1. Folia dachowa DELTA-TEKST S; 2. Bez szczeliny wentylacyjnej w kalenicy; 3. Spodnia wentylacja ostatecznego pokrycia; 4. Pełne wypełnienie ociepliną; 5. Wiatro i paro-izolacja DELTA-FOL REFLEX.Jeszcze nie tak dawno poddasza w domach pełniły głównie funkcję strychu. Otwory w ścianach szczytowych, a także inne naturalne szczeliny zapewniały dostateczną wentylację konstrukcji drewnianej dachu. Dzisiaj coraz częściej chcemy wykorzystywać każdy metr kwadratowy przestrzeni, który mamy do dyspozycji. Dlatego właśnie zagospodarowanie poddaszy stało się obecnie bardzo ważnym problemem. Aby wykorzystać poddasze do celów mieszkalnych należy przede wszystkim skutecznie odizolować je od zewnętrznych czynników typu: ciepło, zimno, wiatr, hałas itp. (rys. 1) Należy po prostu wykonać na bazie istniejącej konstrukcji drewnianej szczelną przegrodą izolacyjną. Przegroda ta musi zostać zwentylowana w przeciwnym razie dach spadzisty pełniący funkcję stropu nie będzie skutecznie chronił swoich mieszkańców.

1. DELTA-FOL SPF; 2 Przekroje wentylacyjne wg DIN 4108 część 3.; 3. Otwory wentylacyjne w kalenicy; 4. Dolna wentylacja twardego pokrycia dachu; 5. Izolacja cieplna.
Wentylacja takiego dachu konieczna jest conajmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, aby chronić więźbę dachową przed gniciem. Po drugie, aby chronić izolację termiczną poddasza, ponieważ zawigocona traci swoją skuteczność (efekt mokrego swetra).

Głównym powodem gnicia więźby i zawilgacania izolacji jest wykraplanie się pary wodnej, która przedostaje się z wnętrza domu. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z faktu, iż jedna osoba w ciągu jednej godziny wydziela ok. 500 gram pary wodnej. Według norm niemieckich, w ciągu doby produkuje się tyle pary wodnej, w przeliczeniu na jednego domownika, jak gdyby zamieniono w parę 12 litrów wody. (rys. 2) Jest to olbrzymia ilość gazu, który w naturalny sposób dąży do stanu równowagi, penetrując miejsca o niższym stężeniu. Szczególnie zimą gdy różnica temperatur pomiędzy wnętrzem domu, a otoczeniem jest duża. Ciśnienie z jakim para szuka ujścia na zewnątrz jest na tyle znaczące, że potrafi przepychać cząstki pary nawet przez najmniejsze szczeliny.

Rys. 1 Czynniki zewnętrzne działające na dach spadzisty. Czynniki wewnętrzne działające na dach spadzistyDotyczy to w sposób szczególny właśnie poddasza. Zatem, aby stropo-dach spadzisty pełnił swoją funkcję należycie powinien być solidnie zabezpieczony przed parą wodną przenikającą z pomieszczeń wewnątrz budynku, a jednocześnie powinien posiadać sprawny system odprowadzania wilgoci z przestrzeni pomiędzy krokwiami, a także z samej konstrukcji więźby. Zasadniczo chodzi o to aby w sprzyjających warunkach nadmiar pary wodnej był skutecznie usuwany (rys. 3) zapewniając suchość izolacji termicznej i konstrukcji drewnianej dachu.

Na podstawie doświadczeń firmy Ewald Dörken AG możemy wyróżnić conajmniej dwa rodzaje wentylacji dachu „ocieplonego”. Najbardziej znanym a zarazem stosowanym od początku powstania folii duchowych, jako materiałów zastępujących deskowanie i papę jest „podwójna wentylacja dachu” (rys. 3). Polega ona na zastosowaniu podwójnej szczeliny wentylacyjnej i podwójnego ciągu (komina) wentylacyjnego i połaci dachowej. Pierwszą szczelinę należy wykonać pomiędzy folią wstępnego pokrycia (np. DRAGOFOL) lub deskowaniem z papą, a materiałem izolacyjnym zgodnie z normą DIN 4108. Drugą szczelinę należy wykonać ponad folią lub deskowaniem poprzez nabicie kontrłat, których minimalna wysokość powinna wynosić 24 mm. Natomiast pokrycie ostateczne ułożyć zgodnie z zaleceniami producentów dachówek. Szczelina wentylacyjna pod folią powinna wynosić min. 2 cm na każde 10 m długości krokwi, przy założeniu, że względna paroprzepuszczalność folii wynosi ok. 25 gram pary wodnej na dobę z metra kwadratowego powierzchni w temperaturze 23°C i wilgotności 86% (wg. DIN 53122). W miarę wzrostu długości krokwi lub zwiększenia szczelności parowej wstępnego pokrycia szczelina powinna być powiększana nawet do 5 cm.

