Stałe działanie hałasu powoduje dyskomfort psychiczny, stres, rozkojarzenie, a w skrajnych przypadkach nawet trwałe uszkodzenie słuchu. Zbyt duże natężenie dźwięku nasila zmęczenie, ogranicza komunikację, a w efekcie znacznie obniża wydajność pracy człowieka oraz standard jego życia. To wystarczająco wiele argumentów przemawiających za tym, aby zadbać o możliwie najlepszy komfort akustyczny budynków. Jak to zrobić?

Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że przyczyną złego samopoczucia użytkowników budynków są otaczające źródła hałasu. Pomimo że praktycznie nie mamy wpływu na ich istnienie, naszym obowiązkiem jest maksymalne ograniczenie ich oddziaływania na otoczenie, w jakim przebywamy. Główną przyczyną negatywnego wpływu hałasu na zdrowie i samopoczucie użytkowników budynków są najczęściej nieodpowiednio pod względem akustycznym zaprojektowane i wykonane budynki, w nich przegrody budowlane, m.in. ściany działowe i stropy międzykondygnacyjne.

Ochrona przed hałasem i drganiami

Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby hałas, na który narażeni są mieszkańcy lub ludzie znajdujący się w pobliżu, nie przekraczał poziomu stanowiącego zagrożenie dla ich zdrowia oraz pozwalał im spać, odpoczywać i pracować w zadowalających warunkach – mówi dyrektywa 89/106/EC. O tym, że cisza jest wymogiem prawnym, powinni pamiętać wszyscy projektanci, inwestorzy i wykonawcy nowo wznoszonych i modernizowanych obiektów budowlanych. Odpowiednie przepisy zostały ujęte m.in. w ustawie z 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (z późniejszymi zmianami), w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz w normach:

- PN-B-02151-3:1999 – Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach i izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.
- PN-87/B-02151.02 – Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach.
- PN-EN ISO 717-1:1999 – Ocena izolacyjności w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych. Izolacyjność od dźwięków powietrznych.PN-EN ISO 717-2:1999 – Ocena izolacyjności w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych. Izolacyjność od dźwięków uderzeniowych.

Wymagania normowe i dobór rozwiązań

Przy projektowaniu i realizacji budynków o różnym przeznaczeniu, należy m. in. uwzględniać wymagania izolacyjności akustycznej dla przegród wewnętrznych: ścian działowych i stropów międzykondygnacyjnych.

Wymagania izolacyjności akustycznej przegród w budynku jednorodzinnym określają standard akustyczny budynku, który powinien być określony w dokumentacji technicznej. Jeżeli oczekujemy, aby hałas w obrębie tego samego mieszkania nie roznosił się, należy projektować przegrody o podwyższonym standardzie. Obniżenie wymagań akustycznych o ok. 15% dla stropów i ok. 30% dla ścian pozwala jeszcze zakwalifikować budynek do standardu podstawowego. Nie spełnienie standardu podstawowego spowoduje, że uzyskamy budynek o standardzie obniżonym ze względu na jego parametry techniczne.

Rysunek 1. Ściana działowa na podwójnej konstrukcji z obustronną podwójną okładziną.
W celu prawidłowego dobrania ściany działowej, która wg PN-B-02151-3:1999 po zamontowaniu w budynku powinna spełniać wymagania izolacyjności akustycznej R’A1 ≥ R’A1min i mając zbadaną laboratoryjnie jej izolacyjność akustyczną Rw(C, Ctr), RA1=Rw+C, zawsze należy pamiętać o uwzględnieniu:
− korekty 2 dB ze względu na możliwą niedokładność wyznaczania wskaźników w badaniach laboratoryjnych, różny stopień odtworzenia w badanym wzorcu cech materiałowo-konstrukcyjnych rozwiązania oraz ewentualne niedokładności wykonawstwa,
− poprawki K, określającej wpływ bocznego przenoszenia dźwięku, przyjmowanej wg PN-B-02151-3:1999, załącznik D.2.

Izolacyjność akustyczna od dźwięków powietrznych przy widmie hałasów bytowych, powinna spełniać warunek:
R’A1 ≥ R’A1min; [dB]

RA1’ = Rw + C – K – 2 [dB]
gdzie:
R’A1 - wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej przegrody - przewidywana wartość izolacyjności akustycznej ściany na budowie (z uwzględnieniem wpływu przenoszenia bocznego K),
R’A1min – wartość wymagana, określona normowo w zależności od rodzaju budynku i funkcji pomieszczeń rozdzielanych przegrodą.
Należy pamiętać, że duży wpływ na wartość poprawki na przenoszenie boczne K, mają szczegóły rozwiązań połączeń ścian ze stropami i ścianami sąsiednimi oraz szczegóły wykonania naroży. Dlatego też zalecamy montować lekkie ściany działowe z obustronną dylatacją podłogi pływającej i ustawiać je bezpośrednio na stropie, a nie na wylewce podłogi. W ten sposób znacznie zmniejszamy wpływ bocznego przenoszenia dźwięku nawet o kilka dB.

