizolowanym budynku utrzymywane jest ciepło, latem zaś wnętrze domu się nie nagrzewa. Wełna mineralna jest materiałem paroprzepuszczalnym, czyli trudno zwilżanym, dzięki czemu ściany mogą oddychać (przepuszczać parę wodną) i nie ulegają zawilgoceniu przy odpowiednich warunkach eksploatacji. Dzięki swej włóknistej strukturze wełna mineralna zwiększa izolacyjność akustyczną całej ściany. Jest materiałem niepalnym. Łatwo poddaje się obróbce i jest szybka w montażu. Sprężystość płyt pozwala na szczelne ułożenie warstwy izolacyjnej i dopasowanie się jej do warstwy muru, co minimalizuje powstawanie mostków termicznych.

Fot. 2b.

Warstwa zewnętrzna

Zdecydowany wpływ na trwałość budynku posiada dobrze wykonana elewacja, która to powinna chronić ścianę nośną i izolację przed wszystkimi negatywnymi oddziaływaniami. Najlepszym i najtrwalszym materiałem służącym do wykonania elewacji jest cegła klinkierowa. Jest to materiał bardzo odporny na działanie warunków atmosferycznych tj. opadów, mrozu, słońca, ognia. Odporny jest również na korozję biologiczną i chemiczną. Cechuje go niska nasiąkliwość, wysoka wytrzymałość mechaniczna oraz odporność na działanie spalin i opadów z kominów przemysłowych. Cegła tworzy doskonały klimat do bytowania dla domowników. Elewacyjna cegła klinkierowa nadaje wysokiej estetyki budynkowi i sprawia, że wygląda on okazale przez wiele lat.

- Przy niewątpliwych zaletach materiału ważne jest, aby przy pracach budowlanych zadbać w odpowiednim czasie o należyte wykonanie prac, które będą miały zdecydowany wpływ na późniejsze walory użytkowe ściany, jej długowieczność oraz estetykę.

Wskazówki dotyczące przygotowania trwałej i wytrzymałej nie wymagającej konserwacji, estetycznie wyglądającej ściany trójwarstwowej z wykorzystaniem elewacji z cegły klinkierowej.

Fot. 3.Podążając od początku, kiedy to zdecydowaliśmy się już na zakup materiałów budowlanych należy przede wszystkim zwrócić uwagę na to aby:
1. Zamawiając cegły na elewację, na te same partie elewacji dokonać zamówienie z jednej partii, gwarantuje to jednolitość koloru.
2. Zakupione i dostarczone na plac budowy cegły należy ostrożnie rozładowywać – nie dopuszczając do skruszeń i zbicia, należy chronić cegły przed zabrudzeniem i wpływami atmosferycznymi – najlepiej jeżeli palety przykryje się folią.
3. Przed przystąpieniem do murowania należy przygotować cegły z różnych palet i odpowiednio je wymieszać, tak aby zniwelować drobne różnice kolorystyczne między cegłami.
4. Przed rozpoczęciem murowania dobrze jest poznać właściwości cegieł, a szczególnie ich nasiąkliwość wagową, która decyduje o składzie zaprawy murarskiej:
a. elewacyjne cegły klinkierowe nie chłonące wody (nasiąkliwość < 4% – większość cegieł pokrytych szkliwem),
b. elewacyjne cegły średnio chłonące wodę (nasiąkliwość 4–10% – większość cegieł klinkierowych nieszkliwionych oraz cegły ceramiczne produkowane w prasach podciśnieniowych),
c. elewacyjne cegły klinkierowe mocno chłonące wodę (nasiąkliwość > 10% – głównie tzw. cegły ręcznie formowane).
5. Aby odpowiednio dopasować zaprawę do cegieł należy zwilżyć cegły.
6. Zaprawę przygotowywać zawsze zgodnie z zaleceniami producenta, w miarę możliwości należy używać suchych zapraw fabrycznych (nie używać żadnych szkodliwych dodatków chemicznych, to one powodują najczęściej wykwity na cegłach!).
7. W czasie murowania należy już pamiętać, aby wszystkie prace prowadzić czysto, ponieważ raz zabrudzonej cegły już się nie wyczyści (zdj. nr 3).
8. Wznoszenie elewacji powinno prowadzić się w dwóch etapach:
a. murowanie – po częściowym stwardnieniu zaprawy należy przy pomocy drewnianej szpachelki wydobyć zaprawę do głębokości 15–20 mm oraz oczyścić spoiny szczotką z resztek zaprawy (zdj. nr 2a, zdj. nr 2b),
b. spoinowanie – powinno być wykonane po wymurowaniu całej elewacji i minimum po 7 dniach (im później tym lepiej) rozpoczynając od góry do dołu elewacji.
9. Należy pamiętać, aby nie murować i nie spoinować podczas deszczu i mrozu.
10. Chcąc chronić świeżo wzniesiony mur przed zabrudzeniem oraz warunkami atmosferycznymi, ostatnio wzniesioną warstwę należy przykryć folią, jednocześnie umożliwiając wentylację.
11. Należy również pamiętać, aby nie używać żadnych środków chemicznych do impregnacji cegieł, po stwardnieniu spoin czyszczenie całej elewacji na mokro lub środkami chemicznymi jest jedynie zabiegiem kosmetycznym, a całość czyszczenia powinno być poprzedzona i zakończona obfitym zroszeniem całości elewacji wodą.

Fot. 4. Przekrój ściany trójwarstwowej.

Pytania do eksperta:

- Co zrobić jeżeli na elewacji pojawiły się białe zanieczyszczenia, skąd się one biorą i jak je można usunąć?
Niekiedy występują białe, krystaliczne osady na cegłach. Powstają one najczęściej w przypadku wchłonięcia przez cegłę soli, a poprzez kapilarny proces schnięcia osad wydobywa się przez skorupę na powierzchnię cegły. Może to też nastąpić, gdy substancje z zaprawy zostaną wypłukane na zewnętrzną powierzchnię cegły. Obydwa rodzaje zanieczyszczeń możemy tłumaczyć intensywnym przenikaniem wilgoci do muru wynikającego z zastosowania niewłaściwych elementów konstrukcyjnych lub zastosowania nieodpowiednich środków ochrony podczas budowy, albo są one wywołane w wyniku użycia nieodpowiednio dobranego środka wiążącego zaprawy. Większość zanieczyszczeń wywołanych przez działanie soli znika samoistnie pod wpływem czynników atmosferycznych. Jeżeli zależy nam na czyszczeniu elewacji wykonanej z cegły klinkierowej, to zalecane jest czyszczenie na sucho, przy czyszczeniu wodą musimy uważać na to, aby nie przemoczyć ściany i doprowadzić do przeniknięcia zbyt dużej ilości wilgoci do wewnątrz ściany. Czyszczenie odbywać się powinno przy użyciu szczotki i wody. Czyszczenie powinno się prowadzić z góry do dołu, tak aby nie powstały zacieki.