Okap z nawiewem przy wymurowanych polach między krokwiami: – przy wymurowaniu pól między krokwiami należy zostawić szczelinę wentylacyjną; – folia wstępnego krycia doprowadzona nad rynnęNależy to uwzględnić w projekcie dachu, aby móc dokonać szczegółowych obliczeń zgodnych z prawami fizyki budowli. Otwór nawiewowy w okapie służący do wentylacji sztywnego pokrycia dachowego musi posiadać przekrój o minimalnej powierzchni 2‰ odpowiadającej jej powierzchni dachu, jednak nie mniejszy niż 200 cm2 na każdy 1 metr bieżący okapu (* rys. 4). Powierzchnia przekroju wywiewu przy kalenicy musi wynosić co najmniej 5‰ odpowiadającej jej powierzchni dachu, lecz nie mniej niż 100 cm2 na metr bieżący kalenicy przy uwzględnieniu, że materiałem wstępnego pokrycia będzie folia dachowa o parametrach DRAGOFOLU (* rys. 5). Szczegóły konstrukcyjne dotyczące zastosowania folii dachowej zostały pokazane na rysunkach. Należy tu tylko dodać, że w przypadku wywiewu ostatnia warstwa folii powinna kończyć się ok. 5 cm poniżej wierzchołka kalenicy. Natomiast w przypadku nawiewu folię można wyprowadzić tak aby skropliny wody ściekały do rynny (* rys. 4) lub pod rynnę (* rys. 6). Według doświadczeń firmy Dörken sposób wyprowadzenia skroplin pod rynnę jest lepszy ponieważ zapewnia nawiew powietrza pod folią również przy leżącym śniegu, a jednocześnie umożliwia kontrolę szczelności pokrycia dachowego, gdyż w momencie przeciekania nadmierne wydostawanie się wody z pod rynny stanowi swego rodzaju alarm dla właściciela budynku. Natomiast gdy folia jest na łacie okapowej i woda ścieka do rynny nie można zauważyć nic niepokojącego.

Emisja wilgoci w mieszkaniu:

Czynność gr/godzinę L/dzień wydzielania fizjologiczne na 1 osobę 70–80 1,7–4,4 gotowanie 60–250 1,4–6,0 kąpiel 50–100 1,2–2,4 pranie 0–50 0,0–1,2 rośliny domowe 50–250 1,2–4,8 razem 230–780 5,5–18,8 średnio 500 12,0} Praktyczne wykonanie szczeliny wentylacyjnej pod folią lub deskowaniem z papą z jednoczesnym wykonaniem nawiewu i wywiewu jest zadaniem trudnym wymagającym kunsztu i doświadczenia. W projektowaniu przegród dachowych należy zatem uwzględniać błędy montażowe i tak dobierać parametry paroizolacji do parametrów wstępnego pokrycia aby w stu procentach zabezpieczyć izolację termiczną i konstrukcję drewnianą poddasza. Podstawowym błędem popełnianym w budowanych dziś obiektach jest zastosowanie zbyt słabej paroizolacji z punktu widzenia oporu parowego i wytrzymałości mechanicznej (więźba pracuje). Zwykła folia paroizolacyjna o grubości ok. 0,2 mm stanowi zaporę dla pary wodnej taką jak 40 m słupa powietrza (współczynnik Sd=40 m). Z badań firmy Dörken wynika, iż aby izolacja termiczna dachu pozostawała trwale sucha, szczególnie zimą, w przypadku zastosowania jako wstępnego pokrycia folii niskoparoprzepuszczalnej mechanicznie perforowanej typu DRAGOFOL, folia paroizolacyjna powinna stanowić zaporę dla pary wodnej taką jak 60 metrów powietrza (współczynnik Sd > 60 m). Przy czym wartość ta w momencie zastosowania pełnego deskowania i papy powinna wynosić ponad 100 metrów (wsp. Sd. > 100 m) zakładając jednocześnie odpowiednio dużą szczelinę wentylacyjną. Takie parametry spełniają obecnie tylko folie firmy Ewald Dörken AG, tj. DELTA REFLEX i DELTA POL DS 130. Uzyskanie optymalnej przegrody parowej wymaga ponadto klejenia zakładów folii specjalnymi taśmami, a także szczelnych wykończeń listwowych przy zetknięciu folii ze ścianą.