Rysunek 2. Podłoga pływająca układana na izolacji STROPOROCK grubości 4 cm.

Ściany działowe z izolacją Rockwool

Tradycyjnym rozwiązaniem umożliwiającym przenoszenie dźwięku jest wykorzystanie konstrukcji o dużej masie (np. wykonanej z betonu lub cegły). Z drugiej jednak strony, stosowanie ciężkich elementów nie zawsze odnajduje uzasadnienie praktyczne.

Na bazie wieloletnich doświadczeń Rockwool przygotował rozwiązania ścian działowych z izolacją ze skalnej wełny mineralnej, przeznaczone do stosowania w budynkach. W zależności od przeznaczenia budynku i rozdzielanych pomieszczeń wymagana izolacyjność akustyczna od dźwięków powietrznych R’A1min dla ścian działowych wynosi od 30 dB w budynkach jednorodzinnych o podstawowym standardzie, aż do 67 dB w budynkach wielorodzinnych. Odpowiednio dobrane ściany działowe z wełną Rockwool spełniają aktualne wymagania zapisane w PN-B-02151-3:1999. Rozwiązania lekkich ścian działowych z izolacją Rockwool możemy podzielić na trzy grupy (tabela 1).

Ściany działowe z izolacją Rockwool swoją wysoką izolacyjność akustyczną zawdzięczają warstwowej budowie. Taka konstrukcja tworzy układ „masa-sprężyna-masa” („masa-tłumik-masa”), gdzie masami są okładziny, np. płyty gipsowo-kartonowe, a sprężyną (tłumikiem drgań akustycznych) wełna mineralna, która ma zdecydowanie lepsze zdolności tłumienia dźwięków niż powietrze. Taka struktura przegrody stanowi skuteczną barierę dla dźwięku i tłumi drgania akustyczne. Przykład ściany działowej o podwójnej konstrukcji nośnej z obustronną podwójną okładziną z płyt gipsowo-kartonowych przedstawiono na rysunku 1.

Poprawność doboru rozwiązań lekkich ścian działowych z izolacją z wełny Rockwool ma decydujący wpływ na uzyskanie wymaganej normą izolacyjności akustycznej.

Stropy międzykondygnacyjne

Użytkownicy obiektów budowlanych narażeni są również na działanie hałasu uderzeniowego (np. odgłosy kroków, spadających na podłogę przedmiotów), przenoszonego przez stropy między pomieszczeniami. Wyciszenie stropu przez zastosowanie podłogi pływającej z warstwą izolacji STROPOROCK (tabela 2, rysunek 2) to jedna ze skuteczniejszym metod na ograniczenie tego uciążliwego hałasu. Podłoga pływająca z warstwą sprężystą z wełny mineralnej Stroporock grubości 40mm została zaliczona do:

- klasy PP – 23 na podstawie klasyfikacji wg „Katalogu Podłóg”,
- klasy PP(n) – 20 na podstawie klasyfikacji wg PN-B-02151-3:1999,

W przypadku podłóg pływających – odwrotnie niż ścian działowych i ich izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych – im niższa wartość wskaźnika poziomu uderzeniowego znormalizowanego Ln,w, tym lepsza jest ich izolacyjność akustyczna od dźwięków uderzeniowych. W celu zapobieżenia nadmiernemu przenoszeniu się drgań akustycznych ze stropu przez sąsiednie ściany, tzn. ograniczenia bocznego przenoszenia dźwięku, wokół ścian pomieszczenia należy ułożyć listwy dylatacyjne z pasków wełny, oddzielające ściany od wylewki betonowej.

Znaczny wpływ na rzeczywistą izolacyjność akustyczną przegród po ich zamontowaniu na budowie ma staranność i dokładność wykonania – warto na to zwrócić szczególną uwagę. Poprawny montaż zgodnie z zaleceniami producenta jest niezbędny w celu uzyskania zakładanych parametrów akustycznych montowanych przegród, co przekłada się na komfort użytkowników budynków.
Produkty ze skalnej wełny Rockwool, w porównaniu z innymi płytami z wełny mineralnej, charakteryzują się większą gęstością, przez co zapewniają lepsze tłumienie dźwięków o szerokim zakresie częstotliwości. Dodatkowo, poza walorami akustycznymi, dobrze znane właściwości termoizolacyjne oraz ogniochronne stanowią nieodłączne korzyści dostarczane wraz z produktem.