Zaprojektowanie i wykonanie podwójnie wentylowanej konstrukcji dachowej nie jest rzeczą łatwą. Wymaga uwzględnienia szeregu parametrów, których odpowiednie powiązanie stanowi niekiedy problem nawet dla specjalistów. Dlatego między innymi poszukiwano na świecie rozwiązań prostych, których zastosowanie nie wiązałoby się z tak dużym stopniem kąplikacji. Dzięki rozwojowi technologii materiałowej udało się otrzymać membrany otwarte dyfuzyjnie, w których proces dyfuzji nie następował poprzez sztucznie utworzone otwory ale poprzez samą strukturę materiału. Dało to początek nowej jakości w technice konstruowania przegrody cieplno-akustycznej, stanowiącej osłonę poddasza. Powstała konstrukcja dachu jednostronnie wentylowanego, gdzie szczelina wentylacyjna, a także nawiew i wywiew odbywał się tylko nad folią-membraną. Jest to jednak trochę myląca definicja, ponieważ faktycznie dach jest w tym przypadku również „podwójnie wentylowany”, przy czym wentylacja izolacji termicznej i więźby drewnianej odbywa się poprzez powierzchniowe „oddychanie” membrany, która styka się z wełną, natomiast wilgoć ostatecznie usuwana jest kominem wentylacyjnym, utworzonym przy pomocy kontrłat, nad folią, a jednocześnie przy pomocy odpowiedniego nawiewu w okapie i wywiewu w kalenicy lub połaciowych kształtach wentylacyjnych. Niemniej jednak ważne jest rozróżnianie, dlatego przyjmujemy, że drewniane konstrukcje ocieplanie dachów spadzistych możemy wentylować podwójnie i pojedynczo. Dach „pojedynczo wentylowany” (rys. 7) jest lepszy od „podwójnie wentylowanego”, ponieważ przede wszystkim jest to dach cieplejszy, gdyż pozbycie się komina wentylacyjnego, a równocześnie wykorzystanie pełnej wysokości krokwi do ułożenia termoizolacji w postaci wełny szklanej lub mineralnej pozwala na uzyskanie lepszych parametrów izolacyjnych przegrody (współczynniki: k i ). W związku z tym daje się wyliczyć realne oszczędności dla inwestora, który wyda po prostu mniej pieniędzy na ogrzewanie. Dodatkowym lecz nie mniej istotnym atutem membran otwartych dyfuzyjnie jest ich łtwość układania, która wiąże się z tym, iż nie potrzebna jest szczelina wentylacyjna pod folią, nie potrzebny jest nawiew pod folią ani wywiew z pod folii co szalenie upraszcza montaż. Można powiedzieć, że jest to materiał, który daje dużą pewność inwestorowi, gdyż wykonawca niewiele może tu zepsuć. Nawet w przypadku dachu „pojedynczo wentylowanego” nie wolno jednak nigdy zapomnieć o paroizolacji. Nie musi to być tak skuteczna zapora parowa jak w przypadku dachu „podwójnie wentylowanego”, nie mniej powinna posiadać współczynnik Sd równy minimum 20 m. Niedopuszczalnie jest całkowite pominięcie paroizolacji.

Kalenica dachu wentylowanego; – w celu zmniejszenia przenikania śniegu można zawinąć folię na kontrłacieFirma Ewald Dörken AG posiada w swojej ofercie całą gamę folii wysokoparoprzepuszczalnych. W Polsce wiodącym produktem jest DELTA VENT, która przepuszcza 53 razy więcej pary wodnej w tej samej jednostce czasu co folia DRAGOFOL. Względna paroprzepuszczalność tej membrany wynosi powyżej 1300 g/m2) 24 h w temperaturze 23°C i wilgotności 85% (wg. DIN 52615). Bezwzględna paroprzepuszczalność mierzona współczynnikiem Sd wynosi dla tego materiału 2 cm. Oznacza to, iż folia ta stanowi zaporę dla pary wodnej taką jak 2 cm powietrza, czyli prawie żadną. Jednocześnie obok tak dużej dyfuzyjności materiał ten jest wodoszczelny zgodnie z normą dla dachówek DIN 456. Wszystkie te parametry są bardzo ważne z punktu widzenia wentylacji dachu, a także tzw. fizyki budowli. Znając je możemy optymalnie zaprojektować przegrodę cieplno-akustyczną strop-dachu spadzistego tak aby uzyskać zawsze suchą izolację termiczną, co gwarantuje skuteczne jej funkcjonowanie, a zarazem zachować suchą konstrukcję drewnianą więźby, co z kolei pozwala na uzyskanie długowieczności dachu.

Okap z nawiewem przy wymurowanych polach między krokwiami;– doprowadzenie folii pod rynnęFirma Dörken korzystając ze swoich długoletnich doświadczeń zdobytych na rynkach Europy Zachodniej prowadzi również w naszym kraju kompletny serwis informacyjny, dotyczący oferowanych materiałów dachowych, dlatego w celu zdobycia pełniejszej informacji prosimy o kontakt z centralą firmy w Warszawie lub z przedstawicielami terenowymi, których numery telefonów znajdują się na specjalnej stronie internetowej: www.dorkengutta.com.pl.